برآورد نظر جمعی اکوسیستم فناوری درباره ویژگی‌های معاون علمی رئیس جمهور/ چه خصوصیاتی از سکانداری علمی محقق شد

خبرگزاری علم و فناوری آنا- گروه علم و فناوری؛ معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری در ادامه فعالیت‌های گذشته باید راهبرد‌ها و تدابیری اجرا کند تا قانون جهش تولید دانش‌بنیان و دیگر ماموریت ها و اهداف این معاونت پیاده سازی شود.

این نهاد علمی که به صورت متمرکز با سایر دستگاه های اجرایی در ارتباط است تا منویات رهبری را اجرایی کند باید به دست افرادی مدیریت شود که بتواند مسیر تحقق اقتصاد دانش‌بنیان را محقق کند.

طی نتایجی در قالب پرونده ای که گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا بر اساس نظرات جمعی اکوسیستم فناوری و نوآوری به دست آورد «جوان بودن» باید شاخصه اصلی معاون علمی رئیس جمهور باشد؛ اما آنطور که واضح است باید با زیست بوم علمی و نوآوری کشور آشنایی داشته باشد ضمن اینکه مدیر خلاق و لایقی باشد. خلاقیت و آشنایی با مسائلی از قبیل تجارت و امور بازرگانی نیز در این میان از ویژگی های دیگر معاون علمی باید برشمرده شود.

5 ویژگی اصلی که باید معاون علمی داشته باشد

 معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور باید 5 ویژگی شاخص داشته باشد؛ ویژگی هایی که او را نسبت به مدیران سایر نهادها و ارگان ها متمایزتر می‌کند.

*اصلی‌ترین شاخصه معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور، آشنایی با زیست‌بوم علم و فناوری است زیرا زیست بوم علم و فناوری از دولت‌های پیشین شروع شده و زیرساخت‌هایی برای تحقق آن در کشور ایجاد و هزینه شده است.

*جوان بودن یکی از دیگر شاخص‌هایی است که باید معاون علمی داشته باشد زیرا تغییرات این حوزه فوق العاده سریع است از اینرو یک فرد جوان خیلی بهتر می‌تواند تغییرات را درک کند و خودش را با تغییرات به روز رسانی کند.

* معاون علمی باید درجه استاد تمامی دانشگاه داشته باشد.

* معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور باید با حوزه مدیریت فناوری و نوآوری آشنایی دارد. او در زیست بوم فناوری کشور باید تجربه مدیریتی داشته باشد. این تجربه مدیریتی هرچند کوچک، اما بستر و لازمه‌ی آشنایی با ادبیات زیست بوم فناوری است.

* معاون علمی باید شخصیت غیرسیاسی داشته باشد زیرا در این حوزه همه شرکت‌ها موتور‌های محرک اقتصاد دانش‌بنیان هستند و حوزه علم و فناوری باید بدون موضع گیری‌های سیاسی پیش رود.

9 راهبردی که معاون علمی باید اجرا کند

علاوه بر 5 شاخص اصلی که معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور باید برخوردار باشد او باید 9 راهبرد اساسی نیز در دوره ریاستش پیاده سازد.

* او باید معاونانی که در بطن ماموریت‌های معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان حضور فعال داشته و دارای سوابق موفق مدیریتی هستند، انتصاب کند.

* معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور باید به بحث مقوله‌های فرهنگی دقت کند. او باید در این راستا با نهاد‌هایی مانند وزارت آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نهاد‌های عمومی مانند شهرداری و شورای شهر‌ها و رسانه‌ها تعامل داشته باشد تا گفتمان سازی اجتماعی برای بروز و ظهور دانش‌بنیان‌ها به جامعه ایجاد شود.

* او باید تعاملات جدی با سایر دستگاه‌ها وجود داشته باشد زیرا بستری که این توانمندی‌ها عملیاتی و اجرایی می‌شود، عموماً در حوزه ماموریتی سایر دستگاه‌هاست.

* معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور باید ضمن آشنایی با اکوسیستم علم و فناوری، اکوسیستم علم را نیز بشناسد یعنی نظام تولید علم و مدیریت دانش را به خوبی بشناسد. او باید به خوبی بداند که دانشگاه‌های امروز ایران چه ساختاری دارند، زیرا وزارتخانه‌های متولی آموزش عالی که عمدتا وزارت عتف و بهداشت هستند به دگردیسی دانشگاه‌ها تن نمی‌دهند.

* تعیین تکلیف جایگاه معاونت علمی، فناوری و نوآوری در مقایسه با وزارت علوم و بهداشت و همچنین ارتقای هماهنگی با وزارت آموزش و پرورش، ارتقای کیفی و کمی نهاد‌های میانجی، واسط‌های فناوری و سایر نهاد‌ها به منظور استفاده از ظرفیت آنها برای ارزیابی و نظارت بر افراد، گروه‌ها و سایر بخش‌های فعال در چرخه توسعه علمی کشور و ارتقای جایگاه معاونت به یک نهاد سیاست‌گذار و هماهنگ کننده فرادستگاهی نیز باید مورد توجه قرار گیرد.

* او باید به جای توقف بر تدوین لوایح و قوانین جدید همتی دوچندان برای عملیاتی کردن مأموریت‌ها و مسؤلیت‌های مشخص شده در آیین‌نامه‌های قبلی بکار ببندد و در صورت نیاز همزمان به اصلاح آنها نیز بپردازد.

* پیگیری مجددانه به منظور تکمیل طرح‌های کلان ملی که قبلاً شروع شده‌اند و تنوع‌بخشی به طرح‌های توسعه فناوری در حوزه‌های مختلف از دیگر موضوع‌هایی است که باید در دولت جدید به آن پرداخت شود.

* معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان باید هم در داخل و هم در خارج از کشور تحرک زیادی داشته باشد. خودش و تیمش باید مدام فناوری‌ها را رصد کنند.

مروری بر معاونان  علمی رئیس جمهور

اولین معاون علمی این نهاد، صادق واعظ‌زاده استاد تمام گروه قدرت دانشکده مهندسی برق دانشگاه تهران، دانشگاه علم و فرهنگ و عضو حقیقی شورای عالی انقلاب فرهنگی بوده است که در دولت اول محمود احمدی‌نژاد اولین معاون علمی رئیس‌جمهور ایران شد.

پس از واعظ زاده، نسرین سلطانخواه در سال ۱۳۸۸ به این سمت منصوب شد. او سال ۱۳۶۵ و ۱۳۶۷ لیسانس و فوق لیسانس خود را از دانشگاه صنعتی شریف دریافت کرده است و در سال ۱۳۷۳ نیز در حالی که عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا بود، به عنوان اولین فارغ‌التحصیل دکترای ریاضیِ دانشکده ریاضی دانشگاه صنعتی شریف فارغ‌التحصیل شد.

سورنا ستاری، دانشیار دانشگاه صنعتی شریف سومین معاون علمی بود. او ۱۳ مهر ۱۳۹۲ با حکم رئیس‌جمهور وقت حسن روحانی به عنوان معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور منصوب شد.

سکاندار بعدی این معاونت روح‌الله دهقانی فیروزآبادی، فارغ‌التحصیل دانشکده مهندسی هوافضا بود. او کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای خود را از دانشگاه صنعتی شریف دریافت کرده و پس از فارغ التحصیلی به عضویت هیئت علمی این دانشگاه درآمده و در کارنامه‌اش عناوینی مانند «استاد نمونه آموزشی» و «استاد نمونه پژوهشی» هم به چشم می‌خورد.

و اما...

حسین افشین، دکترای مهندسی مکانیک و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف، چهارمین سکاندار این معاونت است. حسین افشین متولد ۱۳۵۹ است. او تحصیلات دوره کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و دکتری خود را در رشته مهندسی هوافضا در دانشگاه صنعتی شریف به پایان رسانده و در حال حاضر استاد تمام دانشکده مهندسی هوافضا و عضو هیئت علمی این دانشگاه است.

کارنامه حسین افشین

او ریاست پژوهشکده علوم و فناوری‌های انرژی، آب و محیط زیست دانشگاه صنعتی شریف، معاونت زیربنایی و امور تولیدی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و قائم مقامی معاونت دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف را در کارنامه علمی و اجرایی خود دارد و براساس اطلاعات منتشر شده در سایت دانشگاه ۱۰۱ مقاله علمی توسط حسین افشین منتشر شده و ۱۳۲۷ مرتبه به مقالات علمی او استناد شده است. او همچنین ۵ مقاله بین المللی منتشر کرده است.

مقاله‌هایی که حسین افشین تا به امروز نوشته‌ است، حول محور موضوعات زیر است:

مهندسی: ۳۹ درصد (۷۷ عدد)

فیزیک و نجوم: ۱۸ درصد (۳۵ عدد)

مهندسی شیمی: ۹ درصد (۱۸ عدد)

علوم زیست‌محیطی: ۹ درصد (۱۸ مقاله)

علم مواد: ۷ درصد (۱۴ مقاله)

زمین و علوم سیاره‌ای: ۶ درصد (۱۱ مقاله)

انرژی: ۶ درصد (۱۱ مقاله)

شیمی: ۴ درصد (۸ مقاله)

علوم کامپیوتر: ۲ درصد (۴ مقاله)

ریاضی: ۲ درصد (۳ مقاله)

سکاندار معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری دولت چهاردهم در حالی از سوی رئیس جمهور انتخاب شد که بنابر تاکید فعالان زیست بوم علم و فناوری کشور، فردی جوان و دانشگاهی است و تجربه مدیریتی دارد. امید است او نیز در راستای فعالیت های معاونان پیشین این نهاد، گامی در جهت رفع مشکلات جامعه، توسعه اقتصاد دانش‌بنیان و تحقق اهداف سند چشم‌انداز و سیاست‌های کلی مصوب مقام معظم رهبری(مدظله العالی) بردارد.