حل اختلاف شرکت‌های دانش‌بنیان به کجا سپرده شود؟

به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، سال‌های اخیر فعالیت‌های حوزه دانش‌بنیان کشور در پارک‌ها و مراکز رشد افزایش یافته است. ورود شرکت‌های مبتنی بر دانش، نوآوری و اختراع به مرحله تجاری‌سازی محصولات و ایجاد همکاری‌های کسب و کاری بر اساس قرارداد‌های قانونی و ایجاد تعارض منافع، نیاز به مراکز حل اختلاف و داوری با رویکرد رسیدگی تخصصی به اختلافات و ایجاد سازش را برای حوزه نخبگان و دانش‌بنیان کشور ضروری کرده است.

بر این اساس در سال ۱۳۹۲ با پیگیری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری و پارک فناوری پردیس مبنی بر تاسیس شورای حل اختلاف ویژه شرکت‌های دانش‌بنیان و نخبگان و با تدبیر قوه قضائیه در مراحل مختلف، مجوز تاسیس مجتمع حل اختلاف ویژه رسیدگی به اختلافات شرکت‌های دانش‌بنیان و نخبگان با دو شعبه صادر شد.

این مجتمع از ابتدای سال ۱۴۰۱ در راستای تحقق شعار سال «سال تولید؛ دانش‌بنیان و اشتغال آفرین» با همکاری قوه قضاییه با هدف تسهیل بیشتر ارائه خدمات قضائی به جامعه نخبگانی کشور، از «مجتمع ویژه» به «مجتمع تخصصی» ارتقا یافت.

تأسیس شورا‌های حل اختلاف به ماده ۱۸۹ قانون برنامه سوم توسعه برمی‌گرددکه بعد‌ها قوانین و مقررات مربوط به شورا‌های حل اختلاف تکمیل شد.

 یکی از اهداف مهم تشکیل این شوراها، حل اختلافات بین مردم و کاهش مراجعات به محاکم دادگستری و توسعه و تحکیم مشارکت‌های مردمی در اصلاح ذات البین و ایجاد صلح و سازش بوده است. با توجه به وجود بیش از 10 هزار شرکت دانش‌بنیان، بیش از ۹۰ هزار اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و حدود ۲۰ هزار عضو بنیاد ملی نخبگان و صد‌ها شرکت مستقر در پارک‌ها و مراکز رشد و نیز اهمیت ارائه خدمات در خور شأن به نخبگان و فعالان و شرکت‌های حاضر در اکوسیستم فناوری و نوآوری کشور، خلا وجود مجتمع حل اختلاف با تمرکز بر امور نخبگانی و کسب و کار مبتنی بر دانش و فناوری احساس شد..

 بر این اساس با پیگیری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، پارک فناوری پردیس و حمایت قوه قضائیه و موافقت مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضائیه، مجتمع حل اختلاف ویژه شرکت‌های دانش‌بنیان و نخبگان با دو شعبه رسیدگی تاسیس شد و از ابتدای سال ۱۴۰۱ به مجتمع تخصصی ارتقا پیدا کرد اخیرا با نام مجتمع شهید دکتر مجید شهریاری نیز نامگذاری شده است.

برای استقرار شعب این مجتمع تخصصی، زیرساخت‌های لازم از قبیل شبکه‌های داخلی و تأسیسات ارتباطی برای اتصال به سامانه‌های ارجاع پرونده و رسیدگی به دعاوی مربوط به قوه قضائیه در پارک فناوری پردیس ایجاد شد و عملا مجتمع شهید دکتر مجید شهریاری در قالب دو شعبه ۲۶۲۷ و ۲۶۲۸ از اواخر اسفند ۱۴۰۰ و تقریبا ابتدای سال ۱۴۰۱ فعالیت خود را تحت عنوان مجتمع تخصصی آغاز کرد و در حال حاضر دفاتر خدمات قضایی قادرند به این شعب رسیدگی، ارجاع پرونده داشته باشند.

به طور کلی شورا‌های حل اختلاف در همه امور حقوقی و جرائم قابل گذشت و جنبه خصوصی جرائم غیرقابل گذشت برای صلح و سازش و... البته در چارچوب صلاحیت‌های پیش‌بینی شده در قانون شورا‌ها فعالیت دارند.

اما به‌طور مشخص مجتمع حل اختلاف تخصصی شرکت‌های دانش‌بنیان و نخبگان علاوه بر صلاحیت‌های پیش‌بینی شده در قوانین مرتبط، درصدد حل اختلافات مرتبط با انعقاد، اعتبار، فسخ، نقض، تفسیر یا اجرای قرارداد‌های اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در حوزه‌های فناورانه و دانش‌بنیان کشور است که در صورت توافق طرفین اختلاف امکان رسیدگی دارند.

همچنین مشروط به توافق قراردادی، شورا می‌تواند به‌صورت تخصصی به اختلافات مرتبط با نقض مالکیت معنوی اعم از حقوق نرم‌افزار‌های رایانه‌ای، دانش فنی، اختراع، علامت تجاری، طرح صنعتی، اسرار تجاری و ... ورود کند.

رسیدگی به اختلافات مرتبط با قرارداد‌های قانونی که شرط داوری مجتمع حل اختلاف دانش‌بنیان در متن آن قید شده باشد و یا رضایت طرفین دعوا مبنی بر رسیدگی این مجتمع وجود داشته باشد، از دیگر صلاحیت‌های این مجتمع است.