موانع و چالش‌های افزایش سرمایه شرکت‌ها

به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، هر بنگاه برای ایجاد، ادامه و گسترش فعالیت خود نیازمند منابع مالی است. این منابع می تواند به صورت سرمایه از طرف سهام داران شرکت و یا از طرف وام دهندگان و در سرفصل بدهی جذب شود. انتخاب نحوه تأمین مالی بنگاه و ساختار بهینه سرمایه از تصمیمات کلیدی است که توسط مدیران شرکت اتخاذ می‌شود.

دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی با عنوان «افزایش سرمایه شرکت‌ها؛ انواع، کارکرد‌ها و توصیه‌های سیاستی با تأکید بر شرکت‌های بورسی» بیان می‌کند که افزایش سرمایه شرکت‌ها یکی از مهم‌ترین تصمیمات شرکتی است که دلالت‌های مالی، اقتصادی و حقوقی برای شرکت‌ها فراهم می‌آورد. افزایش سرمایه با تغییر در سمت چپ ترازنامه شرکت‌ها، با روش‌های متعددی صورت می‌پذیرد. برخی از این روش‌ها مانند افزایش سرمایه از محل سود انباشته، تنها تغییر سرفصل حسابداری است که اندازه ترازنامه را تغییر نمی‌دهد، و برخی نیز مانند افزایش سرمایه از محل صرف سهام، منجر به ورود نقدینگی جدید به شرکت و افزایش اندازه آن می‌گردد. فارغ از نوع افزایش سرمایه، کارکرد‌ها و فواید بسیار زیادی به‌موجب افزایش سرمایه نصیب شرکت می‌شود. 

این گزارش پیشنهاداتی ارائه کرده که شامل اصلاحات قانونی و مقرراتی مانند رسمی کردن اسناد غیررسمی املاک و مستغلات، تأکید بر جذب منابع مالی در افزایش سرمایه‌ها، تسریع در فرآیند‌های اجرایی افزایش سرمایه شرکت‌ها با تأکید بر استفاده از فناوری‌های نوین، آموزش و فرهنگ‌سازی در خصوص افزایش سرمایه شرکت‌ها می‌شود

در این گزارش بیان می‌شود که تأمین مالی، تسهیل در تأمین مالی، بهبود وضعیت مالی و ترازنامه‌ای از جمله کارکرد‌های افزایش سرمایه برای شرکت‌هاست. در این میان، تصمیم‌گیری نسبت به اینکه شرکت از چه روش و محلی نسبت به افزایش سرمایه اقدام کند، بسته به شرایط و عوامل متعددی است. با این حال، افزایش سرمایه شرکت‌ها دارای موانع و چالش‌هایی است که در این گزارش سعی شده‌است تا به آن پرداخته شود و به‌منظور رفع یا کاهش آن، پیشنهادات و راه‌کار‌هایی ارائه شده‌است. 

* چالش‌های عمومی مرتبط با افزایش سرمایه

براساس یافته‌های این گزارش، چالش‌های عمومی مرتبط با افزایش سرمایه شامل مواردی مانند دلالت‌های حکمرانی شرکت ناشی از افزایش سرمایه، زمان‌بر بودن فرآیند افزایش سرمایه، عدم دسترسی به منابع تأمین شده از طریق افزایش سرمایه تا پیش از ثبت آن، ارزش‌گذاری دارایی‌های موضوع افزایش سرمایه شرکت می‌شود.

در این گزارش مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها و افزایش سرمایه از محل صرف سهام؛ اثر بازار ثانویه سهام، به‌عنوان چالش‌های اختصاصی مربوط به هر یک از روش‌های افزایش سرمایه بیان شده‌است. 

همانطور که از جدول بالا مشخص است، میزان مجوز‌های افزایش سرمایه طی سال‌های گذشته افزایش یافته است. بااین‌حال، افزایش سرمایه شرکت‌ها با موانع و چالش‌های متعددی همراه است و سبب می‌شود تا شرکت‌ها به سهولت نتوانند نسبت به افزایش سرمایه اقدام کنند و از منافع آن بهره‌مند شوند.

* راه کارهای تسهیل فرآیند افزایش سرمایه

این گزارش به دنبال معرفی افزایش سرمایه، بیان کارکرد‌ها و رفع چالش‌ها و موانع آن است. برای این منظور، پس از تبیین انواع روش‌های افزایش سرمایه شرکت، کارکرد‌ها و پیامد‌های آن به تفصیل مورد اشاره قرار می‌دهد. 

در تحلیل نهایی راه کارها و توصیه های سیاستی برای تسهیل فرآیند افزایش سرمایه و افزایش کارکردهای آن ارائه شده است که اهم آنها عبارتند از: قانونی شدن و رسمی کردن اسناد غیررسمی املاک و مستغلات (که اگرچه به تصویب مجلس رسیده است، اما هنوز به تایید مجمع تشخیص مصلحت نظام نرسیده است)، تأکید بر جذب منابع مالی (ورود نقدینگی جدید به شرکت) در افزایش سرمایه ها، تسریع در فرآیندهای اجرایی افزایش سرمایه شرکت ها با تأکید بر استفاده از فناوری های نوین و آموزش و فرهنگ سازی در خصوص افزایش سرمایه از جمله راه کارها و توصیه های سیاستی این گزارش است.

متن کامل گزارش را اینجا بخوانید.