انقلاب اسلامی چگونه جایگاه بین المللی ایران را تغییر داد؟

بشیر اسماعیلی استادیار روابط بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی به مناسبت فرارسیدن چهل و پنجمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران و یوم الله ۲۲ بهمن در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا اظهار کرد: انقلاب اسلامی ایران از حیث علل و دلایلی که منجر به بروز آن شد از دیدگاه‌های مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است و اندیشمندان و صاحب‌نظران داخلی و خارجی از وجوه و زوایای متعددی به این واقعه عظیم نگریسته‌اند؛ اما از یک زاویه‌ دید، یکی از دلایل بروز انقلاب اسلامی را می‌توان بازیابی جایگاه بین‌المللی ایران دانست. 

وی توضیح داد: هویت اسلامی و ایرانی کشورمان به علاوه سابقه تاریخی کهن و ادوار متعددی که ایران به عنوان قدرت جهانی شناخته می‌شده است، همگی موجب شد تا مردم وضعیت تحقیر شده ایران در نظام بین‌الملل را تحمل نکنند.

آغاز مبارزات انقلابی توسط امام خمینی(ره) با اعتراض به قانون ننگین کاپیتولاسیون

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا اضافه کرد: آغاز مبارزات انقلابی توسط امام خمینی(ره) با اعتراض به قانون ننگین کاپیتولاسیون بود؛ قانونی که به دلیل ماهیت تحقیرآمیز آن به هیچ روی سنخیتی با هویت اسلامی و ایرانی مردم نداشت و جرقه‌ای برای بروز نارضایی‌ها شد.

اسماعیلی تشریح کرد: حضور نزدیک به 100 هزار مستشار آمریکایی در ایران، اجبار ایران در پیروی از سیاست‌های آمریکا در جنگ سرد، تحمیل قرارداد‌های تسلیحاتی و پیمانکاری به ایران و روی کار آوردن شاه با کودتای آمریکایی در سال ۱۳۳۲، همگی عواملی بودند که در کنار کاپیتولاسیون، سیاست‌های آمریکا را برای مردم ایران تحمل ناپذیر کرده بود.

وی یادآور شد: پس از انقلاب اسلامی، ایران در یک چرخش بنیادین به یکی از معدود کشور‌های جهان بدل شده که در منطقه استراتژیکی مثل غرب آسیا، هیچ پایگاه نظامی در اختیار آمریکا قرار نداده است.

استادیار روابط بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: فراتر از این، جمهوری اسلامی ایران تنها کشوری محسوب می‌شود که توانسته است در پاسخ به جنایات آمریکا به یک پایگاه نظامی این کشور حمله کند و ضربه‌های دیگری ازجمله دستگیری سربازان نیروی دریایی و ساقط کردن پهپاد آمریکایی را نیز رقم بزند.

در اختیار داشتن سواحل شمالی خلیج فارس در کنار بسط نفوذ در مدیترانه و دریای سرخ

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا گفت: در اختیار داشتن سواحل شمالی خلیج فارس در کنار بسط نفوذ در مدیترانه و دریای سرخ، قدرتی است که ایران فقط در دوران امپراتوری‌های باستانی خود تجربه کرده و اکنون با وجود همه تحریم‌ها و جنگ ترکیبی دشمن، موفق به تحقق آن شده است. 

به گفته اسماعیلی، موضوع بسیار مهم دیگر، حفظ تمامیت ارضی و صیانت از آب و خاک ایران بوده که پس از انقلاب اسلامی حاصل شده است.

وی تشریح کرد: از دوران نادرشاه افشار تا پیش از انقلاب اسلامی، شاهد تجزیه دائمی کشور و کاهش مساحت از 5 میلیون کیلومتر مربع تا میزان فعلی بوده‌ایم. در دوران پهلوی اول، بخش‌هایی از شمال غرب، شرق و اروندرود از دست می‌روند. زمان محمدرضا شاه، بحرین به عنوان یک نقطه بسیار مهم و استراتژیک در خلیج فارس از خاک ایران جدا می‌شود.

حفظ آب و خاک ایران در سایه ایثار و جانفشانی همه اقشار

این کارشناس سیاسی افزود: پس از انقلاب اسلامی برای نخستین بار پس از دو قرن، شاهد حفظ آب و خاک و از دست نرفتن یک وجب از سرزمین هستیم که در سایه ایثار و جانفشانی همه اقشار و آحاد جامعه پدید آمده است. 

اسماعیلی یادآور شد: اگرچه تحقق عدالت اجتماعی و رفع تبعیض، فقر و سایر مشکلات ساختاری اقتصادی در حد مورد انتظار صورت نپذیرفته است؛ اما کسی نمی‌تواند دستاوردهای انقلاب اسلامی در حفظ امنیت ملی و تمامیت ارضی را زیر سؤال ببرد. توان دفاعی و قدرت بازدارندگی ایران در کنار بسط نفوذ در محور مقاومت، موجب شده که دشمنان ایران از اندیشیدن به سودای تجاوز و دست درازی به این آب و خاک بپرهیزند و اقتدار منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران، الهام‌بخش نیرو‌های مقاومت قرار گرفته است.