طب سنتی در کنار طب مدرن؛ آیا درمان برای همه مثبت خواهد بود؟

به گزارش خبرنگار سلامت خبرگزاری آنا، طب ایرانی در زمان ابوعلی سینا به عنوان یک طب رایج در کشور مطرح بود به طوری که از همه جای دنیا برای درمان بیماری به ایران آمده و تحت نظر قرار می‌گرفتند؛ اما با پیشرفت علم در حوزه سلامت کم کم طب مدرن جای طب سنتی را گرفت. با گذشت چند صد سال از آن زمان، طب سنتی دوباره طرفداران بسیاری پیدا کرده و به عنوان درمان مکمل در کنار طب مدرن استفاده می‌شود.

برخی از افراد معتقدند بدنشان با داروهای طب سنتی بهتراز داروهای طب مدرن سازگاری دارد و اصلا از داروهای دیگر استفاده نمی‌کنند. حتی برخی از افراد، فقط تحت درمان مراکز طب سنتی هستند و به پزشکان طب مدرن مراجعه نمی‌کنند. 

برای تحقیقات میدانی بیشتر سری به یکی از مراکز طب سنتی در سطح شهر تهران زدم تا جوابی برای چند سوال پیدا کنیم. در بدو ورود با انبوهی از مراجعین پیر و جوان که همه در صف انتظار بودند مواجه شدم. به سراغ یکی از بانوان حاضر در مطب رفتم و سر صحبت را باز کردم. مریم ۳۵ سال دارد و حدود ۷ سال پیش با همسرش ازدواج کرده است؛ اما متاسفانه به دلیل داشتن برخی مشکلات فرزندی ندارد.

مریم می‌گوید: «روش‌های درمانی زیادی را امتحان کردم، اما نتیجه‌ای نداشت و باید برای IVF آماده می‌شدم. به دلیل داشتن مشکل مالی، بستگان طب سنتی را به من پیشنهاد دادند. به گفته آنها پزشک این مرکز توانسته است بیماران سرطانی را درمان کند؛ بنابراین درمان ناباروری که دیگر کاری ندارد! امیدوارم با چند دور استفاده از دارو‌های طب سنتی، مشکلم حل شده و صاحب فرزند شویم.»

آی وی اف (IVF) یا لقاح مصنوعی یکی از روش‌های درمان ناباروری است که در طی آن، تخمک را به کمک اسپرم در محیط آزمایشگاهی بارور می‌کنند. این روش معمولا برای زوج‌هایی استفاده می‌شود که اسپرم از لحاظ تعداد و تحرک ضعیف است و تعداد تخمک آزادشده به اندازه کافی نیست. در واقع، بارداری با روش آی وی اف در مواقعی توصیه می‌شود که هر ۲ زوج برای القای باروری ضعیف باشند

حسین آقا مراجعه کننده دیگری بود که حدود ۵۰ سال سن داشت و همراه همسرش آمده بود. «همسر بنده مدتی است که با معده درد شدید دست و پنجه نرم می‌کند. مادرم پیشنهاد کرد تا همسرم را برای ویزیت نزد یک پزشک طب سنتی ببرم بلکه این درد دست از سرش بردارد. به یکی از مراکز طب سنتی نزدیک محل زندگیمان رفتیم و در نهایت با تعداد زیادی داروی گیاهی به خانه برگشتیم. پس از استفاده چند ماهه، معده درد همسرم شدت گرفت. حال به این مرکز آمده‌ایم تا متوجه شویم در این دارو‌ها چه چیزی وجود داشت که معده درد همسرم را افزایش داد.»

کارشناسان این حوزه معتقدند بیماران حتما باید برای درمان بیماری‌های خود نزد پزشک متخصصی که در دانشگاه‌های علوم پزشکی تحصیل کرده است بروند تا از آسیب‌ها و عواقب جبران ناپذیر روش‌های غیر علمی در امان باشند.

تقریبا حدود ۲۰ سال است آموزش طب ایرانی در نظام سلامت کشور با تشکیل دانشکده‌های طب ایرانی در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ادغام شده است؛ بنابراین می‌توان گفت که وزارت بهداشت به این باور رسیده  که می‌توان از طب سنتی ایرانی برای درمان بیماری‌های مختلف استفاده کرد.

در گذشته پزشکان طب مدرن به شدت با طب سنتی مخالف بودند؛ اما امروزه شاهد همکاری این دو طب با یک دیگر هستیم. مدتی است که همه مسئولان در نظام سلامت به اهمیت وجود طب سنتی در کنار طب مدن اشاره می‌کنند. محمد رئس‌زاده رئیس سازمان نظام پزشکی چندی پیش در افتتاحیه سمپوزیوم بین‌المللی سیاست‌گذاری، قانون‌گذاری و تنظیم مقررات طب سنتی می‌گوید: در بند ۱۲ سیاست‌های کلی سلامت ابلاغی مقام معظم رهبری بر استانداردسازی و روزآمد کردن روش‌های تشخیصی و درمانی طب سنتی تأکید شده است که در این حوزه بین طب سنتی و طب مدرن هیچ تفاوتی وجود ندارد و هر درمانی که می‌خواهد در جامعه رایج شود باید از مسیر کارآزمایی‌های بالینی عبور کند بنابراین همان‌طور که الآن پیشرفته‌ترین مسائل علمی مفاهیم خود را از طب سنتی گرفته است، باید به‌سمت علم مبتنی بر شواهد در طب سنتی پیش برویم.

با توجه به مطالب ذکر شده در بالا و اهمیت استفاده از طب سنتی در کنار طب مدرن این سوال پیش می‌آید که درمان بیماری‌ها از طریق طب سنتی در چه کسانی اثرگذار است و منجر به نتایج مثبت می‌شود؟ آیا همه بیماری‌ها را با استفاده از روش‌ها و دارو‌های گیاهی طب سنتی می‌توان درمان کرد؟ مرتضی مجاهدی پزشک و متخصص طب ایرانی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بابل در گفت و گو با خبرنگار سلامت خبرگزاری آنا، در رابطه با همین موضوع اظهار کرد: بر اساس مستندات علمی و پژوهش‌های انجام شده، طب ایرانی نیز می‌تواند مانند طب نوین و داروهای رایج در درمان بیماری‌هایی چون سردرد، مشکلات گوارشی افسردگی و اضطراب  موثر باشد.

وی ادامه داد: طب ایرانی در بعضی از موارد به عنوان درمان کمکی استفاده می‌شود. یعنی بیمار باید در کنار طب رایج از طب سنتی هم استفاده کند. 

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بابل با اشاره به این که در طب سنتی نیز برای برخی بیماری‌ها مانند دیابت درمان صد درصدی وجود ندارد گفت: پزشک متخصص طب سنتی، بر اساس مستندات علمی موجود، متوجه می‌شود درمان سنتی در فرد مراجعه کننده اثر گذار است یا خیر.

مجاهدی در پاسخ به این سوال که چرا برخی از افراد با استفاده از داروهای طب سنتی بامشکل مواجه می‌شوند گفت: متاسفانه اکثر بیمارانی که با مصرف داروهای گیاهی کلیه یا کبدشان به مشکل خورده است، افرادی هستند که خودسرانه دارو مصرف کرده‌اند. از سوی دیگر افراد غیر مجاز یا افرادی که غیر قانونی در این حوزه فعالیت می‌کنند می‌توانند داروهایی تجویز کنند که فرد را با مشکلات بیشتری روبه رو کند. اگر داروی گیاهی را به عنوان یه «دارو» قبول داریم باید توجه داشته باشیم که مصرف خودسرانه و بیش از حد آنها می‌تواند منجر به مشکلات فراوانی شود. 

وی ادامه داد: همه داروی گیاهی مدت زمان انقضا دارند به طوری که حتی ممکن است گیاهان تک مانند گل گاوزبان نیز  پس از مدتی خراب شوند. مصرف داروهای گیاهی مانند داروهای طب نوین چهارچوب و قوانین خاص خودش را دارد.