برترین شیمی‌دانان ایرانی ۱۴۰۳ معرفی و تجلیل شدند

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، برترین شیمی‌دانان سال به انتخاب انجمن شیمی امروز (دوشنبه) در سالن خوارزمی سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران و همزمان با بیست و دومین کنگره سه روزه بین المللی شیمی ایران در چهار شاخه مختلف شیمی آلی، شیمی تجزیه، شیمی معدنی و شیمی‌فیزیک با حضور وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و معاونت پژوهشی وزارت علوم معرفی و از زحمات آنها تقدیر شد.

سیدمصطفی حبیبی خراسانی در رشته شیمی فیزیک استاد دانشگاه در سیستان و بلوچستان، شایسته دادفرنیا در رشته شیمی تجزیه، استاد دانشگاه یزد، صادق رستم نیا رشته شیمی آلی از دانشگاه علم و صنعت ایران و هادی کارگر شیمی معدنی از دانشگاه اردکان برترین شیمی‌دانان کشور بودند که از آنها تجلیل شد.

مشاور عالی رئیس انجمن شیمی در این کنگره و پیش از اعطای جوایز برترین شیمی دانان کشور گفت: هفت سمینار از سال ۱۴۰۱ در دانشگاه‌ها برگزار کردیم که بیست و یکمین کنگره انجمن شیمی در سال ۱۴۰۱ در دانشگاه شهید مدنی مهم‌ترین آنها با حضور تعداد زیادی از اعضای این انجمن بود و در سال ۱۴۰۲ هم هشت همایش علمی برگزار شد. امروز شروع همایش‌های علمی ما در سال ۱۴۰۳ با این کنگره است که طی سه روز میزبان علاقمندان خواهد بود.

محمدرضا ایروانی افزود: بیش از ۱۵۰ نفر از شیمی دانان شاخه‌های مختلف را به عنوان شیمی دان طی سال‌های در کنگره‌های گذشته به عنوان برگزیده انتخاب کرده ایم. از سال ۱۳۷۳ تا ۱۴۰۲ از ۳۸ محقق و استاد شیمی‌عالی تقدیر شده است. در شیمی تجزیه نیز از ۱۳۷۲ تا ۱۴۰۱، ۴۰ استاد و محقق به عنوان برگزیده انتخاب شده اند.

وی ادامه داد: همچنین در رشته شیمی فیزیک از سال ۱۳۸۶ تا ۱۴۰۱، ۳۱ استاد و در رشته شیمی معدنی از ۱۳۸۸ تا ۱۴۰۲، ۳۴ نفر از محققان و استادان برگزیده و تقدیر شده اند. امروز هم شیمی دانان برگزیده سال جاری معرفی شدند.

کشورهایی که خام فروشی را ادامه دهند، متضرر می‌شوند

پیمان صالحی معاون پژوهشی وزارت علوم گفت: کشورهایی که خام فروشی را ادامه دهند در سال های آینده متضرر می شوند زیرا فشار چاه های نفت و گاز در حال کاهش است و اگر به سمت افزایش پیچیدگی اقتصادی در تولید ناخالص داخلی نرویم، اقتصادی مقاوم که روی پای خود بایستد، نخواهیم داشت.

وی به موضوع اهمیت شاخص پیچیدگی اقتصادی/ ECI در تولید ناخالص داخلی کشورها و نقش علم شیمی در ارتقای ابن شاخص پرداخت و گفت: شاخص پیچیدگی اقتصادی یعنی سهم علم و فناوری در تولید ناخالص داخلی هر کشوری چقدر است.

استاد دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: این شاخص نشان می دهد چه اندازه از صادرات و واردات هر کشوری بر مبنای علم است، هر کشوری چقدر خام فروشی می کند و چه اندازه محصولاتی با فناوری بالا می فروشد.

صالحی اظهار کرد: تولید ناخالص داخلی ایران در سال ۲۰۲۲ حدود ۴۰۰ میلیارد دلار بود، اگر دو کشور را در نظر بگیریم که تولید ناخالص داخلی یکسانی دارند مساله این است هر کشوری چقدر از این تولید را از فروش مواد خام و چقدر را از فروش مواد با فناوری بالا کسب کرده است.

وی افزود: در بازه زمانی ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۰ چهار کشور چین، هند، برزیل و روسیه تولید ناخالص داخلی یکسان داشتند ولی وقتی شاخص پیچیدگی اقتصادی را به تولید ناخالص داخلی آن زمان هر کشوری اضافه می‌کردند؛ مشخص شد هر کشوری در زمینه صادرات چه مسیری را طی می کند و چین در این زمینه بسیار رشد کرد.

دبیر کل شورای عالی عتف تصریح کرد: برای کشورها شاخص پیچیدگی اقتصادی را کمّی می کنند و از نظر کمی عددی بین منهای ۳ تا ۳ است و هر کشوری که به عدد ۳ نزدیک تر باشد، یعنی سهم دانش از پیچیدگی اقتصادی بیشتر دارد و خام فروشی کمتر کرده است.

صالحی پنج محصولی که بالاترین ضریب پیچیدگی اقتصادی را دارد شامل ماشین آلات، ابزارآلات تجهیزات مواد شیمیایی و مواد فلزی کاربردی عنوان کرد و گفت: آخرین آمار شاخص پیچیدگی اقتصادی متعلق به سال ۲۰۲۰ است و بر اساس آن ژاپن با رقم ۲.۴۹ سوئیس با ۲.۱۳، آلمان با ۲.۱۷ و کره جنوبی ۲.۰۵ رتبه های اول تا چهارم را دارند و عربستان سعودی ۷۴ صدم درصد است. ایران با منفی ۳۵ صدم درصد و در رتبه هشتادم قرار دارد.

وی به صادرات کشور در سال های مختلف اشاره کرد و گفت: در سال ۱۹۹۰ حدود ۸۶.۷۱ درصد از تولید ناخالص داخلی از فروش نفت بوده است و این رقم در سال ۲۰۱۰ به ۶۴.۵۱ رسیده است. البته به دلیل تحریم ها در سال امار دقیقی از صادرات نفت در سال های اخیر نداریم ولی حدود ۱۹ درصد صادرات ایران در سال ۲۰۲۱ محصولات شیمیایی مانند پرواتیلین است‌. اگر بخواهیم در اینده روی ارزش افزوده صادرات کار کنیم‌ شیمی دان ها باید این کار را بکنند.

استاد دانشگاه شهید بهشتی در ادامه به این سوال پاسخ داد که چطور می توان این روند را با توسعه محصولات شیمیایی بهبود بخشید و گفت: محصولاتی مانند عناصر فلزی ارزشمند یا راهبردی، مواد شیمیایی برای کاربردهای فوتوگرافیک، کودهای معدنی یا شیمیایی و فسفاتیک ضریب بالایی در شاخص پیچیدگی اقتصادی دارند و می توان تولید انها را تسهیل کرد، البته برخی مواد شیمیایی هم از جهت شاخص پیچیدگی اقتصادی ضریب بالایی ندارند و دانستن این موارد به سیاست گذاران کمک می کند که در سال های آینده تصمیم درستی در مورد توسعه صنایع بگیرند.

وی ادامه داد: آلمان بیشترین ارزش افزوده را در زمینه تولیدات محصولات پتروشیمی را در تولید ناخالص داخلی خود دارد، در حالی که فقط محصولات با فناوری پایین را وارد می کند و بعد از ارتقای فناوری دوباره صادر می کند که همین کار هم میلیارد ها دلار سود دارد.

معاون وزیر علوم این سوال را مطرح کرد که چگونه می توانیم با دانش شیمی روی محصولات صادرات را ارزش افزوده ایجاد کنیم؟، اظهار داشت: اگر بخواهیم در شیمی سرمایه گذاری کنیم، باید بدانیم روی چه محصولاتی سرمایه گذاری کنیم که هم فروش خوب، هم در شاخص پیچیدگی اقتصادی ضریب بالایی داشته باشند. دانشگاهیان همواره از فناوری و صنعت جلوتر بوده اند؛ یعنی اگر کشش بازار برای محققان وجود ندارد باید کاری کنیم که این امر محقق شود.

وی در جمع بندی سخنان خود گفت: دانشگاه ها و پژوهشگاه ها در تولید نیروی انسانی و علم و فناوری با استاندارد بالا کار می کنند، باید کشش بازار و افزایش پیچیدگی اقتصادی را ایجاد کرد.

معاون پژوهشی وزارت علوم ادامه داد: آموزش عالی باید با مطالعه مستمر بازار جذب و استفاده از اهرم های آمایشی نسبت به تربیت نیروی انسانی مورد نیاز اقدام کند.

اعطای گرنت خاتم به طرح‌های برگزیدگان کنگره شیمی

حسین زمانیان، رئیس سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران گفت: شناخت جهان، خلق ثروت و رفاه، دو ماموریت بزرگ علم شیمی است. علم شیمی را می‌توان مادر علوم کاربردی هم معرفی کرد. شیمی جایگاه خاصی در علوم کاربردی دارد و دانشمندان شیمی ایرانی دارای اقتدار جهانی هستند.

رئیس سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران با بیان اینکه بخشی از اقتدار ملی برخاسته از اقتدار در علم شیمی است، افزود: بخشی از اقتدار عملیات وعده صادق به اقتدار علمی دانشمندان شیمی کشور باز می‌گردد.

زمانیان، با اشاره به پژوهشکده‌های سازمان علمی و صنعتی افزود: این سازمان دارای تعداد ۹ پژوهشکده است از این عدد، تعداد چهار پژوهشکده شیمی یا وابسته به علم شیمی است. اخیرا دو پژوهشکده بر اساس نیاز کشور راه‌اندازی شده است که می‌توان به پژوهشکده شیمی دارویی اشاره کرد. ماموریت این پژوهشکده رفع نیازهای دارویی خاص کشور است. همچنین؛ تمام کسانی که در زمینه دارو ایده جدید دارند می‌توانند به پژوهشکده ملحق شوند و ما از اجرایی شدن ایده‌هایشان حمایت می‌کنیم و می‌توانیم با استادان تمام دانشگاه‌ها در سازمان همکاری داشته باشیم. همچنین به دنبال جذب هیئت علمی برای پژوهشکده دارو هستیم.

وی به راه‌اندازی پژوهشکده اکتشاف عناصر استراتژیک اشاره کرد و گفت: متاسفانه عناصر معدنی خام فروشی می‌شوند یا ناآگاهانه به خارج از کشور صادر می‌شوند، به همین منظور می‌خواهیم با تاسیس این پژوهشکده با علم شیمی‌ این عناصر را تبدیل به محصول و در ادامه خلق ثروت کنیم. همچنین یک آزمایشگاه بزرگ و مجهز هم به زودی در سازمان افتتاح خواهیم کرد.

به گفته زمانیان به طرح‌های برگزیده کنگره انجمن شیمی، گرنت خاتم داده می‌شود و از این ایده‌ها حمایت‌های مالی می‌شود تا تبدیل به محصول و تولید انبوه شوند.

وی همچنین با اشاره به راه‌اندازی آزمایشگاه آنالیز فوق پیشرفته گفت: آزمایشگاه آنالیز فوق پیشرفته برای تشخیص عناصر معدنی استراتژیک در این سازمان راه‌اندازی شد که به‌زودی و در مراسمی رسمی افتتاح می‌شود.

به گزارش آنا، بیست و دومین کنگره سه روزه بین المللی شیمی انجمن شیمی ایران از امروز به مدت سه روز با حضور شیمی دانان برتر کشور و اعضای انجمن شیمی در سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران برگزار می‌شود.