معیار انتخاب بهترین کتاب در حوزه تاریخ انقلاب اسلامی چه بود؟

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، جایزه کتاب تاریخ انقلاب اسلامی یکی از مهم‌ترین جوایز حوزه تاریخ معاصر است، رویدادی که محققان و پژوهشگران زیادی به آن توجه می‌کنند. به واسطه همین اهمیت با قاسم تبریزی پژوهشگر و محقق تاریخ معاصر و سرگروه داوری این رویداد گفت‌وگو کردیم. 

شما در سومین دوره جایزه کتاب تاریخ انقلاب اسلامی در چه بخش‌هایی به‌عنوان سرگروه به بررسی و داوری آثار مختلف پرداختید؟

طبق معمول گذشته موضوع ما رجال، یعنی شرح حال و زندگینامه خاطرات رجال معاصر بود. بیش از سی عنوان کتاب از کتاب‌هایی که در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ منتشر شده بود، به جایزه رسید که مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. در این زمان همراهان و همکاران‌مان در بخش داوری آثار آقای دکتر علی‌اکبر علیمردانی و آقای دکتر باقر نوذری بودند.

استقبال نویسندگان از این دوره نسبت به دوره‌های گذشته چطور بود؟

بیشتر بود. بیش از سی عنوان کتاب به جایزه رسید و بررسی، نقد و تحلیل شد.

چه ملاک‌ها و سنجه‌هایی برای انتخاب کتاب برگزیده و احیاناً کتاب شایسته تقدیر داشتید؟

اولین مسئله این است که موضوع کتاب، تاریخ معاصر و انقلاب اسلامی باشد. در حقیقت ما اصل را بر انقلاب اسلامی گذاشتیم. دوم، متن به لحاظ محتوا مستند باشد. به‌اصطلاح نوشته، متن تحقیقی و مستند به اسناد یا خاطرات افراد مورد وثوق باشد. سوم، در تبیین و تألیف روش علمی را رعایت کرده باشند. چهارم، به لحاظ ویرایش و فهرست اعلام مناسب یک کتاب علمی باشد. از نظر چاپ و نوع صفحه‌بندی هم توجه خاصی به کتاب می‌شود.

درباره اثر برگزیده گروه هم کمی توضیح دهید.

اثر برگزیده «نظریه‌پردازی در تبعید» بود که آقای حجت‌الله علی‌محمدی تدوین کرده که نشر تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی است. این کتاب سیری در زندگی امام خمینی از دوران تبعید به نجف اشرف تا تبعید بعدی ایشان به فرانسه است و در پنج فصل تدوین شده بود. این کتاب یک روایت منظم و منسجم از حضور امام در حوزه نجف است با روایت شاگردان و افراد مورد وثوق. سیر مطلب هم انسجام تاریخی و موضوعی دارد و هم اینکه داستان از زبان افراد قابل اعتماد بیان شده است. نویسنده در تدوین کتاب دقت علمی خاصی داشت و ضرورت این موضوع برای ما مهم بود. ابتکاری که نویسنده با جامعیت انجام داد، انسجام پژوهش، تنوع روایاتی از دوران حضور امام، قدرت و توانایی و انتقال محتوا توسط نویسنده و ... همگی جز محاسن این کار بود. کتاب نثر و متن روان و قابل قبولی دارد. البته گاهی بحث‌هایی هم در باره کسانی که منتقد بودند به اشاره و مختصر پرداخته شده است.

درباره کتاب‌هایی که در گروه شما شایسته تقدیر شدند توضیحاتی بفرمایید.

چند کتاب را مطرح کرده بودیم، ولی چیزی که در جمع سه نفری‌مان مطرح کردیم، دو کتاب قابل تقدیر بود. یکی کتاب «مهدی عراقی را بکش» و دیگری کتاب «سیدالعلماء الاعلام» تاریخ شفاهی زندگی و شخصیت و فعالیت‌های شهید آیت‌الله سیداسدلله مدنی اثر سید محمدجواد قربی که در ۹۴۲ صفحه تدوین شده است انتخاب شد. کتاب چاپ سال ۱۴۰۰، مصور و دارای عکس‌های بسیار خوب و رنگی و اسناد است. ناشر کتاب هم سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران، بخش معاونت فرهنگی و آموزشی است. کتاب در یازده فصل تدوین شده است.