ناهمخوانی آمارهای گردشگری سلامت/ امارات و ترکیه رقبایی که همچنان می‌تازند
گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا- یاسر مختاری، سال‌های اخیر گردشگری سلامت به عنوان یک صنعت رو به رشد در جهان مطرح شده و درآمدهای سرشاری را برای بسیاری از کشورها به دنبال داشته است.
امارات متحده عربی، ترکیه و هندوستان در این سال‌ها با توسعه زیرساخت‌های خود مقصد بسیاری از مردم منطقه و سایر کشورها شده‌اند که نیازمند این خدمات هستند. این در حالی است که پیش از آن ایران نیز با توجه به پزشکان و جراحان متبحر و پیشرفت پزشکی خود به عنوان قطب گردشگری سلامت در منطقه مطرح شده بود اما مقایسه آمارهایی که منتشر می‌شود نشان می‌دهد که این کشورها گوی رقابت را از ایران ربوده و در حال تبدیل شدن به قطب اصلی ارائه خدمات سلامت به بیماران کشورهای خارجی هستند.
درآمدهای خیره کننده کشورهای منطقه
روزهای اخیر گزارشی منتشر شد که نشان می‌داد امیرنشین دبی در امارات متحده عربی طی دو سال اخیر به محبوب‌ترین مقصد گردشگران سلامت تبدیل شده است. در سال ۲۰۲۲.۶۷۴ هزار گردشگر پزشکی وارد دبی شدند و ۲۷۰ میلیون دلار در این شهر هزینه کردند در کنار آن سالانه ۱۵ هزار گردشگر سلامت نیز به امیرنشین ابوظبی سفر می‌کنند. پایتخت امارات سفر می‌کنند همین گزارش اعلام کرد که گردشگران سلامت در سال ۲۰۲۲ حدود ۵.۴میلیارد دلار در امارات هزینه کردند. این رقم در ۲۰۲۲. ۱ میلیارد دلار بود.
ترکیه نیز وضعیت خوبی در این حوزه دارد، هفته گذشته وزارت بازرگانی این کشور اعلام کرد که گردشگری سلامت در سال ۲۰۲۳ برای این کشور درآمد ۲.۳ میلیارد دلاری را حاصل کرده است. بر اساس همین گزارش ترکیه میزبان گردشگران پزشکی از جمله آلمان، انگلستان، روسیه، ترکمنستان و افغانستان بوده است.
در همین حال قطر و عمان نیز با سرمایه‌گذاری و ایجاد زیرساخت و جذب پزشکان متبحر از ایران و سایر کشورها خود را برای جذب درآمد از گردشگران سلامت کرده‌اند.
درآمد ایران از گردشگری سلامت
اواخر سال ۱۴۰۲ بهرام عین‌اللهی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرد که سالانه یک میلیارد دلار درآمد ارزی وارد از طریق گردشگری سلامت عاید کشور می‌شود.
به گفته وزیر بهداشت از ۶۴ ملیت گوناگون یک میلیون و ۲۰۰ هزار گردشگر سلامت در سال ۱۴۰۱ به کشور مراجعه کرده‌اند. ۱۰ کشور شامل عراق، افغانستان، پاکستان، عمان، بحرین، ارمنستان، تاجیکستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس برای اخذ خدمات درمانی به ایران سفر کرده‌اند.
از سوی دیگر سعید کریمی معاون وزیر بهداشت نیز در بهمن سال ۱۴۰۲ اعلام کرد که در سال ۱۴۰۱ بیش از یک و میلیون و ۲۰۰ هزار نفر گردشگر سلامت برای دریافت خدمات سلامت وارد ایران شده‌اند که این آمار از ابتدای سال ۱۴۰۲ تا ۱۵ بهمن به ۱.۵ میلیون گردشگر رسیده‌است.
به گفته وی ۲۹۰ مرکز در ایران مجوز ارائه خدمات سلامت را کسب کرده‌اند و بنا است که جذب درآمد از گردشگران سلامت به ۶ میلیارد دلار برسد.
تناقضات آماری
به گفته محمد جهانگیری رئیس انجمن خدمات بین‌المللی سلامت ایران، آمارهای بین‌المللی نشان می‌دهد، هر گردشگر خارجی سلامت بین ۳۶۰۰ تا ۷۶۰۰ دلار در کشور مقصد هزینه می‌کند.
این گفته جهانگیری در حالی است که اعداد بین‌المللی با اعداد اعلامی وزارت بهداشت همخوانی ندارد. فرض کنیم در سال ۱۴۰۱، یک میلیون ۲۰۰ هزار گردشگر وارد ایران شده‌اند و هر یک از آن‌ها همانگونه که جهانگیری گفت ۳۶۰۰ دلار هزینه کرده است؛ بنابراین باید میزان درآمد ایران در سال ۱۴۰۱ حداقل ۴۳۲ میلیون دلار باشد و اگر هم ۷۶۰۰ دلار هزینه کرده باشند این درآمد باید ۹ میلیارد و ۱۲۰ میلیون دلار بوده باشد از سوی دیگر اگر متوسط هزینه کرد را در نظر بگیریم ۵۶۰۰ دلار می‌شود با تعداد جمعیت ورودی اعلامی از سوی وزارت بهداشت. درآمد ایران باید بیش از ۶ میلیارد دلار (هدفی که کریمی اعلام کرد) می‌رسید، اما چنین نیست به گفته مقامات وزارت بهداشت درآمد سالیانه یک میلیارد دلار بوده است. این تناقض بسیار بزرگی است، درآمد یک میلیارد دلاری با این تعداد گردشگر و هزینه‌کردهای آن‌ها نمی‌خواند.
چرا آمارها تناقض دارد؟
جهانگیری در رابطه تناقض آماری تعداد گردشگر سلامت و درآمد حاصل از آن به خبرنگار سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا، گفت: همه این یک میلیون ۲۰۰ هزار نفر یا یک میلیون ۵۰۰ هزار نفر، گردشگر خارجی سلامت نبوده‌اند، وزارت بهداشت تعداد خارجی‌های مقیم و افراد دیگری که غیر از گردشگر خارجی سلامت را هم که به هرشکلی از مراکز درمانی ما خدمت دریافت کرده‌اند را هم گردشگر محسوب کرده‌اند. به همین دلیل تعداد گردشگر خارجی با درآمد مورد انتظار منطبق نیست.
وی افزود: از سوی دیگر باید این را بدانیم که خدمات سرپایی که این افراد دریافت کرده‌اند نرخ کمتری از خدماتی دارد به گردشگران سلامت محسوب می‌شود. در واقع این افراد خارجی مقیم خدمات ارزان‌تری از خدمات به گردشگران دریافت کرده‌اند. از سوی دیگر برخی افراد هم اگرچه گردشگر بوده‌اند اما هدف آن‌ها گردشگری سلامت نبوده و با اهداف توریستی دیگری به ایران آمده اما نیاز پزشکی پیدا کرده و در این جا خدمت دریافت کرده‌اند.
آنا این پرسش را با پدارم پاک‌آیین سخنگوی وزارت بهداشت مطرح کرد و وی اعلام کرد: من تنها به این پاسخ اکتفا می‌کنم که اتباع مقیم ایران جزء آمار گردشگران سلامت محسوب نمی‌شوند. پاک آیین از اعلام جزئیات بیشتر خود داری کرد.
دلایل ضعف گردشگری سلامت ایران
پرسش اصلی در حوزه گردشگری سلامت اما این آمارها نیست بلکه این سوال است که چرا علی‌رغم پیشرفت‌های پزشکی در ایران و پزشکان متبحر، ترکیه، امارات و هند گوی رقابت را از ایران ربوده‌اند.
جهانگیری در این رابطه گفت: ما از لحاظ منابع انسانی از همه کشورهای اطراف قوی‌تر هستیم، پزشکان متبحر داریم، اما مباحث زیرساختی تنها پزشک متحبر و بیمارستان‌های مدرن نیستند که گردشگر را به یک کشور می‌کشاند. پرواز خوب که این افراد را جابه‌جا کند و حمل و نقل مناسب هم بسیار تأثیر دارد.
وی افزود: نگاه ما به گردشگری سلامت یک نگاه اقتصادی و صنعتی نبوده تا به تناسب آن بیاییم سرمایه‌گذاری کنیم و یک سیستم را طراحی کنیم. از سوی دیگر ما بر روی مارکتینگ و بازاریابی هم کار نکرده‌ایم. در کشورهای اطراف ظرفیت‌های گردشگری سلامت را چندان نمی‌شناسند این در حالی است که ترکیه و هندوستان در حال بازاریابی بسیار مناسب هستند و تسهیلاتی برای این امر در نظر گرفته‌اند.
وی یادآور شد: ما برند گردشگری سلامت خود را هم به درستی شکل نداده‌ایم. این تنها پزشکی نیست که برند گردشگری سلامت است، الان پزشکی قوی هست، اما موضوع ترانسفر و مبادلات ارزی که دچار مشکلات است بر روی برند گردشگری سلامت ما تأثیر می‌گذارد.
جهانگیری بیان کرد: باید ساماندهی مناسب را در این امر انجام داده و از سوی دیگر معرفی خدمات در مقصد را انجام داده و بر روی برندینگ گردشگری سلامت کار کنیم و علاوه بر کار کردن در زمینه زیرساختی روی اطلاع‌رسانی تلاش بیشتری صورت گیرد.
انتهای پیام/