ساخت حسگرهای گلوکز و هموگلوبین با تکنولوژی ایرانی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، آپتامر‌ها امروزه به عنوان یک ابزار قوی جهت شناسایی، درمان و تصویربرداری مورد توجه محققان علوم بیولوژی قرار گرفته اند؛ آپتامر‌ها در محیط آزمایشگاهی توسط روش‌های مختلف شیمی ترکیبی مانند روش سلکس از کتابخانه‌های بزرگی که شامل توالی تصادفی سنتزی DNA است، گزینش و تکثیر می‌شوند.

پژوهشگران یکی از شرکت‌های دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری خراسان جنوبی نیز فعالیت خود را در زمینه ساخت حسگر‌های زیستی بر پایه آپتامر آغاز کرده است؛ این حسگر‌ها با بهره گیری از روش‌های الکتروشیمیایی از مزیت‌هایی مانند حساسیت عالی، حد تشخیص پایین، محدوده تشخیصی خطی بزرگی و امکان به کارگیری در طیف گسترده‌ای از حلال ها، الکترولیت‌ها و دما‌ها بهره می‌برند.

این شرکت با بهره گیری از روش میکروسیال بر پایه میدان الکتریکی امکان تشخیص توالی آپتامر در تنها یک دور از فرایند سلکس را ممکن می‌سازند. در کوتاه‌ترين زمان و با کمترین هزینه نیز فرایند انتخاب صورت می‌گیرد که محققان می‌توانند از این خدمات استفاده کنند.

رعنا باقری، مدیر عامل این شرکت دانش بنیان در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: فرایند تشخیص در حسگر‌های آپتامر به روی الکترود‌های بر پایه نانو مواد صورت می‌گیرد.

وی گفت: محققان این شرکت با تحقیق و توسعه موفق به ساخت الکترود‌های بر پایه گرافن LIG شده اند که به خاطر ساختار سه بعدی با تخلخل بالا باعث افزایش سطح به حجم شده و عملکرد موثرتری برای اتصال به هدف ایجاد کرده و سرعت انتقال الکترون ناهمگن را افزایش می‌دهد.

این پژوهشگر افزود: پودر گرافن، الکترود LIG و جوهر نقره نیز از دیگر محصولات جانبی این شرکت است. گرافن ماده کربنی با ویژگی‌های منحصر به فردی است. از جمله خواص فیزیکی- شیمیایی جالب توجه آن می‌توان به داشتن سطح ویژه خیلی زیاد (۲۶۳۰ گرم بر متر مربع در گرافن تک لایه)، هدایت حرارتی، الکتریکی عالی و استحکام مکانیمی بالا اشاره کرد.

وی گفت: الکترود LIG نیز گرافن القا شده با لیزر است که از پرتو دهی پلیمر‌هایی مانند پلی آمید با لیزر دی اکسید کربن به دست می‌آید و به عنوان یک سوپررسانا عمل می‌کند. نانو ذرات نقره نیز به دلیل مقاومت کم و پایداری بالا به عنوان مناسب‌ترین جوهر رسانا در نظر گرفته می‌شود که در چاپ و تولید لوزام الکترونیکی انعطاف پذیر کاربرد دارد.

وی بیان کرد: ما در ساخت حسگر‌های زیستی گرافن القا شده با لیزر LIG از تکنولوژی استفاده کرده ایم که تنها کشور اسکاتلند، تکنولوژی آن را بدست آورده است. این الکترود‌ها مشابه الکترود اسکرین پرینتر‌های کربنی است با این تفاوت که نیازی به طراحی ماسک و ساخت جوهر ندارند و فرایند ساخت آن نیزدر حدود یک دقیقه انجام می‌شود و نیازی هم به تکرار فرایند نیست.

باقری گفت: پس از اینکه این الکترود‌ها به صورت پایدار ساخته شدند آن‌ها برای ساخت سنسور‌ها آماده می‌شوند. ما بنابر درخواست ستاد انتقال خون، حسگر هموگلوبین را ساخته ایم. حسگر تولیدی دیگر ما حسگر گلوکز است. این حسگر از نسل چهارم حسگرهاست که بدون استفاده از آنزیم و با استفاده از نانو مواد ساخته شده است.

وی به مشکلات اجرایی این طرح اشاره کرد و در این خصوص به آنا گفت: متاسفانه قانون کپی رایت و بحث مالکیت فکری در ایران اجرایی نمی‌شود. این مسئله باعث شد ما به فکر ثبت اختراع این محصول نباشیم، زیرا هنگام ثبت اختراع تمام اطلاعات از ادعانامه تا نقشه و طرح آن لو می‌رود. برقراری ارتباط با اداره‌های دولتی به منظور معرفی این محصول نیز بسیار سخت و دشوار است. اگر دولت این مشکلات را برطرف کند، قطعا می‌توانیم محصول خودمان را توسعه دهیم.