کشف دنیای نانو با میکروسکوپ ایرانی

به گزارش گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، نانوبیوتکنولوژی یک حوزه چند رشته‌ای است که نانوتکنولوژی را با زیست شناسی، شیمی و فیزیک ادغام کرده و در مقیاس نانو، امکان دستکاری و درک سیستم‌های بیولوژیکی را فراهم می‌کند. 

یکی از کاربرد‌های قابل توجه نانوبیوتکنولوژی، توسعه نانوذرات برای دارورسانی هدفمند است. نانوذرات را می‌توان به گونه‌ای مهندسی کرد که عوامل درمانی را به سلول‌ها یا بافت‌های خاص منتقل کند و عوارض جانبی را به حداقل برساند و کارایی درمان را افزایش دهد. 

اپتومکاترونیک نیز رشته نوظهوری است که اصول اپتیک، مکانیک و الکترونیک را ترکیب می‌کند و بر توسعه سیستم‌های نوری و مکانیکی پیشرفته با دقت و سازگاری بالا تمرکز دارد. در مراقبت‌های بهداشتی، اپتومکاترونیک نقش مهمی در طراحی و بهبود وسایل و ابزار پزشکی ایفا می‌کند.

در حال حاضر همگرایی این دو حوزه منجر به راه حل‌های نوآورانه برای رفع چالش‌های حیاتی و پیچیده پزشکی شده است. یک گروه از پژوهشگران ایرانی نیز با همگرایی این دو حوزه موفق شده اند میکروسکوپ معمولی را به نانو میکروسکوپ تبدیل کنند. 

میثم پور یوسفیان، پژوهشگر این طرح در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: ما با همگرایی این دو حوزه توانسته ایم با ۴۶ عدسی چشمی، تلسکوپ معمولی را با استفاده از یک کیت به نانو میکروسکوپ تبدیل کنیم؛ در واقع با ۴۶ عدسی چشمی و عدسی داخل تلکسوپ توانسته ایم در ابعاد ۶۷۰ نانومتر و ۵۰۰ نانومتر میزان بزرگنمایی را 4 هزارو 600 برابر کنیم. همچنین یک سری محصولات پارچه‌ای نیز تولید کرده ایم که می‌تواند بدون استفاده از الکل یا هرگونه مواد تمیزکننده دیگر، عدسی‌ها را تمیز کند. 

وی افزود: هرچند نانو در حوزه درمان و سلامت دارای یک سری معایب است و هنوز بحث استفاده از نانو حامل‌ها و عبور آن‌ها از سد خونی و مغزی مطرح شده، اما در آینده نزدیک چالش‌های این حوزه نیز برطرف می‌شود و روزی فرا می‌رسد که از نانوساختارها، نانو مکمل‌ها و نانو دارو‌ها در بدن خودمان استفاده کنیم.

این محقق افزود: محصول تولیدی ما در زمینه تشخیصی است و خوشبختانه دچار چنین چالشی نیست. ما سعی کرده ایم پژوهشگران با استفاده از این تلسکوپ ابعاد نانو را مشاهده و دنیای نانو را کشف کنند.

وی به چالش‌های این حوزه پرداخت و گفت: یک از چالش‌های ما مربوط به بخش بازار است و اینکه آیا این محصول منحصرا می‌تواند در بازار استفاده شود؟ چالش دیگرمان مربوط به بحث کیفیت است. ما باید محصول با کیفیت تری نسبت به رقبایمان تولید کنیم تا سهمی در بازار داشته باشیم. قیمت تمام شده محصول مان نیز باید کمتر از رقبای خارجی مان باشد تا بتواند در بازار داخلی رقابت کند.

وی خاطرنشان کرد: این دستگاه بیشتر مورد استفاده مراکز پژوهشی و تحقیقاتی است. با توجه به اینکه اکنون در شرایط تحریم به سر می‌بریم، این مراکز به راحتی نمی‌توانند چنین دستگاهی را تهیه کنند. هدف و رسالت اصلی ما در چنین شرایطی رفع نیاز‌های مراکز تحقیقاتی و پژوهشی است. اکنون پژوهشگران این مجموعه بر اساس نیاز مراکز تحقیقاتی رده‌های مختلفی از میکروسکوپ مورد نیاز را تولید می‌کنند.

وی ادامه داد: هرچند این رشته در ایران جای رشد دارد و مورد استقبال صنایع قرار گرفته است، اما هنوز ارتباط صنعت و دانشگاه جزو چالش‌های اصلی ما به حساب می‌آید. این چالش تنها مختص به ایران نیست. بسیاری از کشور‌ها نیز با چنین چالشی مواجه اند که باید هرچه زودتر برطرف شود. 

پور یوسفیان در پایان گفت: ساختار‌های آموزشی دانشگاه‌ها باید برای رفع این چالش عملی محورتر شود تا دانشجویان با آشنایی حقیقت جامعه امروز و بررسی نیاز علم و صنعت، بتوانند محصول مورد نیاز جامعه را تولید کنند به عبارت دیگر علم باید در راستای رفع نیاز‌های جامعه_نه فقط در راستای تحقیقات پژوهشی بدون محصول_ حرکت کند. ایران به دلیل پتانسیل‌های زیرساختی که اکنون در علم نانو دارد خیلی خوب می‌تواند در این زمینه ورود پیدا کند به شرط اینکه مورد حمایت دولت قرار بگیرد.