اجرای سند سوم فناوری نانو با دو رویکرد اصلی و تحولی بر عهده دولت چهاردهم و پانزدهم

به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، فعالیت‌های توسعه فناوری نانو در کشور از سال ۱۳۷۹ آغاز و در سال ۱۳۸۲ با شناسایی فناوری نانو به عنوان یک فناوری دارای اولویت ملی، ستاد ویژه توسعه فناوری تشکیل شد. در مرداد ماه ۱۳۸۴ با تصویب سند ده ساله توسعه فناوری نانو (۱۳۸۴ تا ۱۳۹۳) در هیئت دولت با عنوان سند راهبرد آینده و با رویکرد ارتقای علمی جایگاه ایران در حوزه فناوری نانو، توسعه، تامین و تربیت نیروی انسانی و متخصصان فناوری نانو و تامین زیرساخت‌های توسعه فناوری نانو، برنامه‌ها و فعالیت‌های توسعه فناوری نانو نظام‌مند شد و شتاب گرفت.

سال ۱۳۹۴ نیز با توجه به ارزیابی‌های راهبردی، گزارش‌های علمکرد سالانه و بازخورد‌های حاصل از اجرای سند راهبرد آینده، سند ده ساله دوم توسعه فناوری نانو در ایران تحت عنوان «سند گسترش کاربرد فناوری نانو در افق ۱۴۰۴» و با رویکرد مرجعیت علمی و پرورش محققان ایرانی تراز اول جهان، تجاری سازی فناوری ها، صنعتی سازی و تولید محصولات نانو، بازاریابی بین المللی، صادرات محصولات و فناوری، توسعه همکاری علمی، فناوری و صنعتی در سطح بین المللی در هیئت دولت به تصویب رسید و در ۲۹ آذر ۱۳۹۴ نیز به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شد. 

در آغاز دوره چهل سال دوم انقلاب اسلامی نیز با تمرکز بر پیاده سازی توصیه‌های راهبردی مقام معظم رهبری در «بیانه گام دوم انقلاب اسلامی»، مبنی بر تداوم پیشرفت کشور در فناوری نانو، شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه ۸۷۳ مورخ ۲۴ آبان ماه ۱۴۰۱، سند ملی توسعه علوم و فناوری نانو را در افق زمانی سال ۱۴۱۲ تصویب کرد. این سند با رویکرد ارتقای نوآوری جهانی بر پایه فناوری‌های بدیع مبتنی بر نانو، ارتقای اثرگذاری اقتصادی-اجتماعی فناوری نانو با تعیین ماموریت‌های ویژه در حوزه‌های اولویت دار صنعتی، صادرات پایدار و ارتقای نشان ساخت ایران محصولات نانو در بازار‌های منطقه‌ای و جهان در تاریخ ۶ آذر ۱۴۰۱ توسط رئیس جمهور شهید برای اجرا ابلاغ شد.

مجید صاحبی‌نژاد، رئیس گروه سیاست‌گذاری و ارزیابی ستاد توسعه فناوری‌های نانو و میکرو درباره سند سوم توسعه و پیشرفت فناوری نانو به خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: دوره ۱۰ ساله سوم پیشرفت فناوری نانو در کشور مقارن با دولت‌های چهاردهم و پانزدهم است. در سال ۱۴۰۱ سند ملی توسعه علوم و فناوری نانو تا افق ۱۴۱۲ در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شد و اجرای این برنامه ملی جزء  ماموریت‌های دو دولت چهاردهم و پانزدهم خواهد بود.

وی افزود: در این برنامه، دو رویکرد اصلی و تحولی مورد توجه قرار گرفته است. اولین رویکرد، عمق بخشیدن به فناوری‌های توسعه یافته و دستیابی به فناوری‌های بدیع و تولید محصولات نوآورانه بر پایه این فناوری‌ها با اثرگذاری اقتصادی و اجتماعی بالا است. توفیق در اجرایی‌‍ سازی این رویکرد متضمن حرکت کشور به سمت مرجعیت جهانی در علم و فناوری خواهد بود. رویکرد دوم مسئله‌محوری در توسعه این فناوری است.

وی اظهارکرد: انتظار می‌رود تلاش محققان، فناوران و صنعت‌گران کشور در این دهه، گره‌گشای برخی از مسائل و چالش‌های مهم کشور باشد. در سند ده ساله سوم براساس مطالعات و بررسی چالش‌ها و مسائل راهبردی کشور و پایش راه حل‌های فناورانه برای حل آنها، ۱۱ مأموریت ویژه تدوین و تصویب شد. درهر یک از مأموریت‌های ویژه، بسته‌ای از پروژه‌های توسعه فناوری و محصول تنظیم شده است که با حمایت از اجرای این پروژه ها، دستاورد‌های فنی و صنعتی مشخصی پیگیری می‌شود. 

 صاحبی‌نژاد در پایان گفت: تحقق این دو رویکرد نیازمند اهتمام جدی دولت در تامین زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری برای توسعه فناوری‌های بدیع و تحول‌آفرین متناسب با اهداف تعیین شده در این سند، همچنین هدایت و هماهنگی دستگاه‌های اجرایی برای به کارگیری فناوری‌های توسعه‌یافته برای حل مسائل راهبردی کشور است. لازم است سرمایه اجتماعی ایجاد شده در دو دهه گذشته در توسعه فناوری نانو با حمایت‌های جدی‌تر دولت و تقویت زیست بوم فناوری و نوآوری نانو حفظ و ارتقا یابد.