تبیین رفتار مصرف‌کننده فناوری اطلاعات برمبنای مدل پذیرش فناوری
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری آنا، با توجه به رشد روزافزون حجم اطلاعات در سازمان‌ها و پیچیدگی‌های ایجاد شده در فرایند‌های کاری به واسطه بزرگ شدن سازمان‌ها، اهمیت حرکت به سمت استفاده از سیستم‌های اطلاعاتی بیش از پیش جهت افزایش کارایی و اثربخشی سازمان‌ها، مورد نیاز است که برای تحقق این امر باید استفاده از این ابزار‌ها در سازمان‌ها توسط کارکنان مورد پذیرش واقع شود.
پژوهشگران در مقاله‌ای با عنوان «تبیین رفتار مصرف‌کننده فناوری اطلاعات برمبنای مدل پذیرش فناوری» به این موضوع پرداخته‌اند که این موضوع نیاز به انجام پژوهش برای شناسایی عوامل تعیین‌کننده پذیرش سیستم‌های اطلاعاتی توسط کاربران را آشکار می‌سازد. درک عواملی که موجب پذیرش فناوری‌های جدید می‌شود و ایجاد شرایطی که تحت آن، فناوری‌های اطلاعاتی موردنظر پذیرفته شود از پژوهش‌های مهم در زمینه شناسایی و تبیین رفتار مصرف‌کننده است.
* افزایش سرمایه‌گذاری در حوزه گسترش فناوری‌ها
در این پژوهش آمده است که از زمان ظهور فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی محققان از دیدگاه‌های مختلف به بررسی آثار و تبعات استفاده از این فناوری‌ها پرداخته‌اند.
{$sepehr_key_2293}
به زعم این پژوهش با افزایش سرمایه‌گذاری در حوزه گسترش این فناوری‌ها مطالعه مرتبط با پذیرش این فناوری‌ها اهمیت بیشتری یافته است. پذیرش، پدید‌های چندبعدی است و مجموعه‌ای وسیع از متغیر‌های کلیدی مانند ادراکات، عقاید، نگرش‌ها و ویژگی‌های افراد و همچنین میزان درگیری آنها با فناوری اطلاعات را شامل می‌شود.
این پژوهش مطرح می‌کند که پذیرش کاربران به عنوان علاقه مشهود در بین گروه برای استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات، به منظور انجام وظایفی که این فناوری‌ها برای پشتیبانی از آنها طراحی شده‌اند تعریف می‌شود.
* تئوری رفتار منطقی
به گفته این پژوهش در تئوری رفتار منطقی کلیه اطلاعات در دسترس درباره رفتار هدف را جمع‌آوری و به طور منظم ارزیابی می‌کنند، همچنین اثر و نتیجه اعمال را در نظر می‌گیرند، سپس برمبنای استدلال خود تصمیم می‌گیرند که عملی را انجام دهند یا انجام ندهند. شکل زیر این تئوری را نشان می‌دهد.
در این پژوهش آمده است که نظریه رفتار منطقی یا عمل مستدل، روابط علی که در جریان حرکت از اعتقادها، نگرش‌ها و گرایش‌ها به رفتار وجود دارد را مشخص می‌کند.
* تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده
برمبنای دیدگاه پژوهشگران این پژوهش تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده مدل بسط یافته تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده تئوری رفتار منطقی است که بیان می‌کند رفتار نتیجه مستقیم نیت رفتاری است. این تئوری بیان می‌کند که قصد فرد تحت‌تأثیر درک او از چگونگی و سختی انجام رفتار است. این تئوری بر تعیین‌کننده‌های ادراکی رفتاری تمرکز دارد.
به گفته این پژوهش نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده یک الگوی عمومی است که در بسیاری از زمینه‌ها ازجمله پذیرش فناوری اطلاعات به کار گرفته شده است.
{$sepehr_key_2294}
برمبنای دیدگاه پژوهشگران این پژوهش در این نظریه، از عوامل انگیزشی برای پیشبینی یک رفتار ویژه استفاده می‌شود و فرض بر آن است که تمایل، انعکاسی از انگیزه شخصی برای یک رفتار مشخص است.
* مدل پذیرش فناوری
در این پژوهش آمده است که با رشد فناوری و افزایش شکست پذیرش سیستم‌های سازمانی پیشبینی رفتار مصرف‌کنندگان و کاربران، سیستم‌های اطلاعاتی اهمیت بیشتری یافت. در شکل زیر نخستین مدل مفهومی ارائه شده قابل مشاهده است.
این پژوهش توضیح می‌دهد که اساس مدل اشکال زیر بر این عقیده استوار است که برداشت ذهنی افراد از فناوری، بر نگرش آنها به فناوری تأثیر می‌گذارد. این مدل بیانگر آن است که استفاده از فناوری اطلاعات با میل به رفتار میل به استفاده تعیین می‌شود که این تمایل رفتاری خود براساس دو برداشت ذهنی سودمندی و سهولت درک شده تعیین می‌شود.
از دیدگاه پژوهشگران این پژوهش مدل پذیرش فناوری، بسیاری از معیار‌های نگرشی تئوری عمل منطقی را با معیار‌های ادراک از سهولت استفاده و ادراک از سودمندی جایگزین می‌کند.
{$sepehr_key_2295}
این پژوهش توضیح می‌دهد که این مدل انگیزه‌های استفاده‌کننده را در قالب سه عامل بیان می‌کند:
- سهولت به‌کارگیری درک شده
- سودمندی درک شده
- علاقه به بهره‌گیری از سیستم
به‌طور کلی به گفته این پژوهش، علاقه عامل مهمی در به کارگیری سیستم است و سهولت درک شده نیز به طور مستقیم بر سودمندی درک شده تأثیر می‌گذارد. مدل پذیرش فناوری رابطه بین کاربر و عقاید درونی سودمندی و سهولت نگرش و نیات و رفتار بهره‌گیری از رایانه را بیان می‌کند.
در جمع‌بندی نهایی با توجه به مدل‌های این پژوهش می‌توان تنوع موجود در موضوع پذیرش فناوری و متغیر‌های تأثیرگذار در این زمینه را ملاحظه کرد. هریک از این مدل‌ها با زاویه نگاه و متغیر‌های ذیربط، بسته به شرایط و نوع فناوری مدنظر قابل استفاده هستند که مدل پذیرش و به‌کارگیری فناوری مدلی جامع و همچنین دارای متغیر‌های استاتیک و داینامیک است که می‌توان متغیر‌های دیگر را نیز در این مدل قرار داد و میزان و چگونگی اثرگذاری آنها را نیز محاسبه کرد.
این پژوهش به کوشش رضا بائوج لاهوتی (کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی) و احمدرضا قاسمی (عضو هیأت علمی دانشگاه تهران) انجام شده است.
انتهای پیام/