۲۰ اردیبهشت در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۲۰ اردیبهشت برابر ۹ می را ورق می‌زنیم.

***

ژوزف لویی گیلوساک

۹ می ۱۸۵۰ میلادی برابر با ۲۰ اردیبهشت ۱۲۲۹ خورشیدی، ژوزف لویی گیلوساک، شیمی‌دان فرانسوی که بیشتر برای مطالعاتش روی گازها شهرت دارد درگذشت. گیلوساک در سال ۱۸۰۵ با منفجرکردن حجم‌های معین هیدروژن و اکسیژن متوجه شد که آنها به نسبت ۲ به ۱ حجمی با هم ترکیب می‌شوند و آب را تشکیل می‌دهند. سال ۱۸۰۸، پس‌از تحقیقات درباره گازهای دیگر، او قانون معروفش را باعنوان قانون گیلوساک درمورد ترکیب حجم‌ها شرح داد. این قانون بیان می‌کند وقتی گازها حجم نسبی خود را با هم ترکیب می‌کنند، تحت دما و فشار ثابت، رابطه عددی ساده‌ای با یکدیگر و محصول تولیدشده دارند. او روش‌های تجزیه و تحلیل شیمیایی کمی را توسعه داد و تأیید کرد که ید یک عنصر است، سیانوژن (ماده شیمیایی از ترکیب کربن و نیتروژن) را کشف کرد، فرآیند تولید اسید سولفوریک را بهبود بخشید، پتاسیم و بور را تهیه کرد و دو صعود با بالن انجام داد تا جو را بررسی کند.

آلبرت آبراهام مایکلسون

۹ می ۱۹۳۱ میلادی برابر با ۲۰ اردیبهشت ۱۳۱۰ خورشیدی، آلبرت آبراهام مایکلسون فیزیک‌دان آمریکایی‌آلمانی درگذشت. او برای فعالیت‌هایش در اندازه‌گیری سرعت نور و آزمایش معروف مایکلسون‌مورلی می‌شناسند. مایلکسون در سال ۱۹۰۷ به‌عنوان اولین دانشمند آمریکایی، برنده جایزه نوبل شد.  او با اختراع ابزاری که «تداخل‌سنج» نامیده می‌شد شروع به اندازه‌گیری سرعت نور کرد و با اندازه‌گیری این سرعت در جهت‌های مختلف نشان داد که سرعت نور مستقل از سرعت منبع نور است و در نتیجه این نظریه که امواج نوری در محیطی بنام «اتر» در فضا جریان دارند، بی‌اعتبار است. اینشتین بر پایه تحقیقات مایکلسون موفق شد نظریه نسبیت را ارائه کند.

جیمز پولارد اسپای

۹ می ۱۷۸۵ میلادی برابر با ۲۰ اردیبهشت ۱۱۶۴ خورشیدی، جیمز پولارد اسپای معروف به پادشاه طوفان به‌دنیا آمد. این هواشناس آمریکایی یکی از اولین کسانی بود که رصدهای هواشناسی را ازطریق تلگراف از مناطق مختلف جمع‌آوری کرد. او ظاهرا اولین توضیح اساسا صحیح را از ترمودینامیک تشکیل و رشد ابرها ارائه کرد و توضیح داد که هر آشفتگی بزرگ جوی با افزایش توده هوای گرم و در نتیجه چگالی کمتر آغاز می‌شود. هنگام بالا‌آمدن، توده هوا گسترده و سرد می‌شود. سپس، همان‌طورکه بخار آب به‌صورت ابر رسوب می‌کند، گرمای نهان آزاد می‌شود، بنابراین اتساع و افزایش تا زمانی ادامه می‌یابد که رطوبت هوای تشکیل‌دهنده جریان رو به بالا عملاً تخلیه شود. هوای سنگین‌تر در پایین جریان دارد و با یافتن فشاری کم‌تر در بالای آن، با خشونت مدام فزاینده سمت بالا می‌رود. بخار آب رسوب‌شده درطول این اختلال جوی به باران‌های شدید منجر می‌شود.

کارل گوستاف پاتریک دُ لاوال

 ۹ می ۱۸۴۵ میلادی برابر با ۲۰ اردیبهشت ۱۲۲۴ خورشیدی، کارل گوستاف پاتریک دُ لاوال، دانشمند، مهندس و مخترع سوئدی که در توسعه توربین‌های پرسرعت پیشگام بود، به‌دنیا آمد. لاوال پس‌از اخذ دکتری در ۲۷ سالگی به‌عنوان مهندس فنی در کارخانه فولاد در روستای زادگاهش مشغول به کار شد. سال ۱۸۷۷ او شروع به توسعه یک جداکننده کرم گریز از مرکز با سرعت بالا کرد که پیشرفت قابل توجهی در تولید کره ایجاد کرد.  حدود سال ۱۸۸۲، کار روی توربین‌های بخار را آغاز کرد و تا سال ۱۸۸۹، در انگلستان برای ثبت اختراع موتور نوع ضربه‌ای، با برخورد فواره پرشتاب بخار به مجموعه‌ای از پره‌ها در اطراف محیط چرخان درخواست داد. ابداعات او طیف وسیعی از فناوری‌ها ازجمله روشنایی الکتریکی، الکترومتالورژی و آیرودینامیک را شامل می‌شد. او در طول زندگی‌اش ۹۲ اختراع را در سوئد ثبت و ۳۷ شرکت تاسیس کرد.