استفاده پرندگان از حافظه بارکدی برای یادآوری مکان ذخیره غذا 

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا به نقل از گاردین، پژوهشگران با بررسی رفتار‌های پرنده‌ای به نام چرخ ریسوی سر سیاه که هیچ مشکلی در یادآوری محل نگهداری خوراکی‌هایش ندارد، دریافتند این پرندگان هر بار که غذا را ذخیره می‌کنند، حافظه‌ای شبیه بارکد ایجاد می‌کنند.

چرخ ریسوی سر سیاه به خاطر مخفی کردن غذا در ماه‌های گرم سال شهرت دارد و برخی تخمین‌ها حاکی از آن است که یک پرنده می‌تواند تا ۵۰۰ هزار ماده غذایی را در سال پنهان کند؛ اما نکته قابل توجه در مورد این پرنده توانایی حیرت انگیز آنها در یافتن دوباره لقمه هاست.

اکنون محققان می‌گویند سازوکار پشت این شاهکار را کشف کرده اند. آنها به پرنده‌ها دسترسی پراکنده به تخمه‌های آفتابگردان در محوطه‌ای با بیش از ۱۲ مکان که می‌توان غذا را در آن نگهداری کرد، دادند و رفتار پرندگان و فعالیت در هر مکان ذخیره سازی اعم از ذخیره سازی غذا، بازیابی غذا یا چک کردن در انبار بر روی ویدئو ضبط کردند.

پژوهشگران یک ردیاب را در مغز هر پرنده کاشتند تا فعالیت نورون‌ها در هیپوکامپ را که برای شکل گیری حافظه بسیار مهم است، مشاهده کنند.
نتایج نشان می‌دهد هر بار که پرنده‌ای دانه‌ها را پنهان می‌کند، حتی اگر در همان مکان باشد، ترکیب متفاوتی از نورون‌ها در هیپوکامپ آن فعال شده که منجر به یک الگوی فعالیت بارکد مانند می‌شود. همان «بارکد» در هنگام بازیابی غذا، مانند زمانی که غذا را پنهان می‌کرد، مشاهده شد.

بارکد‌ها از سلول‌های مکان متمایز بودند. سلول‌های مکان نورون‌هایی در هیپوکامپ هستند که در شکل گیری خاطرات مربوط به مکان‌های خاص نقش دارند. 

«سلمان چتی» «Selmaan Chettih» از موسسه زاکرمن دانشگاه کلمبیا و مجری این تحقیقات گفت: این دو به طور تصادفی با هم همپوشانی داشتند به طوری که نورون‌ها نمی‌توانند هیچ کدام، یا هر دو باشند. در واقع، در حالی که سلول مکانی هر بار که پرنده از یک مکان ذخیره سازی بازدید می‌کرد، فعال می‌شد، بارکد‌ها تنها زمانی رخ می‌دادند که پرنده واقعا دانه‌ای را ذخیره یا بازیابی می‌کرد. 

به طور کلی، محققان می‌گویند زمانی که پرندگان در حال ایجاد خاطرات از رویداد‌های خاص هستند، سازوکار متفاوتی را نسبت به موقعی که در حال ساخت نقشه ذهنی از یک منطقه هستند، به کار می‌گیرند.

به گفته پژوهشگران بارکد نشان دهنده یک تجربه اپیزودیک خاص است که در مکان و زمان زندگی چرخ ریسوی سرسیاه، منحصر به فرد است.

چتی افزود: اگرچه هنوز اثبات نشده، اما ممکن است این یافته‌ها در مورد مغز انسان و سایر پستانداران نیز عملی باشد. پیام این است: زمانی که شما یک خاطره از یک رویداد خاص را می‌سازید، مغز شما ممکن است یک برچسب تصادفی ایجاد کند که از آن برای ذخیره اطلاعات مرتبط با آن رویداد استفاده می‌کند، مانند روشی که یک فروشگاه اطلاعات مرتبط با هر محصول را ثبت می‌کند. محصول باید پس از اسکن شدن برچسب، بازیابی شود. شاید پیام دیگر این باشد که مغز و توانایی‌های ذهنی این پرندگان کوچک و معمولی می‌تواند بسیار قابل توجه باشد.

نتایج این تحقیقات در نشریه Cell منتشر شده است.