رصد بادهای ستاره‌ای از ابرنواختری که 830 سال ناپدید شده بود!

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، منجمان چینی و ژاپنی بین 4 تا 6 آگوست 1181 میلادی برای اولین بار ابرنواختری در صورت فلکی ذات‌الکرسی مشاهده کردند که در هشت متن جداگانه تاریخی ثبت شده بود. این ابرنواختر مرموز پس از 180 روز کم نور و ناپدید شده، مکان و ساختار آن یک راز باقی ماند. اما اخترفیزیکدانان سرانجام مکان این جرم مرموز را که در اسناد تاریخی ثبت شده بود در صورت فلکی  ذات‌الکرسی پیدا کردند.

{$sepehr_key_409}
بقایای این ستاره مهمان، به نام باقیمانده ابرنواختر (SNR) 118، در اثر برخورد دو ستاره بسیار متراکم به اندازه زمین به نام کوتوله‌های سفید ایجاد شده است. این برخورد نادر، ابرنواختری از نوع Iax را تولید کرد که یک کوتوله سفید منفرد درخشان است که با سرعت بسیاری به دور خور می‌چرخد. به طور معمول، وقتی دو ستاره اینگونه با هم ادغام می‌شوند، چیزی باقی نمی‌ماند. اما از آنجایی که این یک انفجار ناقص بود، ستاره‌ای مرده پدیدار شد و سحابی در اطرافش باقی ماند. به نظر می‌رسد، این ستاره مرده دوباره بادهای ستاره‌ای را آزاد کرده که ممکن است حاصل ریزش موادگازی روی کوتوله سفید باشد. این ستاره یکی از اجرام داغ در کهکشان راه‌شیری است با دمایی در حدود ۲۰۰ هزار درجه سانتیگراد که بادهای ستاره‌ای با سرعت تا ۱۶۰۰۰ کیلومتر بر ثانیه از آن می‌وزد.
اکنون دانشمندان متوجه شده‌اند در طی 20 تا30 سال گذشته بادهای ستاره‌ای پرسرعت از سطح آن شروع به وزیدن کردند. این کشف به کمک شبیه‌سازی‌های کامپیوتری بدست آمد.
این یافته درک ما از تنوع انفجار‌های ابرنواختر را بهبود می‌بخشد.

بقایای انفجار SN 1181 بسیار قدیمی است، بنابراین تاریک است و یافتن آن دشوار بود.
توانایی تعیین سن بقایای ابرنواختر یا میزان روشنایی آن‌ها در زمان انفجار از طریق دیدگاه‌های باستان شناسی یک دارایی نادر و ارزشمند برای نجوم مدرن است. چنین تحقیقات میان رشته‌ای هم هیجان انگیز است و هم پتانسیل عظیمی را برای ترکیب زمینه‌های مختلف برای کشف ابعاد جدید پدیده‌های نجومی برجسته می‌کند.
برای تایید مدل کامپیوتری، پژوهشگران در حال آماده شدن برای رصد بیشتر SNR 1181 با استفاده از تلسکوپ رادیویی آرایه بسیار بزرگ (VLA) در نیومکزیکو و تلسکوپ 8.2 متری سوبارو در هاوایی هستند.
این ابرنواختر منحصر به فرد در چندین متون تاریخی ژاپن، چین و کره ثبت شده است.  در متون آمده است که درخشندگی این ستاره در حد درخشش سیاره زحل بوده و حدود 180 روز با چشم غیرمسلح قابل مشاهده بود، اما به زودی ناپدید شد.