هر آنچه باید در مورد «عنکبوت» بدانید!

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، عنکبوت‌ یکی از مشهورترین حیوانات روی زمین است. عنکبوت را نباید در رده حشرات قرار داد. عنکبوت‌ها در گروه عنکبوتیان طبقه‌بندی می‌شوند که زیرمجموعه‌ای از بندپایان شاخه‌ای است. در این طبقه کنه‌ها، هیره‌ها و عقرب‌ها نیز حضور دارند. تاکنون بیش از 48 هزار گونه عنکبوت کشف شده است.

عنکبوت‌ها برخلاف حشرات، حسگر یا همان شاخک‌های آنتن‌مانند را ندارند. بیشتر آنها شکارچی هستند و برای خود با تار، خانه یا لانه می‌سازند. گاهی اوقات نیز با یکدیگر رفتار اجتماعی دارند.

عنکبوت‌ها چه شکلی هستند؟

بدن عنکبوت‌ها با سایر بندپایان متفاوت است. مثلا بخش‌های بدن آنها برای ساختن دو قسمتِ سفالوتوراکس و شکم، با هم‌ترکیب شده و این دو اندام با ساختاری به نام پدیسل به هم  وصل می‌شود.

اندام تارساز به شکم آنها چسبیده و نخ‌های ابریشمی را برای ساختن تار تولید می‌کند. آنها موجوداتی هستند که هوا تنفس می‌کنند و چهار جفت پا دارند.

اندام عنکبوت‌ها (مثلاً پاها) با استفاده از فشار هیدرولیک حرکت می‌کنند. آنها اسکلت بیرونی دارند و خبری از بال یا دُم نیست. عنکبوت‌ها ممکن است دو یا چند چشم ساده داشته باشند. این موجودات از نظر اندازه متنوع هستند و اندازه‌شان از کوچک  0.37 میلی متری تا بزرگ 90 میلی‌متری (انواع رتیل‌ها) متغیر است.

عنکبوت‌ها دارای گیره‌های فک‌مانندی در کنار دندان نیش هستند که می‌تواند سم را به بدن قربانی تزریق کند. برخی از این موجودات با برخورداری از قابلیت تغییر رنگ و استتار، خود را از چشم شکارچیان و طعمه پنهان می‌کنند.

زیستگاه

عنکبوت‌ها در تمام قاره‌ها به جز قطب جنوب دیده شده‌اند و تقریباً می‌توانند در همه  زیستگاه‌ها  به جز هوا و دریا زندگی کنند. با این حال، شواهدی نیز وجود دارد که نشان می‌دهد این جانوران در تالاب‌ها نیز قادر به زندگی هستند.

آنها در طیف گسترده‌ای از زیستگاه‌ها از بیابان‌هایی با شرایط محیطی سخت تا مناطق گرمسیری و حتی در مناطق سردسیر، می‌توانند سکنی بگزینند. برخی ممکن است در اطراف دریاچه‌ها و برکه‌ها نیز زندگی کنند.

در دسترس بودن غذا یکی از عواملی است که بر انتخاب زیستگاه عنکبوت‌ها تأثیر می‌گذارد. آنها انواع مختلفی از تارها را با ترفندهای خاصی برای شکار طعمه و همچنین به عنوان سرپناهی برای خود می‌سازند.

رژیم غذایی

اکثر عنکبوت‌ها غدد تولید سم دارند و با تزریق این سم به بدن طعمه ، آن را شکار می‌کنند. برخی از گونه‌های آنها اصلاً غدد سمی ندارند. در عوض از نخ‌های ابریشمی برای کشتن طعمه خود استفاده می‌کنند.

بیشتر عنکبوت‌ها ترجیح می‌دهند غذای مایع مانند خون را از بدن شکار خود بمکند. آنها غذای مایع را از طریق خرطوم خود (مشابه پشه‌ها) می‌مکند. خرطوم آنها سازوکار تصفیه کننده تا فقط مواد مایع را از خود عبور دهد و در عین حال جامدات را در دهان آنها متوقف می‌کند که بعدا دور بریزند. این عنکبوت‌های خونخوار حشرات را نیز به عنوان غذا می‌خورند.

برخی از گونه‌های عنکبوت از روش هضم خارجی برای هضم طعمه خود قبل از خوردن استفاده می‌کنند. آنها این کار را با پمپاژ آنزیم‌های گوارشی به بدن طعمه انجام می‌دهند. این موجودات وقتی طعمه را در آنزیم فرو می‌برند آن را آسیاب و خرد نیز می‌کنند.

عنکبوت‌ها چگونه طعمه را شکار می‌کنند ؟

به طور کلی عنکبوت‌ها شکارچی محسوب می‌شوند. اما برخی از عنکبوت‌ها مانند «باقیرا کیپلینگی» بیشتر غذای خود را از مواد گیاهی تولید شده توسط درخت اقاقیا تهیه می‌کنند.

برخی از گونه‌های عنکبوت شهد (مایع قندی) و آب قند معمولی خانگی را دوست دارند. بسیاری از عنکبوت‌ها نیز سایر بندپایان مرده یا حتی اسکلت بیرونی مرده خود را می‌خورند. عنکبوت‌ها به خوردن دانه‌های گرده چسبیده روی تارهایشان نیز علاقمندند.

رایج ترین روشی شکار برای عنکبوت‌های حشره خوار تنیدن تارهای چسبنده است. گونه‌های مختلف عنکبوت از آرایش و اندازه‌های متنوعی برای تنیدن تار استفاده می‌کنند. اگرچه بینایی عنکبوت‌هایی که از تار استفاده می‌کنند ممکن است چندان خوب نباشد اما می‌توانند به خوبی ارتعاشات طعمه به دام افتاده را تشخیص دهند.

وضعیت حفاظت

اکثر گونه‌های عنکبوت با خطر انقراض روبرو نیستند.

حقایق جالب

• عنکبوت‌‌ها تمایل دارند هر شب تارهای جدیدی بسازند و تارهای قدیمی را یا می‌خورند یا به دور تخم‌‌هایش می‌پیچند.
•  برخی از گونه‌های عنکبوت رفتار بسیار عجیبی دارند مثلا ماده‌ها پس از جفت گیری نرهای خود را می‌کُشند.
• «پاتو دیگوا» « Patu digua» گونه ‌ای عنکبوت‌ است که اندازه اش از همه عنکبوت‌‌های دیگر کوچک‌ تر و فقط 0.5 میلی متر است.