بررسی نقش جاده ابریشمی فناوری اطلاعات در برنامه راهبردی دستگاه دیپلماسی

به گزارش خبرنگار گروه پژوهش و دانش خبرگزاری علم و فناوری آنا، در مراسم افتتاحیه این همایش سعید رضا عاملی (دبیر علمی همایش و رئیس دانشکده و انجمن ایرانی مطالعات جهان) در خصوص دو فضایی شدن ارتباطات وبهره گیری از هوش مصنوعی و ظهور دیپلماسی جدید محاسباتی در این عرصه سخنانی را بیان کرد.

در ادامه مراسم افتتاحیه، کمال خرازی (وزیر سابق امور خارجه و رئیس شورای راهبردی خارجی) و در ادامه علی اکبر متکان (دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو در ایران) به بیان سخنانی در حوزه توانمندی هوش مصنوعی و بهره گیری صحیح از آن در عرصه سیاست خارجی و دیپلماسی پرداختند.

در ادامه این همایش، پنل تخصصی مفاهیم و رویکرد نظری با ریاست مهدی سنایی (دانشیار مطالعات اروپای دانشگاه تهران) برگزار شد. در این پنل ابراهیم متقی (استاد روابط بین الملل دانشگاه تهران) درباره دیپلماسی و امنیت در عصر شبکه و هوش مصنوعی، عباس ملکی (استاد سیاستگذاری انرژی دانشگاه شریف)، مریم هاشمی نژاد (کارشناس ارشد مطالعات منطقه‌ای از دانشگاه علامه طباطبایی) و حسن راعی (کارشناس ارشد مهندسی انرژی دانشگاه شریف) در خصوص آینده نگاری در هوش مصنوعی و دیپلماسی (با تأکید بر انرژی) به ارائه سخنرانی پرداختند.

در ادامه سیامک بهرامی (استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه) و اردشیر پشنگ (دکتری روابط بین الملل از دانشگاه ازاد اسلامی) به ارائه سخنرانی پیرامون هوش مصنوعی و واکنش هستی شناسانه و معرفت شناسی نظریه‌های روابط بین‌الملل به آن به سوی الگوی نظم تکثیری پرداختند.

* دیپلمات؛ شخصی است که پول می‌گیرد تا برای کشورش دروغ بگوید 

در بخش دیگر این پنل پروفسور آرتور آسا برگر از دانشگاه سنفرنسیسکو به ارائه صحبت‌هایی پیرامون اینکه یک دیپلمات؛ شخصی است که پول می‌گیرد تا برای کشورش دروغ بگوید اشاره کرد.

پایان بخش این پنل سخنرانی راضیه مهرابی کوشکی (استادیار گروه مطالعات بین الملل علم و فناوری پژوهشکده مطالعات فناوری) بود که به موضوع رژیم بین المللی هوش مصنوعی، بررسی اصول، مبانی و رویه‌های در حال شکل گیری پرداخت.

در ادامه در پنل دوم این همایش و با ریاست جواد شعرباف (استادیار مطالعات غرب آسیا و آفریقا دانشگاه تهران) به مباحث نظری و رسانه‌ای در حوزه هوش مصنوعی پرداخته شد.

سخنران اول این پنل یونس شکرخواه (عضو هیأت علمی دانشگاه تهران) در خصوص توصیه یونسکو درباره اخلاق هوش مصنوعی و نگاه از درون پرداخت.

سخنران بعدی، سجاد عابدی (استادیار دانشگاه ادیان و مذاهب) بود که در خصوص دیپلماسی در عصر هوش مصنوعی صحبت کرد. در بخش دیگر این پنل مرجان بدیعی ازنداهی (استادیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران) به نقش هوش مصنوعی در رقابت‌های ژئوپلتیکی قدرت‌های بزرگ جهان پرداخت.

در بخش دیگر این پنل وونگ گوبینگ (دانشیار دانشگاه مطالعات بین المللی شیان) در خصوص نقش توسعه و پیشگیری از تروریسم سایبری در عصر هوش مصنوعی سخنرانی کرد.

بررسی عملکرد هوش مصنوعی در حوزه امنیت و تهدیدات تروریستی، ارائه شده توسط سید نادر نوربخش (دانش آموخته دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران) و هوش مصنوعی و دیپلماسی افراد مشهور توسط احسان شاه قاسمی (دانشیار ارتباطات دانشگاه تهران) از دیگر سخنرانی‌های این پنل بود.

در پنل بعدی همایش که در بعد نظری و موضوعی و به ریاست رضا دهقانی (دانشیار مطالعات غرب آسیا و آفریقا دانشگاه تهران) برگزار شد در ابتدا سعید کوزه گری (دکتری روابط بین الملل از دانشگاه تربیت مدرس) به ارائه سخنرانی پیرامون هوش مصنوعی و جایگاه دیپلماسی در عرصه بین المللی بر اساس نگرش آشوب پرداخت.

در ادامه سرجی کورچکین تحلیل گر و مشاور نفت و گاز در اتحادیه بین المللی روسیه به تشریح فرصت‌ها و خطرات فعلی در این حوزه پرداخت. در ادامه این پنل سکینه ببری گنبد (استادیار علوم سیاسی و روابط بین الملل از دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال) به تشریح نقش دیپلماسی مالکیت فکری سازمان وایپو در عصر هوش مصنوعی پرداخت.

نقش هوش مصنوعی در دیپلماسی انرژی ایران (انرژی‌های سنتی و تجدیدپذیر) موضوع دیگری بود که در این پنل توسط رحمت حاجی مینه (دانشیار روابط بین الملل دانشگاه ازاد اسلامی تهران شرق) و ابراهیم رضایی (دانشجوی دکتری روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی علوم و تحقیقات) ارائه شد.

سخنران بعدی این پنل رحیم بایزیدی (عضو هیئت علمی پژوهشکده تحقیقات راهبردی) بود که در خصوص هوش مصنوعی و تحول پارادایمیک در نظریه و عمل روابط بین الملل مباحثی را ارائه کرد.

* درهم تنیدگی هوش مصنوعی با سیاست خارجه در اینده‌ای نه چندان دور

در ادامه برنامه‌های این همایش کارگاه آموزشی جانبی هنر مذاکره با هوش مصنوعی با تدریس محمدعلی اخایی، دانشیار دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تهران و با هدف ایجاد درکی عمیق برای شرکت کنندگان در راستای چگونگی استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی برای توانمندسازی و بهینه سازی فرآیند‌های مذاکره برگزار شد.

مدرس این کارگاه بیان کرد: گسترش استفاده از فناوری‌های نوین ارتباطی و اطلاعاتی در جهان و پیشرفت‌های فناورانه؛ روابط خارجی کشور‌ها را نیز تحت تاثیر خود قرار داده است. هوش مصنوعی در کنار سایر دستاورد‌های فناوری اطلاعات، قابلیت ایفای نقشی بزرگ را در عرصه روابط بین الملل دارد و می‌تواند در رقابت اقتصادی و نظامی بین کشور‌ها برای کسب قدرت و نفوذ بیشتر، بر منافع ملی آنها تاثیرگذار باشد.

وی ادامه داد: دستگاه دیپلماسی به عنوان بازوی سیاست خارجی سعی کرده تا با بهره گیری از این بستر به شکل گیری روابط رسمی دوجانبه، منطقه‌ای و بین المللی اقدام کند. 

* ادغام هوش مصنوعی در استراتژی‌های مذاکره

مبانی مذاکره، ادغام هوش مصنوعی در استراتژی‌های مذاکره، استفاده از ابزار‌های هوش مصنوعی برای بهینه سازی مذاکره، روند‌ها و نوآوری‌های آینده در مذاکرات بین المللی، طراحی استراتژی‌های مذاکره، مطالعات موردی و داستان‌هایی که به موفقیت در این حوزه انجام شده و اجرای عملی و برنامه ریزی برای اقدام از دیگر مواردی بود که در این کارگاه به آن‌ها اشاره شد.

به گفته مدرس کارگاه، هوش مصنوعی؛ امروزه در حوزه مذاکرات و انباشت دانش به عنوان بازویی برای آنالیز و تحلیل داده‌ها به کمک فعالان این حوزه شتافته است بطوریکه خواسته یا ناخواسته در آینده‌ای نه چندان دور در هم تنیدگی این حوزه با فعالان سیاست خارجه و بین الملل را بیش از پیش شاهد هستیم.

اخایی معتقد است که هوش مصنوعی می‌تواند دیتا‌های بزرگ را بگیرد و تحلیل کند و در بحث‌ها و مذاکرات از آن‌ها استفاده بهینه ببرد. به عنوان مثال وقتی می‌خواهیم تمام قیمت‌ها و اطلاعات پیشین در خصوص محصولات پتروشیمی را برای مذاکره در اختیار داشته باشیم و بر اساس آن اقدام به مذاکره کنیم می‌توان تمام دیتا‌ها و الگو‌ها را از هوش مصنوعی طلب کرد.

وی افزود: یا در رفتار شناسی با شخصی که هیچ گونه شناختی از وی نداریم می‌توان با کمک اطلاعات مختلفی که از طریق شبکه‌های اجتماعی و سایت‌ها از آن فرد جمع آوری می‌کنیم سعی کنیم تا بر اساس نوع قیافه و لحن صدا ببینیم که چه شخصیت و الگوی رفتاری دارد و با توجه به این تحلیل معنایی در مذاکره حاضر شد. البته در این زمینه باگ‌هایی وجود دارد و شاید در تشخیص هم داده‌های اشتباهی به ما بدهد که با گذشت زمان این موارد در حال اصلاح است.

در ادامه، پنل راهبرد ایران با ریاست فریبا افکاری (دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی از دانشگاه تهران) برگزار شد.

در ابتدای این برنامه عاطفه فرازمند (مدیرگروه مطالعات برنامه ریزی طرح‌های توسعه فاوا) و فرشاد حکمی زاده (عضو هیئت علمی گروه مطالعات برنامه ریزی طرح‌های توسعه فاوا) به ارائه سخنرانی در خصوص آنالیز عملکرد مقایسه‌ای ایران و ۶ کشور منتخب بر اساس داده‌های شاخص آمادگی دولت‌ها برای هوش مصنوعی پرداختند.

در ادامه علی کرمی (دکتری مطالعات اروپای دانشگاه تهران) به بررسی هوش مصنوعی و طراحی کارآمد چرخه دیپلماسی عمومی در کشور پرداخت.
بررسی نقش جاده ابریشمی فناوری اطلاعات در برنامه راهبردی دستگاه دیپلماسی که توسط مسعود بیکی اشکذری (پژوهشگر حوزه فناوری اطلاعات) ارائه شد پایان بخش این پنل بود.

گفتنی است؛ این همایش با هدف تولید ادبیات پژوهشی در زمینه روند‌های پیش روی بازیگران دولتی و غیردولتی در سایه دستاورد‌های نوین در عرصه هوش مصنوعی، به تبیین وضعیت فعلی و دورنمای پیوند بین این فناوری و مباحث مرتبط با دیپلماسی و سیاست خارجی برگزار شد.