تکنولوژی دانش‌بنیانی برای مقابله با آتش‌سوزی در جنگل‌ها/ پروژه جنگل‌زایی «RFID» کلید خورد

خبرگزاری علم و فناوری آنا ـ حسین بوذری؛ یک شرکت دانش‌بنیان مستقر در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند با هدف تحقیق، توسعه، طراحی و ساخت محصولات در صنعت برق، الکترونیک و کامپیوتر فعالیت خود را آغاز کرده و محصولاتی که تولید می‌کند، مبتنی بر فناوری‌های روز است.

این شرکت دانش‌بنیان دارای محصولات متعدد صنعتی و کشاورزی است، به‌عنوان مثال دستگاه تست مقاومت عایقی مدل IRT10 یک محصول فناور صنعتی است که در صنعت برق (قدرت) کاربرد دارد و قادر است آنالیز کاملی از کیفیت عایق‌های تجهیزات برق انجام دهد.

دستاورد دیگر این شرکت دانش‌بنیان، سیستم و سامانه پارک الکترونیک بوده که به‌صورت هوشمند پارک حاشیه‌ای را کنترل می‌کند و سیستم کنترل، مکانیزه فضاهای پارک خودرو در معابر شهری و پارکینگ‌های طبقاتی است که با استفاده از تکنولوژی RFID و با انگیزه حذف مراودات پولی بین راننده و پارکبان طراحی شده است.

این شرکت محصولات دانش‌بنیان دیگری هم دارد که در شماره‌های آینده به تفکیک درباره هرکدام از این محصولات، کاربردها، دستاوردها و جزئیات آن شرح داده می‌شود.

محصولات شرکت دانش‌بنیان مبتنی بر فناوری‌های روز است

خبرنگار آنا در بخش نخست گفت‌و‌گو با بهناز مرادی غیاث‌آبادی عضو هیئت‌مدیره شرکت دانش‌بنیان «تراشه‌پرداز پویا» به طور کلی فعالیت و محصولات تولید شده این شرکت دانش‌بنیان را مورد بررسی قرار داده است.

مرادی ابتدا درباره تخصص و تحصیلاتش اینگونه توضیح داد: لیسانس محیط‌زیست از دانشگاه تهران، کارشناسی‌‌ارشد مدیریت و برنامه‌ریزی محیط‌زیست از دانشگاه تهران و دکتری علوم محیط زیست از دانشگاه علوم و تحقیقات هستم.

وی اضافه کرد: از سال ۱۳۸۰ به‌عنوان کارشناسی ارزیابی اثرات زیست‌محیطی (EIA) در مرکز تحقیقات سازمان محیط زیست مشغول شدم و از سال ۱۳۹۰ به‌عنوان عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد دماوند و از سال ۱۴۰۰ به عنوان هیئت علمی فناور مشغول هستم.

عضو هیئت‌مدیره شرکت دانش‌بنیان یادآور شد: سال گذشته به‌عنوان محقق مدعو دانشکده تغییرات شهری دانشگاه یورک تورنتو کانادا دعوت و برای انجام مأموریت مطالعاتی برای یک سال اعزام شدم و موضوعاتی که در این مأموریت مطالعاتی مورد بررسی قرار دادم، شامل «Air Quality Health Index by IoT focused on fire forest detection O۳, NO۲, PM» (شاخص سلامت کیفیت هوا توسط اینترنت اشیاء با تمرکز بر تشخیص آتش‌سوزی جنگل) بود و در محیط برنامه‌نویسی سی‌شارپ (C#) وب‌اپلیکیشنی طراحی شد که با الگوریتم‌ها و فرمول‌های سایت رسمیAir_Quality_Health_Index_ (Canada) می‌تواند میزان غلظت سه آلاینده گازی ازون، دی اکسید نیتروژن و ذرات معلق قطر ۲.۵ میلی متری شهر تورنتو را اندازه‌گیری و در داشبورد به‌صورت لحظه‌ای نمایش دهد، همچنین قادر است شاخص (AQHI) را که مطابق با استاندار‌های کانادا ۱۱ شاخص است نمایش دهد.

مرادی غیاث‌آبادی که سال‌های ۱۴۰۰، ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به ترتیب به‌عنوان مخترع برتر و فناور برتر انتخاب شده، درباره شرکت دانش‌بنیان «تراشه‌پرداز پویا» و زمینه کاری آن اینگونه توضیح داد: این شرکت دانش‌بنیان با هدف تحقیق، توسعه، طراحی و ساخت محصولات در صنعت برق، الکترونیک و کامپیوتر کار خود را آغازکرده است.

وی متذکر شد: تمامی محصولات این شرکت دانش‌بنیان مبتنی بر فناوری‌های روز بوده و دارای مدار پیچیده آنالوگ، میکرو کنترلر‌های قدرتمند، الکترونیک قدرت و پلتفرم نرم‌افزاری قدرتمند هستند و بخشی از شاخه‌های اصلی فعالیت شرکت دانش‌بنیان طراحی، ساخت و تولید تجهیزات تست برای صنعت برق، طراحی، ساخت و تولید انواع پلاک‌های دامی اعم از RFID و Visual به همراه سخت‌افزار‌ها و نرم‌افزار‌های وابسته، ارائه سیستم‌ها و راه‌حل‌های جامع مبتنی بر تکنولوژی RFID به همراه طراحی، ساخت و تولید تجهیزات وابسته و طراحی و ساخت تجهیزات مبتنی بر IoT است.

عضو هیئت‌مدیره شرکت دانش‌بنیان درباره اینکه از چه زمانی فعالیت خود را آغاز کردید و تاکنون چه موفقیت‌هایی در مسیر حاصل شده و چه دستاورد‌هایی داشته‌اید؟ چنین پاسخ داد: شرکت دانش‌بنیان فعالیت رسمی خود را از سال ۱۳۷۷ با هدف تحقیق، توسعه، طراحی و ساخت محصولات در صنعت برق، الکترونیک و کامپیوتر آغاز کرده است.

مرادی غیاث‌آبادی افزود: شرکت دارای مجوز دانش‌بنیان بوده و پروانه بهره‌برداری صنایع نوین، پروانه بهره‌برداری نرم‌افزار، پروانه تحقیق و توسعه، مجوز فعالیت در پارک علم و فناوری دانشگاه تربیت مدرس، گواهی رتبه‌بندی و احراز صلاحیت شرکت‌های انفورماتیکی، گواهینامه بین‌المللی ICAR، گواهینامه بین‌المللی CE، گواهینامه ثبت اختراع کارت پارک، گواهینامه ثبت اختراع کارت پول هوشمند، گواهینامه ثبت اختراع سامانه جمع‌آوری، پردازش و مدیریت درختان با RFID، جواز واحد فنی و مهندسی، گواهی عضویت در سندیکای صنعت برق، گواهی عضویت در سندیکای شرکت‌های شناسایی و مکانیابی رادیویی، گواهی هشت کاندیدای شرکت‌های رشدیافته جشنواره شیخ بهایی، گواهی دومین رتبه نرم‌افزار در جشنواره فاوا، گواهی تأییدیه فنی نرم‌افزار، تأییدیه کارآمدی سامانه کارت پارک الکترونیک از شورای عالی ترافیک وزارت کشور و گواهی آزمون محصولات است.

وی در پاسخ به سؤال دیگر که زمینه فعالیت، نوع محصول و خدمات شرکت دانش‌بنیان چیست؟ بیان کرد: فعالیت این شرکت مستقر در دانشگاه آزاد اسلامی دماوند با هدف یک کار میان‌رشته‌ای بین الکترونیک، کامپیوتر و محیط‌زیست شکل گرفت و پروژه‌هایی برای آن تعریف شد؛ ازجمله «مانیتورینگ مکانیزه درختان با استفاده از IoT و RFID» و ایجاد شناسنامه الکترونیکی هوشمند برای درختان با رویکرد شناسایی و پیشگیری از آتش‌سوزی که البته برای سال‌جاری موضوع «سنجش آلاینده‌های هوا با شاخص AQI با به‌کارگیری تکنولوژی IoT» تعریف شد.

تجاری‌سازی محصولات دانش‌بنیان پروسه زمانبری است

عضو هیئت‌مدیره شرکت دانش‌بنیان درباره اینکه محصول شرکت دانش‌بنیان چه نیازی از نیاز‌های مردم و کشور را برطرف می‌کند؟ مطرح کرد: این شرکت در زمینه‌ها و محصولات بسیار متنوعی فعالیت می‌کند و ما فقط بخشی از محصولات را در شرکت مستقر کرده‌ایم و به طور کلی محصولات شرکت به سه بخش «تجهیزات تست برق»، «پلاک RFID و ویژوال دام»، «سیستم‌های RFID» و «سیستم‌های ردیابی ماهواره‌ای» تقسیم می‌شوند.

مرادی در بخش دیگری از گفت‌و‌گو با خبرنگار آنا، کاربرد محصولات شرکت‌ دانش‌بنیان را اینگونه تشریح کرد: شرکت دانش‌بنیان ۱۰ محصول ثبت شده دارد (با نامه رسمی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان) که بعضی از محصولات دارای چندین محصول فرعی هستند.

وی تبیین کرد: شرکت دانش‌بنیان در بخش‌های کشاورزی، دام و طیور، نفت، گاز و پتروشیمی، برق، محیط‌زیست و خدمات شهری فعالیت دارد.

عضو هیئت‌مدیره شرکت دانش‌بنیان در بخش دیگری از گفت‌و‌گو با خبرنگار آنا نواقص و کمبود‌ها در راه تجاری‌سازی محصولات فناور را اینگونه برشمرد: تجاری‌سازی محصولات راه بسیار طولانی، سخت و پروسه زمانبری است و باید مجوز‌های مربوطه اتخاذ شود و اخذ مجوز‌های مربوطه هم مستلزم رعایت استدارد‌هاست.

مرادی غیاث‌آبادی عنوان کرد: مشکلات در مسیر تجاری‌سازی محصولات فناور بسیار زیاد است، معمولاً برای محصولات فناورانه استاندار تدوین شده‌ای در ایران وجود ندارد؛ به‌عنوان مثال در حوزه IoT، استاندارد مدوّنی نیست و برای ارائه مجوز سردرگمی ایجاد می‌شود و مراجع ذی‌صلاح از محصولات خارجی الگوبرداری می‌کنند و همین موجب زمانبر شدن مجوز‌ها می‌شود.

وی تشریح کرد: درحقیقت محصولات فناور دارای منابع و امکانات ایرانی است، اما با معیار‌های خارجی مقایسه می‌شود؛ در حالی که محصولات متناسب با امکانات و جغرافیای ایران تهیه می‌شود و خوب است که اجازه داده شود محصولات مرحله به مرحله رشد کنند.

عضو هیئت‌مدیره شرکت دانش‌بنیان اضافه کرد: از سویی اقتصاد معمولاً دولتی است و روابط نقش بسیاری در آن دارد و سازمان‌های دولتی تمایل بیشتری به خرید محصولات خارجی نشان می‌دهند.

محصولات فناور دارای منابع و امکانات ایرانی است، اما با معیار‌های خارجی مقایسه می‌شود؛ در حالی که محصولات متناسب با امکانات و جغرافیای ایران تهیه می‌شود و خوب است که اجازه داده شود محصولات مرحله به مرحله رشد کنند

مرادی غیاث‌آبادی خاطرنشان کرد: شرکت دانش‌بنیان اکنون به تولید انبوه رسیده و با ارائه سخت‌افزارها، نرم‌افزارها، خدمات نوآورانه و خلّاقانه، می‌تواند فعالیت‌های حوزه اطلاعات را در بخش‌های مختلف آسان‌تر، سریع‌تر و دقیق‌تر کند و در کنار ارائه محصولات به خدمات پس از فروش نیز بسیار معتقد است، اما همواره با این مشکلات مواجه بوده است.

وی متذکر شد: شرکت دانش‌بنیان این آمادگی را دارد تا به شرکت‌های در حال توسعه و نوپا در قالب منتور راهنمایی لازم را برساند.

عضو هیئت‌مدیره شرکت دانش‌بنیان درباره اینکه آیا حمایت لازم را از سوی دانشگاه و نهاد‌های مربوط با مأموریت خود داشته‌اید؟ اینگونه پاسخ داد: متأسفانه حمایت خاصی وجود ندارد، سال ۱۳۹۱ که پروژه مدیریت جنگل‌های دنا با به‌کارگیری تکنولوژی RFID به صورت شخصی انجام شد هنوز آتش‌سوزی‌های زاگرس آغاز نشده بود، بنابراین شخصاً به سازمان جنگل‌ها، مراتع و سازمان محیط زیست مراجعه کردم، اما پاسخی دریافت نکردم.

مرادی گفت: چند سال بعد بلوط‌های زاگرس دچار بیماری و آتش‌سوزی شد، در حالی که با تکنولوژی RFID طرح بازرسی‌های دوره‌ای، بیماری، شناسنامه الکترونیکی درختان ارائه و با ایده IoT طرح جلوگیری از آتش‌سوزی ارائه شد که توجهی نشده بود، البته در مسیر مأموریت مطالعاتی (فرصت مطالعاتی) از سوی دانشگاه مبدأ (دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند) و دانشگاه مقصد (دانشگاه یورک) حمایت شدم.

وی برای رشد و شکوفایی مراکز رشد در دانشگاه‌ها چنین پیشنهاد کرد: مراکز رشد و سرای نوآوری براساس سیاست‌های برنامه‌های سوم و چهارم توسعه دولت و به‌منظور ایجاد اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و تجاری‌سازی دستاورد‌های تحقیقاتی ـ کاربردی، توسعه کسب و کار‌های کوچک و متوسط دانش‌بنیان، تسهیل انتقال دانش و فناوری از مراکز دانشگاهی به سایر مراکز جامعه و صنعت و برطرف کردن نیاز‌های جامعه، ایجاد و گسترش یافته است، اما در مراحل اولیه و شکل‌گیری خود هستند.

عضو هیئت‌مدیره شرکت دانش‌بنیان افزود: در شرایط فعلی نمی‌توان عملکرد زیادی را انتظار داشت، اما می‌توان به آینده امید بست، اکنون فضای مناسب و بسترسازی برای تحقیق و توسعه از سوی دانشگاه‌ها و ارتباط با صنعت از طرف صنایع و شرکت‌های خدماتی میسر نیست.

مرادی غیاث‌آبادی تشریح کرد: در یک دورنمای فانتزی تصور می‌کنم دانشجویانی علاقه‌مند و فعال در این زمینه در تیم خود داشته باشم که جدای از مباحث تئوری در بخش‌های عملی وارد شوند، اما این کار نیازمند آماده‌سازی زیرساخت‌ها، علاقه‌مندی و مهارت دانشجو‌یان است.

وی مطرح کرد: به طور کلی شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان برای استقرار مناسب در مراکز رشد نیازمند تأمین مالی و اعتباری، تأمین فضای اداری و کارگاهی، وجود آزمایشگاه‌های حمایتی در صنایع مرتبط با موضوعات واحد‌های فناور، وجود آزمایشگاه‌های مرتبط مستقر در دانشگاه‌ها، وجود منتور‌های علمی با نظارت اعضای هیئت‌علمی و کارشناسان باتجربه، معرفی به‌منظور شرکت در دوره‌های آموزشی و نمایشگاه‌های تخصصی مربوط به موضوعات واحد‌های فناور، آموزش‌های بازاریابی، مارکتینگ و تولید، ارائه آموزش‌های لازم برای ثبت اختراع محصولات و معرفی تسهیلات اعتباری و صندوق‌های حمایتی داخلی و خارجی هستند.