ساختار منسجم مهدویت با اسم رمز «حُسن خلق»/ شرط مهدوی شدن؛ ابتدا اصلاح نگرش سپس اصلاح عملکرد

به گزارش خبرنگار آنا، سومین جلسه کارگاه آموزشی «نقش زنان در تحقق جامعه مهدوی» به همت پژوهشکده قرآن و عترت نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی و با ارائه موضوع «تحکیم خانواده بر محور فرهنگ و اخلاق مهدوی» با ارائه محمدعلی دزفولی استاد دانشگاه و مهدویت‌پژوه به‌صورت مجازی و برخط ویژه اعضای هیئت علمی و کارکنان واحد‌ها و مراکز آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد.

استاد دانشگاه و مهدویت‌پژوه در این جلسه به بررسی شاخصه‌های خانواده و نقش زنان در تحکیم خانواده و تحقق جامعه آرمانی مهدوی پرداخت و تعریفی از شاخصه‌های اخلاقی خانواده و جامعه مهدوی ارائه کرد و گفت: جامعه مهدوی از افراد مهدوی تشکیل شده و خاستگاه این افراد خانواده است و در خانواده مهدوی است که افراد مهدوی پرورش پیدا می‌کنند و اینگونه افراد جامعه که مهدوی باشند یک جامعه مهدوی را تشکیل می‌دهند.

دزفولی افزود: مهم‌ترین شاخصه جامعه مهدوی که برگرفته از روایات بوده، مربوط به جایگاه ذهنی افراد آن جامعه است که مهم‌ترین شرط شکل‌گیری جامعه مهدوی هستند، جامعه‌ای مهدوی است که افراد گرد یک مهدی جمع شوند و برای گرد آمدن به دور آن حضرت باید پندار اصحاب امام بودن را داشته باشند، یعنی اینکه فرد در ذهن خودش این تصور را داشته باشد که جزء یاران خواهد بود و این موجب ایجاد ذهنیت و پیشرفت به سمت آن هدف خواهد شد، در حقیقت نگرش فرد مهدوی را تصور گرد آمدن به دور امام به منزله کعبه شکل خواهد داد.

این استاد دانشگاه متذکر شد: در مرحله بعدی لازم است فرد مهدوی روحیه برادری و اعتماد و همدلی را با سایر یاران در ذهن خود پرورش بدهد، یعنی علاوه بر ساخت ذهنیت فردی با امام به ساخت ذهنیت جمعی با یاران امام نیز بپردازد، به‌ این ترتیب این فرد در ذهن به سمت بینش و نگرش اصحاب مهدوی بودن پیش خواهد رفت.

انتظار از فرد مهدوی، اصلاح نگرش و اصلاح ساختار و عملکرد است

استاد دانشگاه و مهدویت‌پژوه تأکید کرد: بعد از اصلاح نگرش، فرد مهدوی باید سراغ ساختار و عملکرد برود، یعنی پس از ایمان سراغ عمل صالح سوق پیدا کند.

دزفولی یادآور شد: «ورع» و «حُسن خلق» دو ویژگی مهمی است که در کلام معصومین علیهم‌السلام به‌عنوان شرط عملی اصحاب امام زمان عجل‌الله تعالی فرجه‌الشریف بودن ذکر شده و فرد بعد از اینکه ذهنیت و باور داشت خویش را اصلاح کرد باید عملکرد خودش را هم مهدوی قرار دهد. 

این پژوهشکر مهدویت‌پژوه، ورع را دست کشیدن و خودداری از محرمات الهی دانست و به بررسی تعریف نسبی و آماری از جامعه‌ای که یک فرد ورع‌مند باید درون آن جای بگیرد پرداخت و ادامه داد: ورع به‌عنوان پایه اصلی اخلاق مهدوی بنا نهاده شده و سپس حسن خلق به عنوان شاخه‌ها و میوه‌های اخلاق مهدوی معرفی شده است.

استاد دانشگاه و مهدویت‌پژوه افزود: براساس روایات اهل بیت علیهم‌السلام می‌توان حُسن خلق را در دسته‌بندی هشت‌گانه‌ای به ساختار منسجمی درآورد و آن را در هشت عنصر تعریف کرد که عبارت‌اند از الفت‌گیری و الفت‌پذیری، نرم‌خویی، خوش‌گویی، خوش‌رویی، شوخ‌طبعی، خرسندی در خوشایندها، ناخرسند نشدن در ناملایمات و مهار خشم.

این پژوهشگر حوزه مهدودیت تصریح کرد: هرکدام از هشت مصداق حُسن خلق که به آن اشاره شد یک بُعد از روابط خانوادگی و اجتماعی را پوشش می‌دهد. الفت‌پذیری و الفت‌گیری به اصل اهل رابطه بودن، نرم خویی و انعطاف‌پذیری به چگونگی ارتباط روانی افراد در تعامل و تضارب با یکدیگر، خوش‌گویی به بعد شنیداری رابطه، خوشرویی به بعد دیداری رابطه، شوخ‌طبعی به نشاط فضای رابطه، خرسند بودن/نبودن به رفتار شایسته فرد هنگام تعامل با دیگران در خوشایند‌ها و ناخوشایند‌های زندگی و مهار خشم به حالت اشتباه و ظلم طرف مقابل پوشش می‌دهد.

این استاد امامت‌پژوه در جمع‌بندی مطالب خویش گفت: کسی که خویشتن را در دایره اصحاب امام زمان عجل‌الله تعالی فرجه‌الشریف بداند ابتدا باید ذهنیت مهدوی داشته باشد و سپس عملکرد مهدوی تا براساس خوی نیکو بتواند گرد امام جمع شود و با سایرین نیز خوی همدلی و گردآمدن داشته باشد.

دزفولی افزود: در بُعد چگونگی تأثیر هشت فاکتور یاد شده حسن خلق، سه عنصر (وسعت، سهولت و زینت) بیان‌کننده آن هستند؛ به این شکل که حُسن خلق یک خُلقِ مثبتِ توسعه یافته‌ای است که دامنه خیر آن از خودِ فرد فراتر رفته و به دیگران می‌رسد و موجب سهولت در ارتباط و زیبایی شخصیت آن فرد در نظرگاه مردم می‌شود.

وی با تحلیل و بررسی کارکرد عمیق این رویکرد ذهنی و رفتاری در شخص مهدوی، تأثیر حُسن خلق بر روابط خانوادگی و اجتماعی را مورد واکاوی قرار داد و خاطرنشان کرد: کار اصلی بانوان پس از زمینه‌سازی چهار عنصر نگرش اصحاب شدن، همدلی با سایرین، ورع، و شکل‌گیری حسن خلق در خانواده، تحکیم این چهار روحیه در میان افراد خانه و سپس جریان‌بخشی به اجتماع بیرونی افراد است.

به گزارش آنا، در این جلسه که با استقبال فراوان استادان و کارکنان دانشگاه آزاد برگزار شد، نوید برگزاری جلسات مستمر سه‌شنبه‌های مهدوی با همکاری دبیرخانه مهدویت دانشگاه آزاد اسلامی به‌صورت مجازی در سراسر کشور نیز داده شد.