تعریف جدید نظام مراقبت سلامت بر بررسی احتمال و پیش‌بینی خطر استوار است
بابک عشرتی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا اظهار کرد: نظام مراقبت به معنای جمع‌آوری داده‌ها به‌صورت منظم، آنالیز دوره‌ای و بهره‌برداری از آن‌ها در راستای ارتقای سلامت است.
وی بابیان اینکه در نظام مراقبت معمولاً مبتنی برشمارش پیامد است، افزود: کرونا به نشان داد که اتکا صرف به پیامد کافی نیست چون اقدام ما را به تأخیر می‌اندازد، بنابراین باید علاوه بر آن، شمارش عامل آن پیامد نیز موردتوجه باشد.
این اپیدمیولوژیست گفت: به‌عنوان نمونه اگر فقط شمارش مبتلایان به تب دانگ در یک محدوده جغرافیایی موردنظر باشد، اقدام ما را به تأخیر می‌اندازد، بنابراین مهم است که پیش از بروز بیماری، میزان درگیری هر منطقه با پشه آئدس به‌عنوان عامل انتشار تب دانگ بررسی شود.
سلامت محیط و دام بر سلامت انسان و بالعکس انسان بر آن دو تأثیرگذار است
وی یادآور شد: در نظام‌های جدید مراقبت سلامت فقط موضوع انسان نیست، بلکه محیط و دام نیز موردتوجه قرار می‌گیرند. چون سلامت محیط و دام بر سلامت انسان و بالعکس انسان بر آن دو تأثیرگذار است.
عشرتی تصریح کرد: مثال واضح آن چک حشره‌شناسی تب دانگ است؛ در مورد تب دانگ از سال‌های قبل یعنی 1396 می‌دانستیم که چون پشه آئدس در سیستان بلوچستان و هرمزگان وجود دارد، تب دانگ نیز خواهیم داشت. چون نزدیک‌ترین فاصله ما با همه‌گیری تب دانگ در پاکستان 80 کیلومتر است.
وی گفت: در نظام مراقبت عادی اگر اتفاقی در روز «یک» رخ‌داده باشد و منتظر بمانم تا آن گزارش کامل آن تهیه و ارسال شود، حدوداً 6 روز طول می‌کشد. حالا اگر یک مدار عقب‌تر بیایم و تعریف را بر اساس علائم بگذارم، مثلاً مبنا بر عدم حضور در محل کار باشد، در روز سوم ماجرا قابل‌تحلیل است و حتی اگر مبنا بر تغییرات محیط مثلاً حشره‌شناسی بگذارم، در روز یک متوجه علت وقوع اتفاق خواهیم شد.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران افزود: درواقع به دنبال داده‌هایی باید باشیم که زودتر بفهمیم که چه اتفاقی قرار است بیفتد. این یعنی تعریف از شمارش پیامد به بررسی تغییرات محیطی تغییر می‌کند.
وی ادامه داد: به‌عنوان‌مثال دانشمندان چینی در برخورد پاندمی بعدی که احتمالاً رخ خواهد بود با این پیش‌فرض که وقتی‌که عفونت حاد تنفسی شایع بشود اولین علامت گرفتگی صدا است، پیشنهاد داده‌اند برای اینکه عفونت‌های حاد تنفسی را زودتر تشخیص دهیم در سیستم مخابرات کشور صدای مردم را آنالیز کنیم چون تعداد موارد گرفتگی صدا می‌تواند، یک هشدار باشد.
آذر 1398 افزایش تعداد جست‌وجوی واژه «سرفه» در گوگل یک نشانه بود
عشرتی گفت: به‌عنوان یک نمونه دیگر جستجوهای گوگل از مرداد 98 تا خرداد 99 در ایران نشان می‌دهد که در آذر یعنی سه ماه مانده به اعلام رسمی ورود کرولا به کشور، جستجوی واژه «سرفه» در گوگل افزایش‌یافته، پس این یک علامت بوده است؛ جالب‌تر اینکه این آمار جستجو در استان‌های قم، مرکزی و کهکیلویه و بویراحمد بیشتر بوده است.
وی یادآور شد: بنابراین دو رکن اصلی داریم اول اینکه در ارتباط با موضوعمان باید بدانیم وضعیت انسان، حیوان و محیط چگونه است و دوم بتوانیم حدس بزنیم که چه اتفاقی قرار است، بیفتد؛ در مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت سعی می‌کنیم این دو رکن را مستقر کنیم.
معاون فنی مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت افزود: در فرآیند عملیاتی رکن اول باید بدانیم، مهم‌ترین دغدغه این است که چه داده‌های لازم است، جمع بشود. در ادامه نیز آنالیز دقیق و درک درست از اینکه تغییرات اعداد نشان‌دهنده چه چیزی هستند.
وی بابیان اینکه در این صورت، امکان پیش‌بینی و شناسایی زودهنگام حوادث فراهم می‌شود، ادامه داد: بر اساس تأکید سازمان جهانی بهداشت در بحث شناسایی زودهنگام باید بر احتمالات خطر تمرکز کنیم، چون از بررسی احتمالات خطر به منبع خطر هم خواهیم رسید؛ خطرات متعددی وجود دارد که باید در نظر گرفت و هر خطری می‌تواند سناریوهای احتمالی زیادی داشته باشد.
عشرتی خاطرنشان کرد: بر اساس تأکید سازمان جهانی بهداشت رویه تمرکز بر احتمالات و پیش‌بینی خطر موجب می‌شود تا نظام سلامت در مقابل تهدیدات زیستی آماده‌تر و مقاوم باشد.
وی با اشاره به اهمیت وجود یک نظام اطلاعاتی یکپارچه در نظام مراقبت سلامت، گفت: این نظام یکپارچه شامل اطلاعات دامپزشکی کشور، محیط‌زیست و هواشناسی در کنار اطلاعات حوزه انسانی است.
انتهای پیام/