ایده‌ای خلّاق برای آلزایمری‌ها؛ محصولی فناور که زمان مصرف دارو را یادآوری می‌کند

خبرگزاری علم و فناوری آنا - حسین بوذری؛ سومین رویداد ایده‌آرای دانشگاه آزاد اسلامی شبستر با محور صنایع و محیط زیست با موضوع «تولید ثروت در صنایع با رویکرد حفظ محیط‌زیست» برگزار شد. در این رویداد علمی و فناوری، ۱۰ تیم از نوآوران و فناوران دانشگاه و شهرستان شبستر به ارائه ایده‌های خود پرداختند.

در نهایت در این رویداد ایده و طرح «ساخت دستگاه توزیع و یادآور مصرف دارو» متعلق به ناصر بابایی بعد از بررسی تیم داوری برگزیده و از وی تجلیل شد.

طرح «ساخت دستگاه توزیع و یادآور مصرف دارو» در واحد فناور مستقر در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر تولید شده است که در سومین رویداد ایده‌آرای دانشگاه  به‌عنوان طرح برتر انتخاب شد.

خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا در راستای بررسی جزئیات طرح برتر «ساخت دستگاه توزیع و یادآور مصرف دارو» در سومین رویداد ایده‌آرای دانشگاه آزاد اسلامی شبستر گفت‌و‌گویی را با ناصر بابایی مدیر این واحد فناور مستقر ترتیب داده است که در ادامه می‌‌خوانیم.

آنا: ابتدا از خودتان بگویید.

بابایی: ناصر بابایی متولد سال ۱۳۵۷ هستم. دوره راهنمایی و دبیرستان را در دبیرستان سمپاد گذراندم و دوره کارشناسی و کارشناسی‌ارشد مهندسی مکانیک گرایش ساخت و تولید را در دانشگاه تبریز و دوره دکتری مهندسی مکانیک را در دانشگاه GAZI در کشور ترکیه به اتمام رساندم.

از سال ۸۷ به‌عنوان هیئت علمی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر مشغول خدمت هستم. از سال ۱۳۸۰ کنار فعالیت‌های دانشگاهی در صنایع تولیدی، فنی و مهندسی در سطوح مختلف نیز مشغول فعالیت هستم.

آنا: درباره واحد فناور مستقر در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر توضیح دهید.

بابایی: با وجود پیشرفت‌های بسیار خوبی که متخصصان کشورمان در حوزه‌های مختلف صنعتی داشته‌اند، متأسفانه طراحی و ساخت تجهیزات پزشکی رشد متناسبی با نیازمندی‌های کشور نداشته است.

بنابراین این واحد فناور به تازگی در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر آغاز به کار کرده و با توجه به وارداتی بودن تجهیزات پزشکی و نیاز‌های روزافزونی که در این حوزه وجود دارد با همکاری چند عضو گروه مهندسی مکانیک و گروه مهندسی برق تصمیم به فعالیت در زمینه طراحی، بومی‌سازی و ساخت برخی از محصولات مهندسی پزشکی داریم.

جزئیاتی از طراحی «دستگاه توزیع و یادآور مصرف دارو»

آنا: از چه زمانی فعالیت خود را آغاز کردید و تاکنون چه موفقیت‌هایی در مسیر طی شده حاصل شده و چه دستاورد‌هایی داشته‌اید؟

بابایی: این واحد فناور برای تولید تجهیزات پزشکی با تکیه بر تجربه چندین ساله صنعتی اینجانب و همکاران دانشگاهی آغاز به کار کرده و با حمایت مسئولان دانشگاهی قطعاً دستاورد‌های بسیار ارزند‌ه‌ای برای دانشگاه و کشور خواهد داشت.

هرچند این واحد فناور به تازگی آغاز به کار کرده، اما پیش از این تجربه طراحی و ساخت انواع تجهیزات صنایع نفت، پتروشیمی، شرکت‌های معدنی و فولادی را که برخی از این اقلام برای نخستین‌بار در کشور تولید شده و تکنولوژی ساخت آن‌ها بومی‌سازی شده است را داریم.

آنا: زمینه فعالیت و نوع محصول واحد فناور شما چیست؟

بابایی: فعالیت این واحد فناور متمرکز بر «طراحی و ساخت دستگاه توزیع و یادآور مصرف دارو» است و این دستگاه از قسمت‌های مکانیکی و الکترونیکی تشکیل شده است.

با شارژ انواع قرص‌های مربوط به یک بیمار در داخل انباره‌های دستگاه و با توجه به برنامه زمان‌بندی که به دستگاه داده می‌شود در ساعت معین قرص‌های موردنظر به بیمار تحویل داده شده و مشکل فراموش شدن مصرف دارو در زمان توصیه شده توسط پزشک مرتفع می‌شود.

این دستگاه دارای امکاناتی مانند امکان ذخیره چند نوع قرص مختلف در انباره دستگاه، آلارم‌دهی در زمان از پیش تنظیم شده و تحویل قرص‌های موردنظر به بیمار، مجهز به اپلیکیشن برای آلارم‌دهی، برنامه‌ریزی و همچنین اعلام مصرف دارو از طریق اپلیکیشن به پزشک یا اطرافیان بیمار است.

این واحد فناور درنظر دارد نوع پیشرفته‌تر این دستگاه را برای استفاده چند شخص در منزل یا بیمارستان با امکان برنامه‌ریزی و توزیع داروی چندین بیمار را در گام دوم طراحی و تولید کند.

آنا: آیا واحد فناور شما در کسب درآمد‌های غیرشهریه‌ای دانشگاه نقشی داشته و دانشگاه سهمی از فعالیت شما دارد؟

بابایی: واحد فناور مستقر در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر در ابتدای مسیر خود قرار دارد و در مرحله ساخت «طراحی و ساخت دستگاه توزیع و یادآور مصرف دارو» هستیم و محصول خود را به بازار عرضه نکرده‌ایم؛ بنابراین در مرحله درآمدزایی نیست، امیدواریم در سال آینده به کمک دانشگاه و با تجهیز این واحد فناور به تجهیزات با «دستگاه توزیع و یادآور مصرف دارو» درآمد مستمر غیرشهریه‌ای برای واحد دانشگاهی میسر شود.

پروسه خسته‌کننده تبدیل ایده به محصول

آنا: محصول واحد فناور شما چه نیازی از نیاز‌های مردم و کشور را برطرف می‌کند؟

بابایی: با توجه با روند پیری و هرم جمعیتی در سال‌های آینده، کشور ما با انبوهی از کهنسالان و برنامه‌های درمانی مربوط به آنان مواجه خواهد شد که این امر نیاز به مصرف انواع دارو‌ها در طی یک روز و در زمان‌های مختلف را در پی خواهد داشت.

با توجه به مشغله‌های روزافزون فرزندان و اطرافیان بیماران مصرف چندین قرص با فواصل زمانی مختلف برای بیماران یک چالش اجتناب‌ناپذیر است.

برای مرتفع کردن این مشکل این واحد فناور «دستگاه توزیع و یادآور مصرف دارو» را طراحی کرده و در آینده تولید خواهد کرد.

این دستگاه قابلیت ذخیره چندین نوع قرص در اشکال و اندازه‌های مختلف را داشته و از طریق دکمه‌های ورودی قابلیت برنامه‌ریزی برای زمان‌بندی تحویل قرص‌های مختلف در زمان معین و آلارم‌دهی به بیمار را دارد. این دستگاه برای بیماران با سن بالا، بیماران مبتلا به فراموشی و آلزایمر، بیماران با مشغله ذهنی و کاری بالا و همچنین پزشکان و اطرافیان بیمار برای نظارت از راه دور بر مصرف صحیح دارو توسط بیمار قابل استفاده است.

آنا: نواقص و کمبود‌ها در راه تجاری‌سازی محصولات فناور را بیان کنید.

بابایی: معمولاً محصولات فناور برای دستیابی از مرحله ایده اولیه به مرحله تجاری نیاز به صرف هزینه‌های بالایی دارند که معمولاً از عهده اشخاص و شرکت‌های نوپا خارج است و در صورت ارائه تسهیلات یا معرفی سرمایه‌گذار از سوی مراکز رشد پروسه تبدیل «ایده به محصول» تجاری‌سازی شده می‌تواند با سرعت طی شده و محصول به بازار مصرف معرفی شود.

آنا: آیا حمایت لازم را از سوی دانشگاه و مراکز و نهاد‌های مربوط با مأموریت خود داشته‌اید و انتظارتان از مسئولان چیست؟

بابایی: فعلاً در مرحله طراحی و ساخت نمونه‌های اولیه محصول هستیم، استقبال و حمایت‌های رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر و رئیس مرکز رشد این دانشگاه مشوّق و چراغ راه ما بوده است و در گام بعدی برای تجهیز این واحد فناور انتظار مساعدت و حمایت‌های بیشتر از سوی مسئولان دانشگاهی را داریم.

آنا: برای رشد و شکوفایی مراکز رشد در واحد‌های دانشگاه آزاد اسلامی چه پیشنهادی دارید؟

بابایی: واحد‌های دانشگاه آزاد اسلامی می‌توانند با قراردادن فضای کار و تجهیزات آزمایشگاهی و کارگاهی در اختیار اشخاص و شرکت‌های فناور نتیجه‌بخشی این طرح‌ها را سرعت ببخشند.

مذاکره با بانک‌ها برای ارائه تسهیلات به طرح‌های فناور می‌تواند با تسهیل ساخت نمونه‌های اولیه و سپس تجاری‌سازی طرح‌ها موجب ترغیب هرچه بیشتر اشخاص و شرکت‌های به حضور در مراکز رشد شود، این مهم به نوبه خود سبب شکوفایی هرچه بیشتر این مراکز خواهد شد.