ضعف در ارائه خدمات توانبخشی پس از عمل جراحی/ توانبخشی کشور متولی خاصی ندارد

محمدرضا اسدی نایب رئیس سازمان نظام پزشکی تهران بزرگ در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا با بیان اینکه ما در زمینه اقدامات به‌هنگام بعد از جراحی در ضعف بسیار شدیدی از نظر توانبخشی به سر می‌بریم، اظهار کرد: فقط یک بیمارستان در زمینه  ارائه خدمات توانبخشی داریم. این ضعف در شهرستان‌ها و استان‌ها بسیار شدیدتر هستند. این در حالی است که افراد نیازمند به انجام اقدامات توانبخشی در کشور بسیار زیاد است.

وی افزود: با وجود این نیاز بسیار زیاد، مردم نیاز خود به خدمات توانبخشی را از ُطرق دیگری رفع می‌کنند که خواست جامعه توانبخشی کشور نیست و این هم هزینه بیشتری برای مردم در پی دارد.

اسدی بیان کرد: بیشتر از اینکه پس از اعمال جراحی از رویکردهای توانبخشی در کشور استفاده شود، از رویکردهای مدیکال استفاده می‌شود که این موضوع به نیازمندان خدمات توانبخشی آسیب می‌رساند و ضمن طولانی کردن خدمات علاوه بر آسیب بیشتر موجب افزایش هزینه‌های مالی بیشتری نیز می‌شود.

نایب رئیس نظام پزشکی تهران بزرگ با بیان اینکه عوامل متعددی در ضعف ارائه خدمات توانبخشی از پس از اعمال جراحی در کشور وجود دارد، گفت: یک عامل اصلی در این رابطه در درون وزارت بهداشت است، در یک ساختار نظامند برای هر خدمتی باید یک ساختار در سلسله‌ مراتب  دیده شود، متأسفانه توانبخشی در پایین‌ترین قسمت، در قالب یک گروه کارشناسی ذیل یک مرکز  دیده شده است. در صورتی که توانبخشی بر اساس قانون کلی سلامت ابلاغ شده از سوی رهبر معظم انقلاب در بند یک به عنوان 5 خدمت اصلی دیده شده است. متأسفانه به غیر از توانبخشی سایر خدمات در سطح معاونت در وزارت بهداشت هستند.

این کاردرمانگر با بیان اینکه ما متولی خاصی برای توانبخشی در کشور نداریم، گفت: این امر موجب سردرگمی ارائه دهندگان این خدمات و نیازمندان به این خدمات می‌شود. اگرچه بخشی از این خدمات تحت لوای مراقبت و ارائه خدمات توانبخشی توسط بهزیستی ارائه می‌شود، نهادهایی مانند هلال احمر و آموزش و پرورش نیز برخی دیگر از خدمات را ارائه می‌دهند.

وی با تأکید بر اینکه پس از انجام  جراحی برای فرد، در زمانی که پزشکان برای او تجویز کرده‌اند باید خدمات توانبخشی را دریافت کند، گفت: برای این کار باید تیم توانبخشی در مراکز درمانی وجود داشته باشد که این امر هم مستلزم وجود دپارتمان‌های آموزشی در دانشگاه‌های علوم پزشکی است. متأسفانه در کل کشور فقط حدود 20 دانشگاه علوم پزشکی خدمات توانبخشی را دارند که آنها هم نمی‌توانند در به صورت کامل خدمات توانبخشی را در مراکز دولتی ارائه دهند؛ چراکه بخش‌های مربوطه‌ای برای آن وجود ندارد.

اسدی با بیان اینکه یکی دیگر از دلایل ضعف خدمات توانبخشی پس از انجام اعمال جراحی در کشور، هزینه‌های گزاف آن است، گفت: هزینه راه‌اندازی یک مرکز توانبخشی از هزینه راه‌اندازی یک بیمارستان عادی بیشتر است. در حالی در سامانه‌های وزارت بهداشت راه‌اندازی این مراکز مجوز لازم پیش‌بینی شده است؛ اما به دلیل هزینه‌ها رغبتی برای آن وجود ندارد.

وی یادآور شد: فرایند اخذ مجوزها هم تا حدودی طولانی است، سخت‌گیری‌ها و موانع متعددی نیز وجود دارد که هزینه‌های راه‌اندازی مرکز را وجود دارد.

اسدی تأکید کرد: دولت باید کمک‌های لازم را مانند تسهیلات مالی برای راه‌اندازی مراکز توانبخشی در نظر بگیرد. این یک نیاز است و اگر به موقع و در زمان لازم این خدمات ارائه نشود، همانطور که گفتیم هم آسیب و هم هزینه‌ها افزایش پیدا می‌کند. از سوی دیگر وجود این مراکز در طولانی مدت از هزینه‌های بستری هم می‌کاهد.