نسل جدید نما‌های شیشه‌ای از اتلاف انرژی جلوگیری می‌کند

به گزارش خبرنگار گروه پژوهش و دانش خبرگزاری علم فناوری آنا، کارگاه نماهای کراتین وال شیشه‌ای در معماری با حضور کوروش بزرگ منش (مدیرعامل شرکت مهندسان مشاور آرکادید) و ژاله صابرنژاد (عضو هیئت علمی دانشگاه ازاد تهران جنوب) و رکسانا عبدالهی (عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد تهران جنوب) به عنوان اعضای پنل تخصصی آن ظهر روز شنبه 12 اسفند در سالن همایش‌های برج میلاد برگزار شد.

در این کارگاه کوروش بزرگ منش در خصوص این نما و تاریخ ایجاد آن بیان کرد: پوشش پوسته خارجی ساختمان با شیشه سرتاسری که تحت عنوان فاساد کرتین وال شیشه‌‎ای(Glass Curtain Wall Facade) شناخته می‌شود یکی از متداول ترین سیستم‌های پوسته خارجی به ویژه در ساختمان‌های مرتفع است که با آغاز مدرنیسم در معماری ابداع و متداول شد. ساخت نخستین کرتین وال شیشه‌ای به قصر بلوری  در اولین نمایشگاه اکسپو در انگلستان به سال 1851 باز می‌گردد.

وی ادامه داد: در اینگونه نماها، پوسته خارجی ساختمان به مانند یک پرده سرتاسری در خارج ساختمان و در جلوی لبه‌های طبقات ساختمان اجرا می‌شود و اگرچه دارای اتصالات متعددی به لبه‌های سقف‌هاست ولی عملاً مستقیم روی آنها قرار نمی‌گیرد.

در واقع سیستم‌های کرتین وال، گستره وسیعی از سیستم‌ها، روش‌ها و متریال‌های معماری را شامل می‌شود که مهم‌ترین نوع آنها کرتین وال شیشه‌ای است.

بزرگ منش خاطرنشان کرد: در شیشه سازی‌های ایران محدودیت‌هایی را در کمیت و کیفیت تولید داریم در حالی‌که در شرکت‌های تولید کننده شیشه در سطح جهان ما با شیشه‌های متنوعی در نما و اجرا روبه‌رو هستیم و این موضوع دست طراحان و معماران را برای اجرا باز می‌گذارد.

* اهمیت تأثیر نقش پوسته بر چگونگی مصرف انرژی

در ادامه این کارگاه، ژاله صابرنژاد، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد در خصوص بهینه سازی انرژی در نماهای شیشه‌ای بیان کرد: در طول دو دهه گذشته در سر اسرجهان استراتژی‌های مختلفی برای صرفه جویی انرژی در ساختمان‌ها برنامه‌ریزی شده است. بخش‌های مختلف موجود در ساختمان های شیشه‌ای می‌توانند در این بهینه سازی تاثیرگزار باشند. پوسته اولین بخش ساختمان است که مستقیما با محیط بیرون در ارتباط است؛ بنابراین نحوه مواجهه آن با محیط در چگونگی مصرف انرژی ساختمان بسیار اهمیت دارد.

صابرنژاد ادامه داد: به عبارتی، پوسته اولین بخش ساختمان است که مستقیما با محیط بیرون در ارتباط است. بنابراین نحوه مواجهه آن با محیط در چگونگی مصرف انرژی ساختمان بسیار اهمیت دارد. جنسیت و لایه‌های پوسته امر بسیار تاثیرگزاری در چگونگی مصرف انرژی است. پوسته‌ها یا نماهای شیشه‌ای امروزه از متداول ترین نماهای ساختمانی درسراسر جهان هستند و ساختمان با کاربری‌های مختلفی به این شیوه ساخته شده‌اند.

وی تصریح کرد: پوسته و نمای ساختمان یکی از پارامترهای تاثیرگذار بر گرمایش و سرمایش ساختمان است همچنین پوسته ها به عنوان عناصر تعیین کننده میزان نور طبیعی  نیز نقش بسزایی برعهده دارند. ادغام استراتژی‌های هوشمند و خلاقانه روشنایی روز در طراحی معماری ساختمان‌ها می‌تواند به طور قابل توجهی مصرف برق را کاهش دهد و در عین حال کیفیت نور محیط داخلی را نیز افزایش دهد.

* عملکرد نمای دو پوسته به شرایط اقلیمی مختلف بستگی دارد

در ادامه، صابرنژاد در خصوص نماهای دو پوسته این طور گفت: این نماها از یک ساختار چند لایه  اغلب شفاف،تشکیل شده که معمولا متشکل از دولایه است که لایه خارجی و لایه داخلی و فضای بین آن حفره میانی یا فضای حایل نامیده می‌شود. نمای دو پوسته بر اساس مقتضیات اقلیمی، دارای اجزایی برای کنترل نور، جذب حرارت و تابش  نیز است.

وی با اشاره به اینکه نمای دو پوسته شیشه ای به چهار نوع اصلی جعبه ای( باکس)، شفت باکس عمودی، کریدوری و چند طبقه پیوسته، تقسیم می‌گردد، افزود: فضای بین دو پوسته با عمق های متفاوت می‌تواند به صورت طبیعی یا مکانیکی یا ترکیبی تهویه شود. مطابق با منابع مختلف این فضا بین 20-200 سانتیمتر بر حسب نوع اقلیم منطقه و کاربری ساختمان در نظر گرفته می‌شود. 

البته در این خصوص عمق حفره میانی در شرایط دمایی و اقلیمی مختلف، نوع شیشه‌های نمای داخل و خارج، ابعاد و جهت ســطح بازشوها و مسیر جریان هوا و سایه انداز داخلی پوسته نیز بر عملکرد نمای دو پوسته تاثیرگذار است.  

این مدرس دانشگاه خاطر نشان کرد: در نمای دو پوســته، ارتفاع نما عاملی بسیار مهم است زیرا اثر دودکشی را افزایش می دهد و جریان هوا را در حفره میانی تسریع می‌کند به همین دلیل نمای دوپوســته نوع شفتی و نوع پیوسته برای تهویه طبیعی در مقایســه با نوع کریدوری و جعبه ای مناسب تر هستند.

* نسل جدید نماهای شیشه‌ای از اتلاف انرژی جلوگیری می‌کند

در ادامه رکسانا عبداللهی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد تهران جنوب، در خصوص ضوابط و مقررات در نماهای شیشه‌ای گفت: از لحاظ قدمت اولین وظیفه‌ای که نما عهده دار گردید، وظیفه حفاظت بود. انسان‌ها برای حفاظت از عوامل جوی و اقلیمی، برای خود فضایی به نام خانه ایجاد کردند. نبود وجود منافذ در ساختمان گرچه جلوی باد، باران و سرما را می‌گرفت، ولی ساختمان را از نور و تهویه لازم محروم می‌کرد. هرچه نیاز به این مواهب بیشتر شد نیاز به ایجاد روزنه در دیواره ساختمان افزایش یافت و در نتیجه نیاز به پوسته دیگری به نام نما جهت حفاظت بیشتر به وجود آمد.

وی ادامه داد: در این خصوص، نماهاي شیشه‌اي از اواسط دهه 70 شمسی مورد توجه قرار گرفت بطوری‌که در این نوع از نماسازي، نماي ساختمان به طور کامل با شیشه و پروفیل پوشانده می‌شود که بعضا ناهمگون با شرایط اقلیمی و جغرافیایی ایران است.

به گفته این مدرس دانشگاه، این روش داراي مزایا و معایب مختلفی است. از طرفی، این نما با اقلیم و آفتاب تابان ایران به علل هدر رفـتن انـرژي و انعکاس نور تناقض دارد. البته باید توجه داشت نسل جدید نماهاي تمام شیشه‌اي که در ایران هم مـورد توجـه قرار گرفته است، بخش زیادي از نگرانی‎‌‌هاي مربوط به آن را کاسته است.

 عبداللهی به دستورالعمل طراحی سازه‌ای، الزامات و ضوابط عملکردی و اجرایی نمای خارجی ساختمان ها که توسط سازمان برنامه و بودجه تنظیم شده است، اشاره کرد و بیان داشت: این دستورالعمل ها در 8 فصل منتشر شده است به‌طوری‌که در فصل اول آن به انواع نماهای متداول از نظر نوع مصالح به کار رفته، اتصال و نحوه اجرا اشاره دارد. در فصل دوم به الزامات اجرای نما، فصل سوم به بارهای وارد بر نما و معیارهای پذیرش آن، فصل های چهارم تا هشتم به الزامات طراحی و اجرای نماهای متداول مشتمل بر نماهای مختلف اشاره دارد.

گفتنی است؛ اولین کنفرانس ملی «معماری فردا _ شهر آینده: چالش‌ها و راه کنش‌های عصر هوشمند سازی» توسط دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب و با حمایت مؤثر ارگان‌­ها، سازمان­ ها و مجامع علمی و دانشگاهی در روزهای 12 و 13 اسفند ماه برگزار شد. ارائه جدیدترین مقالات و دستاوردهای علمی، تجربی و همچنین پژوهش­‌های نوین روز دنیا توسط پژوهشگران و محققین در راستای ارتقای سطح علمی با هدف گسترش تولید علم در جامعه در این حوزه و در نهایت تحقق اصول و نتایج سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی از جمله اهداف این رویداد عنوان شده است.

رویکرد دبیرخانه علمی و اجرایی در برگزاری این برنامه، جلب مشارکت تمامی مراکز علمی و حرفه­‌ای،  تعامل با انجمن‌های ملی و بین­ المللی مرتبط و دعوت از صاحب نظران برجسته با هدف تعامل علمی از یک سو و افزایش خود­باوری علمی در کشور،  تمرکز بر مسائل و چالش‌های روز، طراحی محتوای علمی و کاربردی برای مسئولین عنوان شده است.