استفاده فناورانه از گیاهان دارویی در مدیریت زخم‌های حاد و مزمن
خبرگزاری آنا- حسین عقابی؛ استفاده از گیاهان دارویی در مدیریت زخم‌های حاد و مزمن در اکثر شیوه‌های طب سنتی جهان رایج است. بر این اساس، بسیاری از گیاهان در جهان دارای فعالیت بهبود و ترمیم زخم هستند.
بسیاری از گیاهان دارویی وجود دارند که در جست‌وجو برای عوامل جدیدتر، مؤثرتر و مقرون‌به‌صرفه زخم‌ها مورد آزمایش قرار می‌گیرند. از طرف دیگر نانوتکنولوژی به طور گسترده‌ای به شاخه‌ای از علم کاربردی و فناوری سنتز نانو ذرات اشاره دارد که ویژگی‌های خاص و منحصربه‌فرد این ذرات را می‌توان به اندازه‌های کوچک و سطح بزرگ آنها نسبت داد.
توسعه فرآیند‌های قابل اعتماد و سازگار با محیط‌زیست برای سنتز نانوذرات فلزی گام مهمی در زمینه کاربرد فناوری نانو است. روش‌های مختلف برای سنتز نانوذرات وجود دارد؛ اما اکثر این روش‌ها با محیط‌زیست سازگار نیستند و بسیار پرهزینه‌اند. در نتیجه نیاز فزاینده‌ای برای توسعه روش‌های غیر سمی و سازگار با محیط‌زیست برای سنتز نانوذرات با اندازه مورد نظر وجود دارد. یکی از گزینه‌ها برای دستیابی به این هدف، استفاده از پروسه‌های طبیعی مانند استفاده از میکروارگانیسم‌ها، آنزیم‌ها و سیستم‌های بیولوژیکی است.
در همین راستا شرکت «طبیعت گستر ریحان» مستقر در مرکز رشد واحدهای فناور شهرستان دورود موفق به تولید اسپری گیاهی نانوسیلور شده که به‌عنوان ضدعفونی‌کننده و بهبود و ترمیم انواع زخم‌ها استفاده می‌شود. خبرنگار آنا برای اطلاع از چگونگی تولید این اسپری با ریحانه هویدا دکتری تخصصی فیزیولوژی جانوری، استادیار گروه زیست‌شناسی و هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دورود و مدیرعامل این شرکت گفت‌وگویی کرده است که در ادامه خواهیم خواند.
آنا: درباره شرکت دانش‌بنیان متبوع خود و زمینه کاری آن توضیح دهید.
هویدا: چند سال گذشته، گیاهان، جلبک‌ها، قارچ‌ها، باکتری‌ها و ویروس‌ها برای تولید نانو ذرات فلزی با هزینه پایین، راندمان انرژی و غیر سمی بودن استفاده شده‌اند. نانو ذرات نقره میان نانو ذرات فلزی نجیب به علت فعالیت ضدباکتریایی، سمیت پایین، توجه زیادی به خود جلب کرده‌اند و در شرایط آزمایشگاهی و در محیط طبیعی کاربرد دارند. برخی دارو‌های مهم در صنعت نقره مانند سولفادیازین نقره برای درمان سوختگی و آسیب مزمن ناشی از میکروارگانیسم‌ها کاربرد دارند. استفاده از ژل و اسپری نانو نقره نیز اشاره به کاربرد این نانو ذرات در صنایع آرایشی بهداشتی و دارویی دارد.
روش‌های مختلفی برای سنتزنانوذرات وجود دارد در میان این روش‌ها، روش‌های فیزیکی و شیمیایی نیازمند مواد سمی، فشار بالا، انرژی و دما بوده، بسیار پرهزینه و اشتعال‌پذیر هستند و نفوذ نامطلوب به محیط‌زیست دارند. سنتز نانو ذرات نقره با استفاده از میکروارگانیسم‌ها، عصاره گیاهان و محصولات گیاهی مختلف به‌عنوان جایگزین مناسب برای روش‌های شیمیایی و فیزیکی مطرح هستند.
محصولات گیاهی برای تولید نانو ذرات فلزی طلا و نقره به کارخانه نانو تبدیل شده‌اند. کاربرد گیاهان برای تولید نانو ذرات به طور بالقوه مطلوب‌تر از میکروارگانیسم‌ها بوده؛ استفاده از محصولات گیاهی به دلیل کاهش هزینه نسبت به جداسازی میکروارگانیسم‌ها و تهیه محیط کشت‌ها افزایش بها رقیب و افزایش کیفیت نانو ذرات نسبت به نانو ذرات تولید شده به وسیله میکروارگانیسم‌ها بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. در زمینه دارویی مواد موجود در گیاهان دارویی برای درمان طیف وسیعی از بیماری‌های عفونی و بیماری‌های مزمن استفاده می‌شوند.
تقریباً همه دارو‌های شیمیایی باعث عوارض جانبی و همچنین مقاومت بسیاری از میکروب‌ها در برابر دارو‌ها می‌شوند. برای رفع این مشکل، ترکیبات ضد میکروبی از گیاهان بالقوه باید مورد بررسی قرار گیرند. این دارو‌های گیاهی عوارض جانبی کمتر، سمیت کمتر و همچنین مقرون‌به‌صرفه هستند. آنها در درمان بیماری‌های عفونی مؤثر بوده، درمان با گیاهان دارویی با فعالیت ضد باکتریایی، جایگزین بالقوه و منبع امیدوارکننده‌ای برای دارو‌های شیمیایی است؛ بنابراین با توجه به موارد مذکور و عدم معرفی یک داروی گیاهی حاوی نانو ذره نقره مؤثر برای ضدعفونی و درمان زخم، مطالعه روی چندین عصاره گیاهی و طبیعی در تحقیقات متعدد صورت گرفت و پس از عصاره گیری از این گیاهان و ترکیب آنها با نسبت‌های مشخص، سنتز سبز نانو ذرات نقره انجام گرفت.
یکی از محصولات شرکت اسپری گیاهی نانوسیلور بوده که از عصاره چندین گیاه دارویی حاوی نانو ذرات نقره تولید و سنتز این نانو ذرات نقره به روش سنتز سبز از عصاره گیاهان دارویی تولید شده است.
آنا: از چه زمانی فعالیت خود را آغاز کردید و تاکنون چه موفقیت‌هایی در مسیر طی شده حاصل شده است و چه دستاوردهایی داشته اید؟
هویدا: ابتدا هسته فناور سال ۱۳۹۸ در مرکز رشد واحدهای فناور شهرستان دورود آغاز به فعالیت کرده و پس از ثبت طرح پیشنهادی و آغاز فعالیت موفق به ثبت شرکت طبیعت گستر ریحان و دریافت گواهی واحد فناور شد. پس از گذراندن مراحل آزمایشگاهی و تولید نمونه اولیه موفق به ثبت اختراع محصول شد و اکنون پیگیر روند تجاری‌سازی محصول هستیم.
آنا؛ زمینه فعالیت و نوع محصول و خدمات شرکت دانش بنیان شما چیست؟
هویدا: این شرکت دانش‌بنیان بر تولید محصولات دارویی و بهداشتی با منشأ گیاهان دارویی متمرکز بوده و حوزه فعالیت آن ترخیص، ساخت، عرضه و فروش هر نوع دارو یا فراورده بیولوژیک گیاهی است.
آنا: محصول شرکت متبوع شما چه نیازی از نیازهای مردم و کشور را برطرف می کند.؟
هویدا: محصول این شرکت دانش‌بنیان اسپری گیاهی حاوی نانو ذرات نقره است که به‌عنوان ضدعفونی‌کننده و بهبود دهنده ترمیم زخم برای انواع زخم‌ها ازجمله زخم‌های دیابتی، زخم بستر و زخم‌های سوختگی مورد استفاده عموم مردم قرار می‌گیرد.
آنا: نواقص و کمبودها در راه تجاری سازی محصولات فناور را بیان کنید.
هویدا: مشکلاتی از قبیل فرایند زمان‌گیر اخذ مجوز‌های لازم برای انجام آزمایش‌ها بالینی و کسب مجوز‌های مورد نیاز از معاونت غذا و دارو برای روند تجاری‌سازی محصول است.
آنا: آیا حمایت لازم را از سوی دانشگاه و مراکز و نهادهای مربوط با ماموریت خود داشته اید؟ و انتظارتان از مسئولان چیست؟
هویدا: مرکز رشد واحدهای فناور شهرستان دورود مستقر در دانشگاه آزاد اسلامی واحد دورود، فضای مورد نیاز برای انجام آزمایش‌ها و تولید محصول اولیه را در اختیار این شرکت دانش‌بنیان قرار داده‌اند که حمایت شایسته‌ای بوده؛ انتظار می‌رود پارک علم و فناوری با ایجاد کارگروه‌های تخصصی و پیگیری در روند کسب مجوز‌های لازم واحدهای فناور، تسهیل و تسریع لازم برای روند تجاری‌سازی محصولات را فراهم کنند.
آنا: برای رشد و شکوفایی مراکز رشد در دانشگاه چه پیشنهادی ارائه می دهید؟
هویدا: ارتباط مؤثرتر واحدهای دانشگاهی در تعامل با مراکز رشد، اتخاذ و اِعمال مشوق‌های شایسته برای اعضای هیئت علمی در راستای ترغیب آنها برای همکاری با مراکز رشد و انجام فعالیت‌های فناورانه برای رشد و شکوفایی مراکز رشد واحدهای فناور بسیار حائز اهمیت است.
انتهای پیام/