تأثیر نپذیرفتن از اختلالات جهانی/ استقلال و اتکا به توان داخلی با اجرای شبکه ملی اطلاعات

خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی در سراسر دنیا، جمعه ۲۹ تیر۱۴۰۳ را روز صفحه آبی مرگ نام گذاری کردند. دلیل این نام گذاری این است که بسیاری از کاربران ویندوز روز جمعه وقتی سیستم رایانه خود را روشن کردند با صفحه آبی رنگ به نام صفحه مرگ ویندوز روبه‌رو شدند. در پی این اتفاق، تمامی مانیتور‌ها در فرودگاه‌ها، شرکت‌ها، بانک‌ها، بورس و اوراق بهادر، سیستم بهداشت و درمان، شبکه‌های خبری، سوپر مارکت‌ها و... به رنگ آبی درآمد.

سوالی که پیش آمد این بود که چرا سیستم کل جهان دچار قطعی شد؟ پاسخ اینجاست؛ مایکروسافت از طریق نرم افزار امنیتی کراود استرایک یک فضای ابری ذخیره ساز را در اختیار شرکت‌ها و سازمان بزرگ خصوصی و دولتی دنیا قرار می‌دهد.  وقتی این نرم افزار دچار باگ امنیتی شد در نتیجه آن فضای ابری هم نمی‌تواند به خوبی کار کند و طبعاً آن شرکت‌ها و سازمان‌ها هم متاثر ازین قضیه، چون از یک زیرساخت استفاده کردند متضرر شدند.

جایگزین کردن زیرساخت‌های بومی دلیل تاثیر نپذیرفتن از اختلال جهانی است 

حسین دلیریان، سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی با اشاره به اختلال پیش‌آمده در خدمات شرکت مایکروسافت، گفت: کشورمان از سال‌ها پیش به دلیل تحریم‌های غرب از دریافت خدمات ابری منع شده بود و از همان سال‌ها با ابتکار عمل جوانان و نخبگان کشور، سرویس‌های جایگزین بومی، در داخل کشورمان طراحی و هم‌اکنون نیز همان سرویس‌ها عملیاتی است.

وی افزود: درعین حال، توانمندی‌های کشور در حوزه ارائه خدمات ابری بومی، قابلیت صادرات به سایر کشور‌ها را هم دارد و ما آمادگی لازم جهت انتقال تجربه و یا صادرات محصولات این حوزه را داریم.

دلیریان اظهار کرد: شرکت امنیتی کراود استرایک که تحت نظر مایکروسافت آمریکا فعال است، در واقع خدمات ابری به شرکت‌ها، سازمان‌ها و ارگان‌های مختلف جهان ارائه می‌دهد و به همین دلیل بسیاری از رسانه‌ها، فرودگاه‌ها، شبکه‌های بهداشت و درمان و … در سطح جهان که از این خدمات استفاده می‌کردند، دچار اختلال شده است.

محمد علمیه، کارشناس فناوری اطلاعات و ارتباطات درباره تحت تاثیر نگرفتن از اینترنت جهانی گفت: زیرساخت‌های کشور اینترنت به دلیل تحریم‌های اعمال شده بومی است، بانک ها، موسسات، شرکت ها، فروشگاه ها، خطوط هواپیمایی و  مایکروسافت در بستر یک  زیرساخت استفاده می‌کنند کشور ما به دلیل اعمال تحریم‌ها از زیرساخت‌های بومی و داخلی جایگزین استفاده کرده است. این بومی سازی‌ها در بخشی از قسمت‌ها باعث شده تا کشورمان دچار مشکل نشود.

وی افزود: اگر قسمت بهداشت و درمان در انگلیس دچار مشکل شده به این دلیل است که مثلا برای ذخیره سازی دیتا‌ها یا همان فضای ابری از یک سرور در مایکروسافت استفاده کرده که طبیعی است وقتی مایکروسافت دچار مشکل شود، روی کارکرد این شبکه سلامت تاثیر می‌گذارد.

راه حل پیشرفت شبکه ملی اطلاعات است

امیر لاجوردی، معاون وزیر ارتباطات هم گفته بود از اختلال سایبری در کشور گزارشی دریافت نکرده است. پس از اختلال جهانی در اینترنت  کاربران ایرانی در فضای مجازی  نوشتند این اختلال جهانی نشان داد راه اندازی شبکه ملی اطلاعات چقدر حائز اهمیت است.

شبکه ملی اطلاعات به معنای خروج ایران از اینترنت جهانی نیست یعنی خدمات بر بستر اینترنت مثل بانک‌ها،دولت الکترونیکی، سلامت الکترونیکی، قوه قضاییه هوشمند روی زیرساخت‌های داخلی کشور قرار گیرند.

حدود ۱۸ سال قبل ایده‌ای تحت عنوان توسعه «شبکه ملی اطلاعات» برای دسترسی کاربران به یک شبکه ارتباطی امن و پرسرعت مطرح شد. این طرح که وابستگی به اینترنت جهانی را رقم می‌زد، از سال ۸۴ در دستور کار قرار گرفت.

شورای عالی فضای مجازی در دو سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات (مصوب سال ۹۵) و طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات (مصوب سال ۹۹) شبکه ملی اطلاعات را این گونه تعریف شده است: زیرساخت ارتباطی فضای مجازی کشور از سه لایه زیرساخت که بستر شبکه را ایجاد می‌کند، شامل ارائه خدمات داخلی مانند دولت الکترونیکی، شهر هوشمند، سلامت الکترونیکی و محتوای داخلی تشکیل شده است.

کلید واژه پرتکراری که بار‌ها در بخش الزامات سند تبیین شبکه ملی اطلاعات به آن اشاره شده، استقلال است؛ یعنی شبکه ملی اطلاعات از زیرساخت‌های ارتباطی با مدیریت مستقل کاملاً داخلی باشد یا اینکه باید شبکه‌ای کاملاً استقلال یافته و حفاظت شده نسبت به دیگر شبکه‌ها (از جمله اینترنت) با امکان تعامل مدیریت شده با آنها باشد.  

مثلاً وزیر ارتباطات دولت دوازدهم، محمد‌جواد آذری جهرمی اعلام کرده بود  برای صحت سنجی مستقل بودن شبکه ملی اطلاعات ۱۴۲ آزمایش انجام شده تا اگر اینترنت قطع شد آیا این شبکه و ارائه خدمات روی آن کار می‌کند، که به گفته او هر ۱۴۲ آزمایش موفقیت‌آمیز بوده است.

براساس گفته‌های وزیر ارتباطات دولت دوازدهم با زیرساخت‌هایی که برای شبکه ملی اطلاعات تعبیه شده آن را به صورت مستقل توسعه داده و امکان ادامه ارائه خدمات کسب‌وکار‌های روی این شبکه را هم در صورت قطع اینترنت فراهم کرده است.

پیشرفت ۴۴ درصدی شبکه ملی اطلاعات در دولت سیزدهم

عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرد: پیشرفت شبکه ملی اطلاعات از حدود ۲۰ درصد در ابتدای دولت سیزدهم به ۶۴ درصد رسیده است.

پیشرفت شبکه ملی اطلاعات علاوه بر اینکه به موجب اینکه زیرساخت‌های ارتباطی کشور باید ارتقا یابند در نتیجه  افزایش سرعت اینترنت را شاهد هستیم که  باعث بهبود کسب و کار در محیط آنلاین بر بستر خدمات داخلی می‌شود،  در یک کلام پیشرفت زیرساخت‌های ارتباطی کشور یعنی همان طور که اعمال تحریم‌ها باعث شد تا فضای ابری ذخیره ساز داخلی داشته باشیم و اختلالات جهانی روی کشورمان تاثیر نگذارد در ادامه هم روند به این صورت باشد یعنی مستقل از دنیا باشیم.