پراکندگی متخصصان ایرانی در خارج از کشور/ معرفی مدل‌های همکاری با ایران

خبرگزاری علم و فناوری آنا- گروه علم و فناوری؛ سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی در گزارشی اعلام کرد این سازمان از سال ۱۳۹۴ برنامه‌ای با عنوان «همکاری با متخصصان و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور connect -» طراحی و اجرا کرده است. هدف از این برنامه، ایجاد بستری برای انتقال دانش، تجربه، تخصص و ایده‌های فناورانه متخصصان ایرانی به داخل، بدون لزوم بازگشت همیشگی به کشور است.

 این برنامه در قالب طرح‌های حمایتی مختلف و با همکاری دانشگاه ها، پژوهشگاه ها، پارک‌های فناوری، شرکت‌های فناور و مراکز رشد و نوآوری منتخب کشور به عنوان پایگاه هاای تخصصی همکار، در حال اجراست. به منظور اثر گذاری بیشتر متخصصان برنامه کانکت در توسعه اکوسیستم فناوری و نوآوری کشور از ساال ۱۴۰۲ تحولات مثبتی در سیاسات گذاری‌های این برناماه ایجاد و در قالب پروژه +connect اجرا شده است. 

اساتید، اعضای هیئت علمای، پژوهشگران، دانش آموختگان و دانشجویان دوره دکتری و دانش آموختگان کارشناسی ارشد در دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی برتر دنیا، مخاطبان برنامه کانکت پلاس هستند که می‌توانند بر اساس شرایط تعریف شده در آیین نامه، از حمایت‌های برنامه استفاده کنند.

همچنین متخصصان، مدیران و کارآفرینان فعال در یکی از موسسات یا شرکت‌های شاخص خارج از کشور، امکان استفاده از طرح‌های حمایتی ارائه شده را خواهند داشت.

این برنامه با ایجاد بستر همکاری، شرایط تردد متخصصان به داخل کشور را تسهیل کرده، از فرصت حضور نخبگان در کشور برای حل چالش‌های اساسی و تخصصی، به صورت اثر گذار و هدفمند استفاده کرده و با ایجاد احساس تعهد و مسئولیت در نخبگان ایرانی نسبت به کشور، حس تأثیرگذار بودن متخصصان در حوزه تخصصی خود در کشور را القا می‌کند.

مدل‌های همکاری با متخصصان و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور 

سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین المللی مدل‌های همکاری مختلفی با متخصصان و کارآفرینان دارد.

دانش آموختــگان دوره دکتری از دانشــگاه‌ها یــا موسسـات تحقیقاتـی برتـر (در صـورت احـراز شـرایط و کسـب امتیـاز لازم) و پژوهشـگران دوره پسـادکتری، فرصـت مطالعاتی یا دوره تکمیلـی تخصصـی/Fellowship در دانشـگاه‌ها یــا مؤسســات تحقیقاتــی برتــر (در صــورت احراز شرایط و کسب امتیاز لازم)، امــکان گذرانــدن دوره پســادکتری در دانشــگاه‌ها و مجموعه هـای فنـاور و صنعتـی برتـر کشـور بـه مـدت ۱۲ مـاه؛ بـا امـکان تمدیـد تـا حداکثـر ۱۰ ماه دارند. حقـوق ماهیانـه معـادل حقوق اسـتادیار پایـه یـک دانشـگاه تهـران و بیمـه پایـه و تکمیلی و اعتبــار پژوهشــی (گرنــت) و تخفیــف ویــژه اســتفاده از خدمــات شــبکه آزمایشــگاهی فناوری هــای راهبــردی (ir.Labsnet) نیز به آنها اختصاص پیدا می‌کند.

اســاتید دانشــگاه‌ها یــا موسســه‌های تحقیقاتــی بــا رتبــه ۱ تــا ۲۰۰ (در صــورت احــراز شــرایط و کســب حداقــل امتیــاز لازم)، دانش آموختــگان دوره دکتــری از دانشــگاه‌ها یــا موسســه‌های تحقیقاتــی بــا رتبــه ۱ تــا ۵۰ (در صــورت احــراز شــرایط و کســب حداقــل امتیــازلازم) امکان گذرانــدن دوره فرصــت مطالعاتــی در دانشــگاه‌ها و موسسـه‌های پژوهشـی برتـر کشـور بـه مـدت ۳ تـا ۱۲ مـاه؛ بـا امـکان تمدیـد تـا حداکثـر ۶ مـاه را دارند. حقـوق ماهیانـه معـادل با سـطح هیئت علمــی مشــابه در دانشــگاه تهــران (بــرای اعضــای هیـأت علمی) یـا حقـوق اسـتادیار پایه یک دانشـگاه تهــران (بــرای دانش آموختــگان دوره دکتــری (و اعتبــار پژوهشــی (گرنــت) و تخفیــف ویــژه اســتفاده از خدمــات شــبکه آزمایشــگاهی فناوری هــای راهبــردی (ir.Labsnet) به آنها اختصاص پیدا می‌کند.

اسـاتید دانشـگاه‌ها یـا موسسـه‌های تحقیقاتـی برتـر (در صـورت احـراز شـرایط)، دانش آموختــگان و دانشــجویان ســال ســوم و چهــارم دوره دکتــری دانشــگاه‌ها یــا موسســه‌های تحقیقاتــی برتــر (در صــورت احــراز شــرایط و کســب حداقــل امتیــاز لازم)، دانش آموختــگان دوره کارشناســی ارشــد و دکتــری بــا ســابقه فعالیــت در شــرکت‌های فنــاور در خــارج از کشـور یـا تجربـه راه انـدازی کسـب وکار (در صـورت احـراز شـرایط و کسـب حداقـل امتیـاز)، امــکان برگــزاری ســخنرانی و کارگاه تخصصــی در دانشــگاه ها، موسسـه‌های پژوهشــی، و مجموعه هــای فناور برتر کشـور بـه صورت حضوری و مجـازی (آنالین (دارند. پــاداش ســخنرانی (Honorarium) در صــورت برگــزاری ســخنرانی و کارگاه تخصصــی حضــوری پرداخت می‌شود. امـکان اسـتفاده از تسـهیلات سـخنرانی بـرای هـر متخصـص نیز حداکثـر ۵ مرتبـه و بـا فاصلـه ۲ سـال بـا موضـوع سـخنرانی متفـاوت است.

 امـکان تأمین فضای اسـتقرار، تجهیزات آزمایشـگاهی، و ارائــه خدمــات آمــوزش، راهبــری و مشــاوره فنــی و کسب وکاری، تسـهیل ارتبـاط بـا مراکـز و سـازمان‌های پژوهشـی و صنعتــی مرتبط، بسترسـازی جـذب سـرمایه جهـت توسـعه فعالیـت فناورانـه پـس از پایـان طـرح، امــکان انجــام فعالیــت فناورانــه از خــارج از کشــور (دانش آموختــگان دکتــری یــا دانشــجویان ســال ســوم دانشــگاه‌ها یــا موسسـه‌های تحقیقاتــی برتــر (در صــورت احــراز شــرایط) از دیگر تسهیلات حمایتی است که برای این افراد در نظر گرفته شده است.

همچنین به دانش آموختــگان دوره دکتــری از دانشــگاه‌ها یــا موسسـه‌های تحقیقاتــی بــا رتبــه ۱ تــا ۳۰۰ (در صــورت کســب حداقــل امتیــاز الزم)، اســاتید دانشــگاه‌ها یــا موسسـه‌های تحقیقاتــی بــا رتبــه ۱ تــا ۳۰۰ (در صــورت احــراز شــرایط و کســب حداقــل امتیــاز لازم)، اعتبـار پژوهشـی (گرنت) بـه متخصصان جـذب شـده در یکـی از مراکـز علمـی کشـور بـه عنوان عضـو هیـأت علمـی طی سـه سـال گذشـته، ظرفیت جذب هیأت علمی در دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های داخل کشور اختصاص پیدا می‌کند.

سیر صعودی و نزولی همکاری با متخصص و کارآفرین ایرانی خارج از کشور

سامانه همکاری با متخصصان و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور https://connect.isti.ir است. سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی در سال ۱۴۰۲ با  کارآفرین ایرانی خارج از کشور، متخصصان و پژوهشگران ایرانی خارج همکاری‌هایی داشته است.

میزان همکاری این سازمان با متخصصان و پژوهشگران ایرانی خارج از کشور با استادیاران جوان، متخصصان و پژوهشگران ایرانی خارج از کشور، کارآفرینان ایرانی خارج از کشور سیر صعودی و در برخی موارد نزولی به همراه داشته است.

رضایت ۹۰ درصدی محققان ایرانی خارج از کشور از خدمات و حمایت‌ها

طی چهار سال اخیر، میزان رضایت متخصصان و محققان ایرانی خارج از کشور از خدمات و حمایت‌های انجام شده نیز در برخی موارد سیر نزولی و در پاره دیگر از موارد سیر صعودی یا روندی ثابت به همراه داشته است.

سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۲، ۱۶ پایگاه‎‌های علمی مانند  دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه تهران، دانشگاه تبریز، دانشگاه علم و صنعت ایران ، دانشگاه الزهرا ، ستاد توسعه فناوری‌های نانو و میکرو ، دانشگاه صنعتی امیرکبیر ، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه شیراز، دانشگاه تربیت مدرس ، دانشگاه صنعتی اصفهان ، پژوهشگاه دانش‌های بنیادی IPM ، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین توسی ، دانشگاه فردوسی مشهد ، دانشگاه اراک و دانشگاه علوم پزشکی تهران  با متخصصان و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور همکاری داشته‌اند.

دانشگاه‌های آمریکا؛ بیشترین محل حضور متخصصان و کارآفرینان ایرانی 

سال‌های حضور در خارج از کشور متخصصان و کارآفرینان ایرانی دارای همکاری در سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۲نیز متغییر بوده است. در این بین۱۴ دانشگاه آمریکا، ۱۱ دانشگاه اروپا و ۹ دانشگاه آسیا و اقیانوسیه محل تحصیل متخصصان و کارآفرینان ایرانی دارای همکاری در سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۲ بوده اند.

پراکندگی محل اقامت متخصصان و کارآفرینان ایرانی دارای همکاری در سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۲ نیز نشان می دهد آمریکا و کانادا و مالزی بیشترین و اسپانیا و دانمارک کمترین  محل اقامت متخصصان و کارآفرینان ایرانی بوده است.