شروط حضور دانش‌بنیان‌ها در معادن
کیوان جعفری طهرانی کارشناس معدن و تحلیلگر ارشد بازار‌های جهانی معدن و صنایع معدنی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: برخی از معادن بزرگ دولتی مانند چادرملو و سنگ آهن مرکزی ایران دچار پیری شده اند. شایان ذکر است که وضعیت معدن گل‌گهر کمی بهتر است، منظور از سنگ آهن مرکزی معدن چغارت بافق است؛ چراکه معدن سه‌چاهون طی چند سال اخیر به بهره‌برداری مناسب رسیده است.
وی ادامه داد: متاسفانه معادن اصلی چادرملو و چغارت پیر شده اند و تنها راه برخورد با این قضیه کشف ذخایر جدید است؛ البته لازم به ذکر است که این معادن عمق ۱۰۰ متر را رد کرده اند و به صورت روباز از آنها برداشت شده است. زمانی که به این عمق می‌رسیم، ادامه برداشت در صورت داشتن ذخیره به صورت زیر زمینی مهیاست؛ اما ما تکنولوژی و ماشین آلات مناسب برای این نوع برداشت را در اختیار نداریم.
جعفری طهرانی اظهار کرد: به عنوان مثال زمانی که آقای دکتر کرباسیان رئیس ایمیدرو بود، ذخیره‌ای در استان کرمان کشف شد که در عمق ۵۰۰ متری قرار دارد. این ذخیره را به عنوان منبع برداشت برای گل‌گهر می‌توانستیم در نظر بگیریم؛ اما ما برای برداشت در این عمق فاقد ماشین آلات و تکنولوژی لازم بودیم.
چرایی ضعف در صنعت معدن
وی تصریح کرد: سال‌های گذشته برای غلبه بر مشکل کمبود قطعات ماشین آلات اقدام به مهندسی معکوس شده است. این امر کمی هزینه‌های ساخت را در ابتدا افزایش می‌دهد، اما در ادامه تولید قطعات برای این ماشین آلات با توجه به موارد متعدد استفاده آنها توجیه اقتصادی خواهد یافت؛ به عنوان مثال حتی گل‌گهر پا را فراتر گذاشت و به ساخت دامپ‌تراک اقدام کرد؛ اما همچنان محدودیت‌هایی وجود دارد که اجازه نمی‌دهد از یک تناژی به بالاتر ساخته شود.
این تحلیلگر ارشد بازار‌های جهانی معدن و صنایع معدنی اظهار کرد: دامپ تراک‌های سنگین معمولاً ۱۰۰ درصد دیزل نیستند و موتور‌های الکتریکی دارند که ساخت آنها در حالت عادی در کشور ممکن نیست. تحریم‌ها نیز باعث شده است که نتوانیم این قطعات را وارد کنیم و قیمت ارز هم که معضلی دیرینه است.
وی ادامه داد: فراموش نکنیم که پروژه‌های اکتشاف در خیلی از کشور‌ها صرفاً توسط دولت آن کشور اتفاق نمی‌افتد؛ بلکه سرمایه گذاران خارجی نیز در این نوع پروژه‌ها همکاری دارند؛ اما در کشور ما به واسطه تحریم‌ها این مورد محقق نمی‌شود. جمیع موارد ذکرشده باعث شده است که ما در زمینه توسعه تکنولوژی معادن دچار ضعف شویم.
توسعه وسیع صنعت فولاد در سایه کمبود انرژی
جعفری طهرانی درباره افزایش حجم تولید فولاد به ۳۲ میلیون تن گفت: خیز بلند تولید فولاد در ایران حقیقت دارد و حجم حدوداً ۵ درصد در سال ۱۴۰۲ به تولید افزوده شده است. قابل ذکر است، همانطور که آقای دکترسبحانی رئیس انجمن فولاد گفته است اگر ما کسری انرژی نداشتیم می‌توانستیم به تولید ۴۰ میلیون تن فولاد در سال نیز برسیم.
وی ادامه داد: با همین میزان تولید ما در رتبه دهمین تولید کننده فولاد در دنیا هستیم؛ اما لازم است که برای بدست آوردن برتری و حفظ جایگاه خود در بازار جهانی برای کمبود انرژی تمهیداتی اندیشیده شود. این کمبود انرژی سال به سال حادتر خواهد شد، هرچند در سال ۱۴۰۲ این کسری با مدیریت خوب کارخانجات و دولت کمتر از سال قبل موجب آسیب به تولید شد، اما لازم است این مسئله را به صورت پایه‌ای حل کنیم.
دانش‌بنیان‌ها و تولید
جعفری طهرانی درباره حل مشکلات تولید مواد معدنی با استفاده از ظرفیت دانش‌بنیان‌ها گفت: جدای از توان فنی دانش‌بنیان‌ها نباید فراموش کنیم که مشکل اصلی در تمام پروژه‌های کشور تأمین نقدینگی است. در زمینه دانش فنی تولید فولاد با وجود اینکه فعلاً فولاد سبز تولید نمی‌کنیم، اما مشکلی در توسعه تولید نداریم.
وی ادامه داد: اکنون مشکل شرکت‌های دانش بنیان نقدینگی است وگرنه کار که از تولید تسلیحات پیشرفته‌ای که اکنون می‌سازیم؛ سخت‌تر نیست. مشکل فعلی تامین نقدینگی است و باید دست به دست هم راه حلی برای افزایش ارزآوری و تامین نقدینگی فراهم کنیم. شرکت‌های دانش بنیان اکنون قادر به تامین منابع از بانک‌ها نیز نیستند؛ چراکه خود بانک‌ها هم مشکل دارند.
این کارشناس صنایع معدنی تصریح کرد: تولید تکنولوژی مشکل بزرگی نیست؛ چراکه مشکلات تکنولوژی در نهایت ۳۰ درصد گره تولید را شامل می‌شود. اگر تامین نقدینگی که باعث ۷۰ درصد مشکلات است به درستی مرتفع شود، قطعاً دانش بنیان‌ها قادر به انجام تولید و یا انتقال تکنولوژی و همچنین مهندسی معکوس هستند.
انتهای پیام/