سرنوشت بازنگری سهمیه‌های کنکور چه می‌شود؟
خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ سال‌هاست که بحث داغ «سهمیه‌های کنکور» فضای رقابت در میان داوطلبان ورود به دانشگاه را تحت تأثیر قرار داده است. این موضوع که همواره با شکایت و نارضایتی بسیاری از شرکت‌کنندگان آزمون سراسری همراه بوده، به یکی از چالش‌های اصلی آموزش عالی ایران تبدیل شده است.
به عقیده برخی دانشجویان و استادان، گستردگی اعمال این سهمیه‌ها در پذیرش دانشگاهی، نه تنها مشکلات آموزشی را افزایش می‌دهد، بلکه مانع شناسایی استعدادهای برتر می‌شود. به این ترتیب، قبولی یک دانشجو در دانشگاه اگر بر اساس سهمیه صورت گیرد، ممکن است در آینده چالش‌های جدی‌تری برای نظام آموزش عالی ایجاد کند. این وضعیت، یکی از دلایل مهم افزایش مهاجرت نخبگان و فرار مغزها به شمار می‌آید.
علاوه بر این، گسترش بی‌رویه سهمیه‌ها منجر به ورود افرادی با توان علمی پایین‌تر به رشته‌های برتر مانند پزشکی و دندان‌پزشکی می‌شود. در مقابل، داوطلبان مستعدتر و توانمندتر ممکن است از دستیابی به این رشته‌ها بازبمانند، که این خود نوعی بی‌عدالتی آموزشی محسوب می‌شود.
وجود ۱۰ سهمیه در کنکور
حدود ۱۰ نوع سهمیه در کنکور سراسری به صورت سالیانه اعمال می‌شود که اگر داوطلبی حداقل یکی از آن را هم داشته باشد، قطع به یقین از خیلی از رقیبان خود جلو خواهد افتاد که شامل سهمیه‌های مناطق، زلزله زده و سیل زده، ایثارگران، رزمندگان و خانواده شهدا، بهیاران، سهمیه کارمندان دولتی، فرزندان اعضای هیئت علمی دانشگاه‌هاست.
سهمیه‌های مناطق: شامل مناطق یک، دو و سه است که مربوط به تمام شرکت کنندگان کنکور سراسری برای حفظ عدالت آموزشی است، یعنی مناطق محروم جزء منطقه سه در کنکور سراسری شناخته می‌شوند و تهران منطقه یک به حساب می‌آید، اما بیشتر استان‌های کشور و شهر‌های اطراف تهران منطقه دو محسوب می‌شوند.
سهمیه مناطق سیل زده و زلزله زده: این سهمیه طی چند سال اخیر در قالب ۵ درصد ظرفیت مازاد در پذیرش دانشجو به کنکور اضافه شده و شامل داوطلبانی است که در این مناطق درس خوانده اند.
سهمیه بهیاری: این نوع سهمیه فقط برای دانش آموختگان رشته‌های بهیاری جهت ورود به رشته‌های پرستاری استفاده می‌شود.
سهمیه ایثارگری، رزمندگان و خانواده شهدا: سهمیه ایثارگری با توجه به درصد جانبازی شامل ۵ تا ۲۵ درصد است و به داوطلبانی تعلق می‌گیرد که خانواده آنها حداقل ۶ ماه در جبهه حضور داشته اند، در ضمن این سهمیه فقط یک بار برای پذیرش دانشجو در دوره روزانه تعلق خواهد گرفت.
سهمیه کارمندان دولتی: این سهمیه هم مختص کارمندان وزارت علوم و دانشگاه هاست که ۱۰ درصد از پذیرش دانشجویان در دوره شبانه را شامل می‌شود.
سهمیه فرزندان هیئت علمی: از این نوع سهمیه به عنوان سهمیه بی عدالتی یا تبعیض یاد می‌شود؛ چرا که برخی‌ها معتقد هستند پدر یا مادری که هیئت علمی دانشگاه هستند و خودشان زحمت علمی کشیده اند، چرا باید فرزندان آنها از این سهمیه استفاده کنند؟ بر این اساس، اگر فرزندان استاد دانشگاه به حدنصاب حداقل ۹۰ درصد در یک رشته برسند، می‌توانند به دانشگاه محل تحصیل والدین خود انتقالی بگیرند و اگر این حد نصاب به ۹۲.۵ درصد آخرین فرد پذیرفته شده در سهمیه آزاد برسد، می‌توانند در رشته مورد دلخواه خود ادامه تحصیل دهند.
با وجود اینکه بازنگری در سهمیه‌های کنکور در دهه‌های اخیر با بی توجهی مسئولان وقت همراه بوده است، اما حالا با روی کار آمدن دولت چهاردهم گویی قرار است اتفاقات بهتری رقم بخورد و عدالت آنظور که باید و شاید در نحوه پذیرش دانشجو برای ورود به دانشگاه محقق شود.
ضرب‌الاجل سه ماهه پزشکیان
بر این اساس مسعود پزشکیان رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی و رئیس جمهور دولت چهاردهم در نامه‌ای خطاب به وزارت علوم، وزارت بهداشت، دانشگاه آزاد اسلامی و کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی بر ضرب‌الاجل سه‌ماهه نسبت به بازنگری تمام سهمیه‌های سنجش و پذیرش دانشجو با همکاری سازمان ملی سنجش تاکید کرد و خواستار ارائه پیشنهادات طرح تفکیک استانی سهمیه‌ها جهت تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی و اجرا از سال ١٤٠٥، به ستاد علم و فناوری دبیرخانه این شورا شد.
برخی استادان دانشگاه و دانشجویان معتقدند که اعمال سهمیه‌های متعدد در کنکور سراسری، فرصت رقابت را برای دانشجویان شایسته کاهش می‌دهد و همین مسئله، نوعی بی‌عدالتی آموزشی را به همراه دارد. این موضوع باعث شده است که نیاز به بازنگری و اصلاح این سهمیه‌ها بیش از پیش احساس شود.
{$sepehr_key_3396}
احتمال حذف برخی سهمیه‌های کنکور
عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در این خصوص گفته است: برخی سهمیه‌ها نیازمند بازنگری جدی هستند، چرا که بسیاری از آنها با عدالت آموزشی فاصله دارند. این وضعیت باعث می‌شود که داوطلبانی با شرایط تحصیلی ضعیف‌تر بتوانند به رشته‌های خاصی مانند پزشکی وارد شوند، در حالی که داوطلبان مستعد به دلیل محدودیت‌های موجود از دستیابی به این رشته‌ها محروم بمانند.
وی افزود: شورای عالی انقلاب فرهنگی با همکاری سازمان سنجش تلاش دارد تا سهمیه‌ها را به نحوی ساماندهی کند که عدالت بیشتری در پذیرش کنکور رعایت شود. برخی از این سهمیه‌ها ممکن است حذف شوند، چرا که دیگر موضوعیتی ندارند و اجرای آنها نیازمند اصلاح و شفاف‌سازی است.
وزیر بهداشت نیز خواستار بازنگری سهمیه‌ها شد
ظفرقندی، وزیر بهداشت، نیز بازنگری در سهمیه‌ها را از مهم‌ترین اقدامات برای تحقق عدالت آموزشی دانسته و گفته: وقتی نتوانیم شرایطی فراهم کنیم که اساتید و دانشجویان را نگه داریم، خسارت بزرگی به کشور وارد می‌شود. باید برای حفظ و جذب نخبگان تلاش کنیم تا پتانسیل‌های خود را حفظ کنیم. او افزود: یکی از آفت‌های عدم عدالت آموزشی، مهاجرت است. اگر داوطلبی با رتبه ۸۰ نتواند در رشته مورد نظرش قبول شود، احساس می‌کند که آینده‌ای در کشور ندارد. بنابراین، درخواست من از دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی این است که بازنگری جدی در خصوص سهمیه‌های کنکور صورت گیرد.
{$sepehr_key_3399}
شورای عالی انقلاب فرهنگی در انتظار وزارت علوم
بر اساس پیگیری‌های خبرنگار آنا، کارگروهی در وزارت علوم برای بررسی دقیق سهمیه‌ها تشکیل شده است. این کارگروه تحقیقات اولیه را آغاز کرده، اما تاکنون گزارشی از وضعیت به اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال نشده است و این شورا همچنان منتظر دریافت پیشنهادات وزارت علوم است.
پیامدهای علمی سهمیه‌های کنکور
موج اعتراض داوطلبان و استادان دانشگاه به سهمیه‌های موجود در کنکور، نشان‌دهنده ضربه علمی به کشور است. به عقیده این افراد، برخی از داوطلبانی که با سهمیه وارد برترین رشته‌ها و دانشگاه‌ها می‌شوند، پس از فارغ‌التحصیلی اعتماد به نفس کافی علمی برای حل چالش‌های کشور را ندارند. این مسئله گاهی باعث انصراف آنها از رشته‌های تحصیلی یا دوری از جمع‌های علمی تخصصی می‌شود.
با این حال باید دید که در این مهلت سه ماهه قرار است چه سرنوشتی در انتظار سهمیه‌های کنکور باشد تا بتواند نیاز اساسی داوطلبان را برای ورود به دانشگاه‌ها پاسخ دهد و عدالت آموزشی را رقم بزند.
انتهای پیام/