پیجر چیست؟ /تشریح فناوری یک گیرنده رادیویی قابل حمل جیبی

به گزارش خبرگزاری آنا، بشر از سال‌های دور همواره درصدد بوده که ارتباط خود را با هم نوعان خود حفظ کند. 

از دیرباز استفاده از مشعل، تولید صدا با طبل، تلگراف و صدای پای اسب های تندرو راهی برای انتقال اطلاعات دو طرف بوده است.

به تدریج‌ با گذشت زمان انسان ها به فکر تغییر وسایل ارتباطی افتادند تا راحت تر به انتقال منظور و اطلاعات  بپردازند. این گرایش به ارتباطات ذهن مخترعان و فناوران را به سمت و سویی برده تا دستگاه‌های مختلفی برای توسعه ارتباطات انسانی طراحی کنند.

از جمله وسایل ارتباطی که از گذشته تاکنون اختراع شده، تلفن، پیجر، تلفن های همراه، لپ تاپ و... بوده است.

هر کدام از این وسایل ارتباطی مزایا و معایبی دارند که به مرور یا رفع شده و مجدد مورد استفاده قرار گرفته یا اینکه به کلی کنار گذاشته شده اند. اما در این میان تجهیزات ارتباطی هستند که با وجود قدیمی بودن به دلیل شرایط خاص کماکان مور استفاده اقشار مختلف قرار می گیرد. یکی از این وسایل ارتباطی پیجرها هستند. پیجرها از ارتباطات رادیویی برای دریافت پیام‌ها استفاده می‌کنند  و همین‌ بستر نیاز به ارتباط را برای افراد فراهم می سازد.

امروز که به واسطه هک پیجرها در لبنان اتفاقات تلخی رخ داد در صدد برآمدیم تا این فناوری ساده و قدیمی را معرفی کنیم. در ادامه این‌نوشتار انواع پیجر و نحوه عملکرد آن توصیف شده است که در زیر می‌خوانیم.

پیجر چیست؟

پیجر یک دستگاه گیرنده رادیویی کوچک است که امکان دریافت پیام، توام با دسترسی مداوم یک طرفه را برای کاربر فراهم می‌کند.

 این سیستم شبکه پیجر در سال ۱۹۲۱  در دیترویت (آمریکا) مورد استفاده قرار گرفت. اصطلاح پیجر اولین بار در سال ۱۹۵۹ در اشاره به یک محصول ارتباط رادیویی ساخت شرکت موتورولا بکار گرفته شد و آن وسیله کوچکی بود که پیام‌های رادیویی را به کسانی که آن را حمل می‌کردند، می‌رساند.

در اوایل دهه ۱۹۹۰ پیجر‌های با پوشش آنتن دهی وسیعی به بازار آمد و تعداد استفاده کنندگان آن به ۲۲ میلیون نفر رسید. 

در سال ۱۹۹۴ بیش از ۶۱ میلیون نفر از پیجر استفاده می‌کردند. در کشور‌های پیشرفته پس از یک دوره رکود کوتاه مدت پیجر مجددا به عنوان یک وسیله ارتباطی، کارامد، بی خطر و ارزان مورد توجه قرار گرفته و استفاده از آن بجای سایر وسایل ارتباطی بسیار معمول گشته است. بطوریکه در سال ۲۰۰۳ تعداد مشترکین به بیش از ۲۵۰ میلیون نفر رسید.

تشریح نحوه عملکرد پیجر‌ها

پیجر یک وسیله پیام گیر ارتباط قابل حمل است که شخص ارسال کننده پیام (خواهان ارتباط calling party)، از تلفن معمولی برای گرفتن شماره پیجر طرف مقابل استفاده می‌کند و پیام عددی یا حرفی یا صوتی خود را ارسال می‌کند. 

در مدت کوتاهی پیام توسط گیرنده پیجر دریافت شده و دارنده پیجر با شنیدن صدای بیپ و یا لرزش بدون صدا، از رسیدن پیام آگاه می‌شود.

این پیام در صفحه نمایشگر (LCD) پیجر قابل رویت است. 

رمز و راز پیجر در این است که در داخل آن جعبه کوچک گیرنده‌ای کار گذاشته شده که در عین سادگی از نظر تکنیکی بسیار پیچیده است.

گیرنده پیجر چگونه عمل می کند؟

پیجر (Pager) یک لغت انگلیسی است و فارسی آن توسط فرهنگستان ادب فارسی به پیجو معادل سازی شده است و در واقع یک دستگاه گیرنده رادیویی محسوب می‌شود. اما تعریف استاندارد بین المللی از پیجینگ توسط اتحادیه بین المللی مخابرات بصورت زیر ارائه شده است.

 پیجینگ سرویسی است یک طرفه و غیر صوتی که پیام‌های عددی و حروفی را ارسال می‌کند.

انواع پیجر

پیجر بوقی یا بیپر (Beeper): ابتدایی‌ترین نوع پیجر است که با دریافت سیگنال از مراکز پیام به صدا در آمده و صاحب خود را از وجود پیام در مرکز آگاه می‌کند که بعنوان نسل اول پیجر نام برده می‌شود.

پیجر عددی (Numeric): این نوع پیجر با داشتن یک صفحه نمایشگر کوچک اعداد ارسال شده توسط مرکز پیام (Paging Terminal) را برروی صفحه نمایش نشان می‌دهد.

پیجر صوتی (Voice Pager): این نوع پیجر با داشتن امکان دریافت و پخش صدا در بعضی از موارد خاص کاربرد دارد که توسط اپراتور پیام صوتی به مشترک ارسال می‌شود. نوع پیشرفته آن نیز امکان دریافت و ضبط صدا را دارد که به دلخواه مشترک در موقع مناسب می‌تواند به پیام‌های رسیده گوش دهد. این نوع پیجر جای خود را به تکنولوژی دیجیتالی واگذار کرده که پیجر عددی است.

پیجر حروفی_عددی

(Alphanumeric): متداول‌ترین گیرنده پیجر حروفی و عددی است و نسل جدیدی از استاندارد‌های پیام رسانی مانند پروتکل POGSAG است که علاوه بر نمایش اعداد قادر به ارسال حروف بصورت رمز و گشایش و تماس آنها بصورت حرف و به دو صورت اپراتوری و مستقیم می‌توان روی این نوع پیجر‌ها پیام ارسال کرد که امکان پیام رسانی سریعتر، ظریف و قابلیت اطمینان بیشتری را به دارنده آن می‌دهد.

پیجر دو طرفه (Tow–Way Pager): اصولا پیجر گیرنده یک طرفه است؛ لذا بمنظور تنوع بخشیدن و ایجاد جذابیت بیشتر اخیرا گیرنده‌هایی ساخته شده است که پس از دریافت پیام گیرنده پیامی برای فرستنده ارسال می‌کند که با ارسال این سیگنال یا پیام، گیرنده دریافت پیام را تایید می‌کند.  طراحی این سیستم بسیار پیچیده و دارای هزینه بسیار بالاست.

بازخوانی پیام‌ها: در صورتیکه مشترکی پیامی را به صورت کامل دریافت نکند در اینصورت با تماس تلفنی با مراکز پیام پیجر، در خواست بازخوانی آن پیام را بکند. سیستم پیجینگ به طور خودکار سابقه چند پیام آخر را جهت بازخوانی ذخیره می‌کند.

پیام عمومی روزانه

پیام‌هایی از قبیل پیش بینی وضع هوا، اخبار عمومی، اخبار ورزشی و قیمت ارز و شبکه پیام عمومی محسوب شده و مرکز پیام پیجر همه روزه در ساعات معین آنها را باطلاع مشترکین می‌رساند.

امنیت پیام

مشترک جهت ایجاد امنیت در بازخوانی پیام‌های خود، می‌تواند اسم رمزی را تعیین و به مراکز اعلام کند. بدین ترتیب اگر کسی در خواست بازخوانی پیام‌های مشترک مزبور را بکند باید اسم رمز را اعلام کند، در صورت مطابقت، اپراتور اقدام به بازخوانی خواهد کرد.

شبکه‌های رادیویی پیجر اختصاصی

با قابلیت شبکه عمومی برای تعداد کاربر و مکان محدود طراحی و مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سرویس‌های شبکه پیجو اصولا با توجه به وضعیت زیربنایی ارتباطی شبکه‌های PSTN PSPN، PLMN، ISDN کشور‌ها دایر و یا بعضا تکمیل و قابل ارائه به مشترکین می‌شود.