تاثیر نابرابری درآمد در افزایش مخارج سلامت خانوار

به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، مطالعات بسیاری در زمینه شناسایی عوامل موثر بر مخارج سلامت خانوار در سطح اقتصاد کالان انجام شده است که ضرورتی برای بررسی بیشتر وجود ندارد، اما مطالعات اندکی در سطح اقتصاد خرد وجود دارد که عوامل اقتصادی-اجتماعی را بر مخارج سلامت بررسی کردند.

پیشتر در همین سرویس بخش اول از پژوهشی باعنوان «عوامل موثر بر مخارج سلامت خانوار» منتشر شده است. در این گزارش تلاش خواهیم کرد نگاهی داشته باشیم به بخش دوم مقاله که مبتنی بر خروجی‌های کمی و کیفی پژوهش صورت‌بندی شده است.

* عوامل اقتصادی-اجتماعی

این پژوهش توضیح می‌دهد که نتایج معادله انتخاب نشان داد که از عوامل اقتصادی، متغیر‌های درآمد، مخارج بیمه، داشتن بیمه و از عوامل اجتماعی باسواد و متأهل بودن سرپرست خانوار، مخارج آموزش و دخانیات تاثیر مثبت و مستقیم بر ورود خانوار به بازار سلامت داشت و متغیر‌های جمعیت شناختی مانند سن سرپرست خانوار، بعد خانوار و جمعیت سالمند تاثیر مستقیم بر خرید کالا و خدمات سلامت داشت.

به زعم این پژوهش نتایج نشان داد که عوامل اقتصادی-اجتماعی نظیر درآمد، مخارج بیمه، داشتن بیمه، تعداد افراد شاغل، باسواد بودن سرپرست، مخارج سرانه دخانیات و آموزش بر مخارج سلامت خانوار تاثیر مثبت داشت.

عوامل اقتصادی-اجتماعی بر مخارج سلامت خانوار تاثیر مثبت دارد

این پژوهش بیان می‌کند خانوار با سرپرستی مادر، مخارج سلامت کمتری نسبت به سایر خانوار داشته و سن سرپرست، بعد خانوار و وجود افراد سالمند در خانوار منجر به افزایش مخارج سلامت خانوار می‌شود بنابراین عوامل اقتصادی-اجتماعی خانوار نه‌تنها بر تصمیم به ورود به بازار سلامت و خرید از این بازار تاثیرگذار هستند بلکه بر میزان خرید کالاها و خدمات سلامت نیز تاثیر دارند.

* تاثیر نابرابری درآمد در افزایش مخارج سلامت خانوار

همچنین نتایج پژوهش نشان می‌دهد که نابرابری درآمد در افزایش مخارج سلامت خانوار وجود دارد به‌طوریکه افراد با درآمد بالاتر می‌توانند از کالا و خدمات سلامت بیشتری استفاده کنند؛ لذا نابرابری در درآمد که ناشی از نابرابری در وضعیت اقتصادی خانوار است منجر به نابرابری در برخورداری از کالا و خدمات سلامت و فاصله گرفتن از مفهوم عدالت شده است.

در ادامه این پژوهش یه این مهم اشاره شده است که فراهم کردن فرصت‌های شغلی بهتر، افزایش مهارت و بهره‌وری نیروی کار در راستای افزایش درآمد مانع از افزایش نابرابری در بخش سلامت خواهد شد. از بعد اجتماعی باسوادبودن و تحصیلات، بر مخارج سلامت خانوار تاثیر مثبت داشت که باعث نابرابری در پرداخت مخارج سلامت شده است.

* ارتباط بیمه و مخارج سلامت خانوار 

این پژوهش توضیح می‌دهد که داشتن بیمه، ارتباط مستقیم با مخارج سلامت خانوار داشته و بنابراین افزایش کالا و خدمات زیر پوشش بیمه و افزایش کیفیت خدمات ارایه شده توصیه می‌شود.

خانوار با نابرابری‌های اقتصادی اجتماعی، هزینه‌های سلامت متفاوت می‌پردازند

در ادامه این پژوهش آمده است که با توجه به افزایش بسیار زیاد مخارج سلامت در خانواری که عضو سالمند بالا ۶۰ سال دارند، درصورتیکه این مخارج تامین مالی نشود، سالمندان بیشتر در معرض آسیب خواهند بود. این حجم بالای پرداخت از جیب در خانوار با عضو سالمند نشان از ناکافی بودن پوشش‌های بیمه‌ای برای کالاها و خدمات سلامت دارد.

این پژوهش به این موضوع تاکید می‌کند که افزایش پوشش‌های بیمه‌ای برای کمیت و کیفیت خدمات و مراقبت‌های سلامت برای سالمندان جهت کاهش مخارج سلامت توصیه شده است.

این پژوهش در نهایت اینگونه جمع‌بندی می‌کند که به‌طورکلی خانوار با نابرابری‌های اقتصادی اجتماعی، هزینه‌های سلامت متفاوت می‌پردازند؛ یعنی خانوار با شرایط اقتصادی و اجتماعی بهتر، دسترسی بیشتری به خدمات سلامت دارند و بیشتر از بازار سلامت منتفع می‌شوند؛ به عبارت دیگر نابرابری‌های اقتصادی اجتماعی تاثیر مثبت بر نابرابری در سلامت داشته است.  

گفتنی است، این یافته‌ها، به صورت یک مقاله علمی پژوهشی باعنوان «تاثیر عوامل اقتصادی-اجتماعی بر مخارج سلامت خانوار: روش دو مرحله‌ای هکمن» به کوشش مهدی شهرکی (استادیار گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و علوم انسانی) و همکار خود سیمین قادری تهیه شده که در دوماهنامه «پیاورد سلامت» منتشر شده است. این نشریه متعلق به دانشگاه علوم پزشکی تهران است.