بررسی روش‌شناسی در آموزش؛ کلید موفقیت در نظام استاد-شاگردی

به گزارش خبرگزاری آنا، نخستین جلسه کارگروه اجرایی‌سازی نظام استاد-شاگردی در آموزش کهن کشور با حضور حجت‌الاسلام‌والمسلمین عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، محمدرضا مخبر دزفولی رئیس فرهنگستان علوم، محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و اعضای هیئت امناء و کمیته علمی دانشگاه، در محل دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین خسرو پناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، ضمن تشکر از اعضای هیئت امناء و کمیته علمی دانشگاه استاد فرشچیان، ارائه راهکارهایی، چون سند موسیقی، سند صنایع‌دستی و شیوه نظام آموزش استاد-شاگرد را بهترین اقدام برای برون‌رفت از موانع و مشکلات قلمداد کرد.

وی ادامه داد: متاسفانه جایگاه حکمت در هنر را کمرنگ می‌بینم؛ در مواردی واژه حکمی به کار می‌رود، اما گوهر این واژه حکمت است و بحث کلیدی این است که جریان حکمت در اصول و فروع آیین نامه استاد شاگردی چگونه است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر روش‌شناسی گفت: کلیدی‌ترین بحث، روش‌شناسی است. روش‌شناسی اصول و مبانی نیست. اهل فن باید در این زمینه بررسی لازم انجام دهد. به‌هرحال، وقتی یک متدولوژی به دست شاگرد می‌دهید، او می‌تواند مسیر شصت‌ساله را در شش ماه طی کند، در حالی‌که بدون متدولوژی، تنها با مبانی و اصول نمی‌توان به این موفقیت رسید.

خسروپناه با بیان اینکه هنر حکمی، هنر سنتی نیست، ادامه داد: هنر سنتی با هنر مدرن متفاوت است، و هنر حکمی چیز دیگری است. حکمت ذیل سنت Traditional نیست.

وی در پایان خاطرنشان کرد: آمادگی دارم تا بحث‌های فکری و نظری، یا به تعبیر دیگر، فلسفه این کار را جدی‌تر دنبال کنیم. با همکاری استادان فرهیخته‌ای که هستند، کار حتماً به ثمر خواهد رسید.

امضای استاد فرشچیان وزین‌تر از تمامی دالان‌های تودرتوی بروکراسی اداری است

در ادامه، محمدرضا مخبر دزفولی، رئیس فرهنگستان علوم اظهار کرد: این مجموعه هرچند از وضعیت مطلوب فاصله دارد، اما دغدغه جذب اساتید امری بی‌بدیل است.

مخبر دزفولی تربیت ۲ الی ۳ هنرجو برای هر یک از استادان دانشگاه استاد فرشچیان را مفید دانست و ایجاد این دانشگاه را یک سرمایه برشمرد. وی تأکید کرد که امضای استاد فرشچیان وزین‌تر از تمامی دالان‌های تودرتوی بروکراسی اداری کشور است.

حمایت دانشگاه آزاد اسلامی در راه اندازی دانشگاه فرشچیان

محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی نیز ضمن ابراز خوشحالی از پیشرفت‌های این مجموعه در ۶ سال گذشته و آزاد شدن از هژمونی و سیستم غالب آموزش عالی بر نظام سنتی کشور گفت: دو دانشگاه استاد فرشچیان و فرشتگان با حمایت دانشگاه آزاد اسلامی ایجاد شده است.

وی خطاب به مسئولان دانشگاه استاد فرشچیان بیان کرد: فضا متعلق به شماست و در بند فرم و قالب نباشید و رفع موانع و تنگنا‌ها را از ما بخواهید.

در ادامه، رجبی، رئیس فرهنگستان هنر، توضیحاتی درباره شیوه‌نامه نظام‌نامه استاد-شاگردی در آموزش هنر ارائه داد. وی با تعریف شیوه‌نامه و ظرایف آن، این موضوع را برگرفته از وجهه فرهنگی انقلاب اسلامی دانست و ایجاد نخستین چارچوب راهبری برای شیوه‌نامه را الزامی خواند.

وی به اصول و فروع حاکم بر نظام‌نامه اشاره کرد و گفت که اصول آن عمومی است، اما فروع آن فقط با احراز قابلیت‌ها به هنرجو منتقل می‌گردد.

ایجاد نگاه فراساختاری در اجرایی‌سازی نظام نامه استاد-شاگردی

ایمانی خوشخو، رئیس شورای هنر، نیز در ادامه، ایجاد نگاه فراساختاری در اجرایی‌سازی نظام نامه استاد-شاگردی در نظام آموزش عالی کشور را مغتنم دانست و بر ایجاد دانشگاهی به نام استاد فرشچیان و نهاد‌هایی به نام استاد-شاگردی تأکید کرد و این مسأله را در طول تاریخ دانشگاهی هنر بسیار ارزنده توصیف کرد.

سپس بلخاری، استاد دانشگاه، با توصیف ریشه‌های اسلامی هنر ایرانی، بر حفظ و نگهداری تاریخ هنر و معماری و تأمین سرمایه برای احیای این دو هنر اصیل تأکید کرد.

نهایی شدن ساختار جایزه استاد فرشچیان

در خاتمه، محمدسجاد یارزاده، رئیس دانشگاه استاد فرشچیان ضمن به فال نیک گرفتن ورود شورای عالی انقلاب فرهنگی به نظام استاد-شاگردی در آموزش کهن کشور، اظهار کرد: نه‌تن‌ها تغییر در نظام آموزش عالی هنر، بلکه ما شیوه آموزش مهارتی را ملاک برتری قراردادیم.

وی سپس به تشریح شاکله دانشگاه استاد فرشچیان، از جمله هیأت امناء با محوریت غنی‌سازی آموزش، برنامه آمایش سرزمین هنر، دائر کردن دبیرخانه حوزه هنر‌های سنتی و شناسنامه‌دار کردن آثار هنری دبیرخانه، به‌عنوان مأموریت‌های این دانشگاه برای غنی‌سازی محتوای آموزشی اشاره کرد.

یارزاده در ادامه، شیوه‌نامه استاد-شاگردی را محصول کمیته علمی دانشگاه دانست و گفت: این شیوه نامه دارای هشت دوره است و هر دوره دارای ساحت خاصی است. آغاز هر دوره با معرفت‌نامه بوده و اولین مرحله آن استعدادسنجی است. هر دوره در انتها با سوگندنامه به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد: باید شیوه آموزش هنر تغییر کند و ما چهار شیوه پیشنهادی به وزارت علوم ارائه دادیم که مدیریت منابع آن بر عهده دکتر طهرانچی خواهد بود.

رئیس دانشگاه استاد فرشچیان همچنین با بیان اینکه تربیت هنرمند متعهد از جمله وظایف این دانشگاه است، گفت: هنرجو با ارائه پروژه و کارگاه عملی نهایی و شرکت در نمایشگاه‌های انفرادی و گروهی، پس از اخذ اجازه‌نامه از حداقل دو استاد نگارگر، به مرحله هنرمندی خواهد رسید و برای فارغ‌التحصیلی سوگندنامه را قرائت کرده و متعهد می‌شود که آموزش‌های فراگرفته را در حرفه خود به‌کار گیرد.

یارزاده همچنین، از نهایی شدن ساختار جایزه استاد فرشچیان در مکاتبه با دکتر طهرانچی خبر داد.

در ادامه این نشست، ثابت، معاون دانشگاه استاد فرشچیان، که با ایجاد ۳۵۰ اثر هنری از جمله آثار هنرمندان شاخص هنرخاتم‌کاری شناخته می‌شود، خواستار دیده شدن آثارشان در جمع گردشگران شد.

همچنین ابوالقاسمی، طراح، نقاش و مینیاتوریست، که خالق تابلوی «وعده صادق» و «معراج» است، نیز از نادیده گرفته شدن هنر در کشور ابراز نارضایتی کرد و ضمن تشکر از رئیس دانشگاه استاد فرشچیان، تأکید کرد که باید هنر آمیخته با ارزش‌های اسلامی و فرهنگ ایرانی مؤثرتر از گذشته ترویج شود.

هوشیار، مدیر گروه مطالعات عالی هنر دانشگاه سوره، سه محور مهم مورد بررسی قرار داد و گفت: اول، عشق هنرجو که باید در جذب هنرجو اهمیت داشته باشد؛ دوم، رویکرد آموزشی که بتواند با سلیقه مخاطب روز ارتباط برقرار کند؛ و سوم، الگوبرداری از نظام‌های آموزشی شرق، مانند کشور‌هایی همچون هند، که تا حدی می‌تواند نگاه ما را از نظام آموزشی غرب جدا کند.