۲۴ خرداد در دنیای علم چه خبر؟  

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۲۴ خرداد برابر ۱۳ ژوئن را ورق می‌زنیم.

***

کشف لکه‌های خورشیدی

۱۳ ژوئن ۱۶۱۱ میلادی برابر با ۲۴ خرداد ۹۹۰ خورشیدی، یوهانس فابریسیوس، اخترشناس هلندی، مقاله‌ای را درباره پدیده تازه کشف‌شده لکه‌های خورشیدی منتشر کرد. این نوشتار ۲۲ صفحه‌ای که «توصیف لکه‌های رصدشده در خورشید و چرخش ظاهری آن‌ها با خورشید» نام داشت، اولین مقاله درباره این‌نوع رصدها بود و شاید فابریسیوس، اولین کسی باشد که لکه‌های خورشیدی را رصد کرده است. ۹ مارس ۱۶۱۱ در سپیده دم، یوهانس از تلسکوپ خودش برای رصد طلوع خورشید استفاده کرده بود و چند نقطه تاریک بر سطح این ستاره دیده بود. او با پدرش، دیوید فابریسیوس، اخترشناس آلمانی‌هلندی تماس گرفت تا این پدیده جدید را با او بررسی کند. روشنایی مرکز خورشید بسیار سوزناک بود و آن دو به سرعت به روش رصد با استفاده از یک دستگاه اتاق تاریک روی آوردند.

پایونیر ۱۰ فراتر از مدار نپتون

۱۳ ژوئن ۱۹۸۳ میلادی برابر با ۲۴ خرداد ۱۳۶۲ خورشیدی، کاوشگر فضایی پایونیر ۱۰ از مدار نپتون عبور کرد تا به اولین ابزار ساخته دست بشر تبدیل شود که از منظومه خورشیدی خارج شده است. این فضاپیما که ۲ مارس ۱۹۷۲ به فضا پرتاب شد با سرعت ثابت حدود ۱۲ کیلومتر بر ثانیه در یک خط مستقیم از خورشید دور می‌شود. حدود ۳۰ سال پس از پرتاب، در ۲۷ آوریل ۲۰۰۲، ناسا با تله‌متری دریافت‌شده از پایونیر ۱۰ وقتی در فاصله ۷.۵۷ میلیارد مایلی از زمین قرار داشت و زمان رفت و برگشت سیگنال (با سرعت نور) ۲۲ ساعت و ۳۵ دقیقه بود تماس موفقیت‌آمیزی برقرار کرد. فضاپیما پایونیر ۱۰ درحال حاضر سمت ستاره دبران در صورت فلکی گاو پیش می‌رود.

کد مورس

۱۳ ژوئن ۱۸۴۸ میلادی برابر با ۲۴ خرداد ۱۲۲۷ خورشیدی، ساموئل اف. بی. مورس حق اختراع مجدد برای کد مورس را دریافت کرد. کد مورس روشی برای انتقال پیام و اطلاعات است که در آن از رشته نشانه‌های بلند و کوتاهِ استاندارد به نام خط و نقطه استفاده می‌شود. این کد پس‌از ابداع برای ارسال پیام با تلگراف‌های برقی اولیه سازگار شد. کد مورس بین‌المللی ۲۶ حرف اصلی لاتین a تا z، یک حرف لاتین برجسته (é)، اعداد عربی و مجموعه کوچکی از علائم نگارشی (علائم) را رمزگذاری می‌کند و در آن، هیچ تفاوتی بین حروف بزرگ و کوچک وجود ندارد.

شارل ادوارد گیوم

۱۳ ژوئن ۱۹۳۸ میلادی برابر با ۲۴ خرداد ۱۳۱۷ خورشیدی، شارل ادوارد گیوم، فیزیک‌دان فرانسوی که آلیاژهای فرونیکل را مطالعه کرد و اینوار (آلیاژ نیکل‌فولاد) را کشف کرد درگذشت. گیوم به‌دلیل این کشف در سال ۱۹۲۰ جایزه نوبل فیزیک را دریافت کرد. او در سال ۱۸۸۳ وارد دفتر «اداره بین‌المللی اوزان و مقیاس‌ها» شد و تا زمان بازنشستگی به‌عنوان رییس این نهاد بین‌المللی کار کرد. از سال ۱۸۹۰، او به‌شدت آلیاژهای مختلف را بررسی کرد و پس‌از مطالعه روشمندی روی آلیاژهای نیکل‌فولاد، او آلیاژ اینوار را ابداع کرد که با افزایش دما انبساط بسیار کمی داشت و بلافاصله در فنرهای ساعت استفاده شد.