نقطه آغاز ایران در توسعه ابررایانه‌ها؛ لزوم ارتقای «سیمرغ» در عصر هوش مصنوعی
خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ با سرعت گرفتن رشد هوش مصنوعی و نیازمندی به حجم عظیمی از داده‌ها، لزوم حفاظت و نگهداری از آن‌ها اهمیت پیدا کرده است به‌طوری‌که وجود ابررایانه‌ها برای توسعه هوش مصنوعی به یک ضرورت تبدیل شده است. به همین دلیل همه کشورها در تلاش هستند تا بتوانند به تعداد کافی ابر رایانه را فراهم کنند. از این رو پژوهشگران و مهندسان ایران نیز به منظور رفع نیازها، توانستند ابررایانه سیمرغ را طراحی کنند و به عنوان یک سیستم کاملاً پیشرفته و کارآمد در اختیار محققان قرار دهند.
ابررایانه چیست؟
ابررایانه به معنای استفاده از منابع محاسباتی (مثل پردازشگرها و حافظه) و ذخیره‌سازی داده‌ها از راه دور، اغلب از طریق اینترنت، به جای استفاده محلی یا مستقیم از دستگاه‌های شخصی است. این فناوری امکان اشتراک گذاری منابع و دسترسی به سرویس‌های مختلف را برای کاربران فراهم می‌کند.
تعداد دقیق ابررایانه‌ها در جهان به روز نیست و ممکن است تغییر کند. با این حال، با توجه به رشد سریع صنعت ابر، میلیارد‌ها منبع محاسباتی و سرویس ابری در سراسر جهان وجود دارد. شرکت‌هایی مانند مایکروسافت آژور، آمازون وب سرویس گوگل کلود به عنوان ارائه‌دهندگان اصلی این خدمات در جهان شناخته می‌شوند.
اکنون چین ۴۲ درصد ابررایانه دنیا را در اختیار دارد و بعد از آن آمریکا با سهم ۲۲.۶ درصدی در رتبه دوم قرار گرفته است. ژاپن، فرانسه و آلمان هم در رتبه های بعدی هستند و در زمینه ظرفیت پردازش سریع، آمریکا نسبت به چین برتری دارد که این امر نشان از برقراری جنگ میان ابرقدرت هاست و نشان می‌دهد که اقتصاد چهارم صنعتی براساس اقتصاد دیجیتال تعریف شده است.
بر این اساس اکنون ۲۱ کشور دنیا ابررایانه‌هایی با توان ظرفیت بیش از یک پتافلاپس دارند و در منطقه نیز عربستان دارای ۴ ابررایانه است؛ اما در ایران دانشگاه صنعتی امیرکبیر از گذشته سابقه توسعه فناوری ابررایانه‌ها را دارا بود و سال ۶۶-۶۷ در دانشکده برق به راه‌اندازی آزمایشگاه تحقیقات پردازش سریع اقدام کرد که در زمان جنگ موفق به طراحی برخی قطعات و نصب آن روی هواپیماها شد.
ابررایانه‌ها چه ویژگی‌هایی دارند؟
قابلیت مقیاس‌پذیری: ابررایانه به سازمان‌ها امکان می‌دهد منابع محاسباتی و ذخیره‌سازی را به سرعت و با توجه به نیازهای فعلی یا آینده افزایش یا کاهش دهند.
دسترسی از راه دور: کاربران می‌توانند به اطلاعات و سرویس‌های ابری از هر مکانی که دسترسی به اینترنت داشته باشند، دسترسی پیدا کنند.
کاهش هزینه‌ها: با استفاده از سرویس‌های ابری، سازمان‌ها نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه زیاد در زمینه زیرساختهای فیزیکی را کاهش می‌دهند و هزینه‌ها را به شکل متغیر و بر اساس مصرف واقعی پرداخت می‌کنند.
امنیت و پشتیبانی: سرویس‌های ابری اغلب از تکنولوژی‌های امنیتی پیشرفته و راهکار‌های پشتیبانی استفاده می‌کنند که برای حفاظت از داده‌ها و تضمین پایداری سرویس اهمیت دارد.
ابزار‌های توسعه سریع: توسعه و اجرای نرم‌افزار در محیط ابری به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد تا به سرعت و با کارایی بالا به ایجاد و توسعه نرم‌افزار‌ها بپردازند. به‌طور کلی، ابررایانه به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد که بهترین استفاده را از منابع محاسباتی کنند و به صورت مؤثرتر و کارآمدتر خدمات خود را ارائه دهند.
ابررایانه ملی سیمرغ چیست و چه کارکردی دارد؟
بر این اساس داشتن ابررایانه برای هر کشوری یکی از مولفه‌های قدرت نرم آن کشور است و در ایران نیز ابررایانه ملی سیمرغ به عنوان قدرتمندترین ابررایانه ایران با حمایت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات (پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات) و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و توسط متخصصان دانشگاه صنعتی امیرکبیر در سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری رسید این ابر رایانه در فضایی به مساحت تقریبی ۲۵۰ متر مربع با قابلیت گسترش به ۴۰۰ متر مربع ساخته شده است.
بستر محاسباتی ابررایانه سیمرغ و مبنای فناوری مجازی سازی و رایانش ابری طراحی شده است، مجازی سازی باعث افزایش بهره وری از منابع موجود و انعطاف پذیری در ارائه خدمات متنوع شده و همچنین امنیت داده ها را دو چندان می‌کند، همچنین در بستر پردازشی این ابررایانه از آخرین فناوری های سخت افزاری و نرم افزاری موجود در دنیا استفاده شده است که باعث شده این ابررایانه تبدیل به به روزترین قدرتمندترین ابر رایانه کشور شود، استفاده از آخرین نسل است پردازنده های گرافیکی این امکان را می‌دهد تا بتوان کاربرد های تحلیل کلان داده و هوش مصنوعی را با سرعت بسیار زیاد و در مقیاس منطقی اجرا کرد.
خدمات این ابررایانه در سه لایه نرم افزاری، توسعه خدمات و زیرساختهای ابری تعریف شده است که در حوزه های هوش مصنوعی، مدل سازی و شبیه سازی‌های علمی، تصویرسازی، بازی سازی، پویانمایی، ذخیره سازی داده ها و تحلیل کلان داده‌ها و سکوی اینترنت اشیاء کاربرد دارد.
بر این اساس یکی از نیازهای عمده ما در کشور داده‌های پردازشی است و با توجه به اینکه اقتصاد آینده مبتنی بر داده است و در این حوزه کمبودهایی مشاهده می‌شود، ابررایانه «سیمرغ» در فاز نخست خود ۱۸۰ ترافلاپس ظرفیت پردازشی داشت و می‌توانست خدمات پردازشی را به دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و صاحبان صنایع ارائه کند.
ابررایانه سیمرغ می‌تواند در صنایع مختلفی مانند صنعت انیمیشن و بازی‌های رایانه‌ای مورد استفاده قرار گیرد
با راه‌اندازی این ابررایانه، کسب و کارها در حوزه‌های مختلف مانند حمل و نقل می‌توانند برای شناسایی گروه‌های هدف خود از امکان پردازش اطلاعات آن استفاده کنند. همچنین این ابررایانه می‌تواند در صنایع مختلف و صنعت انیمیشن و بازی رایانه‌ای نیز مورد استفاده قرار گیرد.
جامعه هدف این ابررایانه چه کسانی هستند؟
ابررایانه سیمرغ کاربردهای نوین نظیر هوش مصنوعی، تحلیل کلان داده، اینترنت اشیاء، تصویرسازی، بازی‌سازی و پویانمایی، شبیه‌سازی‌های علمی، هواشناسی و تحلیل داده‌های ژنتیک را دارد.
تمامی پژوهشگران، مراکز پژوهشی دانشگاهی کشور، مهندسان در صنایع مختلف شرکت های دانش بنیان، استارت‌آپ‌‌ها و سازمان‌های دولتی و خصوصی از جمله بانک‌ها، بیمارستان‌ها، شهرداری‌ها و دیگر نهادها جامعه هدف این ابررایانه هستند که برای انجام تحقیقات توسعه خدمات و یا تحلیل داده‌ها در کاربردهای استراتژیک و مهم کشور نیاز به بستر پردازشی قدرتمند دارند.
سیمرغ نقطه آغاز توسعه ابررایانه‌ها در کشور
ابررایانه «سیمرغ» با همت جوانان کشور توسعه داده شده است ولی این کافی نیست؛ چراکه نیاز کشور به ظرفیتی تا ۱۰ پتافلاپس برآورد شده و به گفته مسئولان حوزه ارتباطات، نیاز به پردازش کلان داده‌ها به حد بحرانی رسیده است و این امیدواری وجود دارد که راه اندازی سیمرغ نقطه آغاز توسعه ابر رایانه‌ها در کشور باشد.
درباره اهداف اصلی طراحی و ساخت ابررایانه «سیمرغ» ارتقای جایگاه جهانی کشور و افزایش سهم تولید و صادرات محصولات و خدمات دانش بنیان (بند ۱ الزامات شبکه ملی اطلاعات) و گسترش ظرفیت و ایجاد امکانات لازم جهت شکل‌گیری اقتصادی ارائه خدمات بومی و محتوای اسلامی- ایرانی مهمترین اهداف پروژه مذکور است.
اهداف اصلی طراحی و ساخت ابررایانه «سیمرغ» ارتقاء جایگاه جهانی کشور و افزایش سهم تولید و صادرات محصولات و خدمات دانش بنیان ، گسترش ظرفیت و ایجاد امکانات لازم جهت شکل‌گیری اقتصادی ارائه خدمات بومی و محتوای اسلامی، ایرانی است
ظرفیت پردازشی این ابررایانه چند هزار برابر سریع تر از پرقدرت ترین رایانه های رومیزی است.همچنین توان پردازشی فعلی ابررایانه در کاربردهای فوق سریع که نیاز به دقت محاسبات ۶۴ بیتی ندارند (مانند هوش مصنوعی و یادگیری عمر عمیق) تا انتهای فاز اول برابر با ۳۰ پتافلاپس(۳۰ میلیون میلیارد عملیات ممیز شناور ۱۶ بیتی تنک در ثانیه) است.
جایگاه ابررایانه ملی سیمرغ در بین ابررایانه های برتر دنیا
با ظرفیت پردازشی راه اندازی شده در فاز فعلی ایران جز ۳۰ کشوری است که دارای ابررایانه هایی با ظرفیت پتافلاپس هستند، البته کشورهایی که دانش فنی طراحی و ساخت ابر رایانه در مقیاس پتافلاپس را دارند بسیار کمتر از این تعداد هستند و این افتخار بزرگی برای جامعه علمی و فناوری کشور است.
انتهای پیام/