«پارس‌آرا»؛ رویدادی برای طراحی شخصیت در محصولات فرهنگی
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، نشست رسانه‌ای «اعلام فراخوان شناسایی کسب و کارهای فرهنگ‌بنیان» و اعلام «اولین مورد ثبت تعاونی فرهنگ‌بنیان» در محل خبرگزاری آنا برگزار شد.
در این نشست، رضا یعقوبی مدیرکل دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی، سید مهدی سادات حیاتشاهی دبیر اجرایی سند ملی توسعه فناوری‌های نرم، رحمت‌الله رحیمی معاون مدیرکل آموزش و ترویج و تحقیقات تعاونی‌های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سیدامیر آقایی دبیرقرارگاه بازارپردازی صنایع فرهنگی، سیدمحمدهادی میرطاهری دبیر اجرایی «مسابقه ملی پارس آرا»، سجاد صالحی مدیر مجموعه ایران خلاق و نفیسه شاهی نوری مدیرعامل تعاونی فرهنگ‌بنیان ادبیات کهن حضور داشتند.
ویدئوی نشست «اعلام فراخوان شناسایی کسب و کارهای فرهنگ‌بنیان» ازایـنـجا قابل مشاهده است.
در ابتدای این نشست، دبیر قرارگاه بازارپردازی فرهنگی عنوان کرد: تمرکز ما در این قرارگاه توسعه محصولات فرهنگی حوزه کودکان است. این محصولات در حقیقت ابزار‌هایی هستند که رفتار‌ها و فرهنگ کودکان آینده‌ساز را شکل می‌دهند. کودکان امروز ما آینده سازان فردا هستند که با این محصولات رشد می‌کنند و عادات اجتماعی آن‌ها شکل می‌گیرد.
طراحی شخصیت برای تقویت زنجیره محصولات فرهنگی
سید امیر آقایی اظهار کرد: همه سعی ما این است که با ساماندهی این زیست‌بوم، ظرفیتی ایجاد کنیم که در آن اقتضائات فرهنگ تمدنی و ایرانی اسلامی ما در زنجیره محصولات فرهنگی کودک و نوجوان در سطحی گسترده بروز پیدا کند. محور همه این فرآیند، طراحی «شخصیت» است که در قالب انیمیشن، کتاب، بازی و عروسک شکل می‌گیرد.
وی گفت: بسیاری از هنرمندان ما در آثار خودشان خلق و توسعه شخصیت را محور قرار داده‌اند، اما مهم این است که این شخصیت‌های طراحی‌شده باید بتوانند همدلی و همراهی مخاطبان کودک را ایجاد کنند. در نتیجه کودک تلاش می‌کند تا زندگی خودش را شبیه به آن شخصیت بکند. پس در آثار هنری و محصولات فرهنگی نباید به تک‌شخصیت‌ها دل ببنیدیم بلکه باید جمعی از شخصیت‌ها را داشته باشیم.
دبیر قرارگاه بازارپردازی فرهنگی افزود: علاوه بر این، به یک هویت‌سازی و روایت پشت پرده داستانی نیاز داریم تا این غنای موضوعی بتواند با کودک در بلندمدت ارتباط بگیرد.
وی عنوان کرد: فراخوان مسابقه ملی «پارس‌آرا» از مدت‌ها پیش آغاز شده و ما اکنون در فرایند مربیگری طرح‌های شخصیت مسابقه قرار داریم. وقتی این طراحی شخصیت به بلوغ رسید، به یک مشارکت کننده نیاز دارد تا بتواند به تجاری‌سازی و توسعه اقتصادی برسد. کسب وکار‌های فرهنگ‌بنیان بخش خصوصی به خاطر تجربیات خوبی که دارند می‌توانند الگوی تجاری‌سازی شخصیت‌ها را طراحی کرده و وارد بازار شوند. در قالب تعاونی فرهنگ‌بنیان، این روند هویت و خصلت جمعی و مشارکتی پیدا خواهد کرد.
کشف چاه‌های نفت محتوایی در حوزه زیست کودکان
آقایی افزود: رویداد «پارس آرا» به مثابه تلاش برای کشف چاه‌های نفت محتوایی در حوزه زیست کودکان است. این چاه‌های نفت، همان شخصیت‌ها هستند. معمولاً در ساحت فرهنگ و هنر و در علائق هنرمندان، منطق افتصادی ظهور و بروز چندانی ندارد. تلاش ما این است که بستری را فراهم کنیم که هنرمندان و مجموعه‌های فرهنگی و هنری ما خودشان به این فهم مشترک برسند که برای طراحی شخصیت و تولید محصولات فرهنگی خودشان باید واجد مهارت‌های اقتصادی و بازاریابی باشند.
در ادامه، مدیرکل دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی گفت: سیاستگزاران فرهنگی و مدیران ما خیلی دیر به بحث شخصیت‌پردازی فرهنگی ورود کردند. کشور‌های غربی سال‌هاست که در حوزه شخصیت پردازی برا یکودکان و نوجوانان فعال بوده و روی جومع دیگر تأثیرگذار بوده‌اند. شاید معروف‌ترین نمونه در دهه‌های اخیر عروسک‌های باربی باشد که پایش را در دنیای کودکان و ابزار‌ها و وسایل موردنیاز آن‌ها بازکرده است.
رضا یعقوبی افزود: نکته مهم، بحث زنجیره بودن این قضیه است. یعنی این تولیدات فرهنگی هم باید تداوم داشته باشد و هم در حوزه‌های مختلف اثر گذار باشد. دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی با وجود تلاش شبانه روزی کارکنان و کارشناسانش به هر حال قدرت مانوری در حد یک دبیرخانه دارد؛ ما در این مسیر نیازمند کمک همه دستگاه‌ها هستیم.
وی عنوان کرد: فضا و بستری که شورای فرهنگ عمومی در بحث صنایع فرهنگی ایجاد کرده، به همکاری و مشارکت همه دستگاه‌های فرهنگی و غیرفرهنگی نیاز دارد تا هنرمندان و ایده‌پردازان بتوانند زنجیره ایده تا در سایه آن هنرمندان و ایده‌پردازان بتوانند محصولات خود را عرضه کنند. اکنون هم به لطف خدا دوستان ما در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی وارد این فضای مشارکتی شده‌اند. با سازمان محیط زیست و و وزارت بهداشت، درمان و علوم پزشکی هم صحبت‌هایی شده است تا بتوانیم بحث بزارپردازی فرهنگی و طراحی شخصیت‌های جذاب را به سرانجام مناسبی برسانیم.
انتخاب ۹۸ طرح شخصیت برای پیوند با کسب و کارهای فرهنگی
دبیر اجرایی «مسابقه ملی پارس‌آرا» نیز عنوان کرد: دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی به عنوان متولی «رویداد پارس‌آرا» این مسابقه را با همکاری واحد کودک و نوجوان حوزه هنری و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار می‌کند. بعد از این که د رسامانه مسابقه حدود ۱۴۰ طرح شخصیت ثبت شد، در غربالگری اولیه حدود ۹۸ طرح شخصیت از بین آن‌ها انتخاب شد.
سیدمحمدهادی میرطاهری افزود: این شخصیت‌های طراحی شده دارای جهان داستانی و روایت مختص به خود بوده و تا آستانه تولید محصول هم پیش رفته بودند و این گونه نبود که صرفاً یک تصویر باشند. راهبری این ۹۸ طرح از طریق چند نهاد در حال انجام است بخشی از آن توسط حوزه هنری و کانون پرورش فکری انجام می‌شود و بخش دیگر این فرایند راهبری در دو خانه خلاق رقم می‌خورد. ضمن این که پویش‌های تبلیغاتی در شبکه پویا و شبکه نمایش خانگی هم در نظر گرفته شده است.
وی گفت: هدف ما از راهبری طراحی شخصیت این است که آن‌ها را از حیث بُن‌مایه‌های فرهنگ تمدنی و از حیث ظرفیت بازارپردازی در روند توسعه محصولاتشان ارتقا بدهیم.
میرطاهری عنوان کرد: یکی از مشکلات ما چرخه معیوب تولید فرهنگی است که همواره از طریق سفارش دادن این تولیدات صورت گرفته و نتیجه‌اش این بوده که هنرمدی پس از سی یا چهل سال فعالیت، هنوز درگیر مشکلات اقتصادی است. برای همین در رویداد «پارس آرا»، پس از تأیید شخصیت‌ها فرایند ثبت حقوقی را داریم که با قرارداد‌های قانونی بحث مالکیت فکری را هم درنظر می‌گیرد.
دبیر اجرایی «مسابقه ملی پارس‌آرا» افزود: راهبری طرح‌ها تا هفتم بهمن‌ماه ادامه دارد؛ بعد از آن، در جلسه‌ای ارائه طرح شخصیت را خواهیم داشت که در آن، طرح‌هایی که دوره راهبری را طی کرده‌اند به فعالان کسب و کارهای هنری ارائه می‌شود. صاحبان این کسب و کار‌ها با انتخاب طرح‌هایی که ظرفیت فروش بیشتری دارند کار نمونه‌سازی این شخصیت‌ها در قالب محصولات مختلف و سپس تولید انبوه آن‌ها را دنبال خواهند کرد.
میرطاهری گفت: پایان این رویداد در قالب نمایشگاهی در بهار ۱۴۰۳ همراه با برپایی غرفه‌های شخصیت‌های برگزیده خواهد بود. در نهایت نیز جایزه «روزبه» به برترین طراح شخصیت سال اهدا خواهد شد.
وی عنوان کرد: رویداد پارس‌آرا سعی کرده مزیت‌های مختلفی را برای صاحبان طراحی شخصیت و کسب و کارهای فرهنگ‌بنیان به وجود بیاورد. ما نسل نوجوان را نه یک تهدید که یک فرصت و نسلی سازنده و خلاق می‌دانیم.
نقش محوری«شخصیت» در صنایع فرهنگی
دبیر اجرایی سند ملی توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم نیز گفت: طبق نقشه جامع علمی کشور، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری پیگیر حوزه‌های اولویت‌دار علمی و فرهنگی است. در سال ۱۴۰۰، سند ملی توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب و توسط رئیس‌جمهور وقت ابلاغ شد. در این سند که ۱۰ راهبرد و ۶۰ اقدام دارد، بهره‌برداری از عناصر و شخصیت‌های فرهنگی مورد توجه قرار گرفته است.
سید مهدی سادات حیاتشاهی افزود: در حوزه شخصیت‌پردازی، بحث فناور بودن و نوآوری در طراحی شخصیت یک اولویت مهم است. اقتصاد فرهنگ، ضمانت تداوم توسعه محسوب می‌شود. تا زمانی که فرهنگ را صرفاً برای فرهنگ و هنر را صرفاً برای هنر ببینیم، توسعه فرهنگ تضمین نخواهد شد و در بستر کوچکی می‌ماند و چه بسا بعد از مدتی فراموش شود؛ بنابر این باید یک زنجیره ارزش اقتصادی برای حوزه‌های فرهنگی و هنری طراحی کنیم. یکی از رسالت‌های ستاد فناوری‌های فرهنگی و نرم توجه به مباحث اقتصادی در این بخش است.
وی عنوان کرد: در رسته‌های مختلف صنایع فرهنگی، عنصر «شخصیت» نقش محوری دارد. بی‌اعتنایی به طراحی درست شخصیت‌ها، باعث می‌شود این محصولات فرهنگی عملاً کاربرد خود را ازدست بدهند. کشور ما دارای فرهنگ غنی و بنیه قوی در حوزه شخصیت‌پردازی است، اما تاکنون به این ظرفیا بی‌توجهی شده و اتفاقاً از همین ناحیه ضربات فرهنگی سنگینی خورده‌ایم.
سادات افزود: دوستان ما در شورای فرهنگ عمومی نسبت به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته‌اند. طبق مذاکراتی که با با ما داشتند قرار شد در این حوزه در کنار این عزیزان باشیم که رویداد «پارس آرا» یک از مصادیق عملی این همراهی است.
وی گفت: طبق تبصره بند ب ماده ۶ قانون جهش تولید دانش‌بنیان ما باید واحد‌های خلاق را مدیریت و صلاحیت آن‌ها را احراز کنیم. تاکنون حدود دوهزار شرکت خلاق در حوزه‌های مختلف شناسایی شده و درمسیر حمایت قرار گرفته‌اند. علاوه بر این، خانه‌های خلاق نوآوری را داریم که به نوعی به گروه‌ها و افراد حقیقی در حوزه‌های فرهنگی و هنری و فناوری کمک می‌کنند تا طرح‌هایشان به ثمر بنشیند و وارد بازارشود.
دبیر اجرایی سند ملی توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم افزود: ما ظرفیت‌های گوناگونی را برای حمایت از بخش‌های مختلف این مسابقه در اختیار دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی قرار دادیم. در قالب رویداد «پارس آرا»، تعدادی از خانه‌های خلاق که پشتیبانی از توسعه طرح‌ها را به عنوان مأموریت خود تعریف کرده‌اند، در کنار پروژه‌های طراحی شخصیت قرار گرفتند.
سجاد صالحی مدیر مجموعه «ایران خلاق» که بخشی از ارزیابی متقاضین طراحی شخصیت و فرایند مربیگری طرح‌های برگزیده را به عهده دارد نیز گفت: نوآوری و ابتکار در طراحی شخصیت اهمیت زیادی دارد و ارزش افزئوده فراوانی ایجاد می‌کند.
وی اظهار کرد: مهمترین هدف برنامه ایران خلاق، شناسایی ظرفیت‌های کسب و کارهای فرهنگی و ایده‌پردازی در این زمینه است. ما در رویداد «پارس آرا» نیز در کنار قرارگاه بازارپردازی فرهنگی هستیم. در مرحله شناسایی، شرکت‌هایی که می‌توانند از ظرفیت شخصیت‌پردازی استفاده کنند معرفی می‌شوند؛ در مرحله بعدی ارزیابی این شرکت‌ها را خواهیم داشت و در نهایت در مرحله مربیگری تلاش می‌کنیم تا این کسب و کار‌ها را برای ورود به بازار کار آماده کنیم.
صالحی گفت: نوآوری و تکیه بر عناصر هویت‌ساز، نگاه تجاری و تعریف زنجیره تولید از جمله معیار‌هایی است که در انتخاب طرح‌های شخصیت برگزیده مورد توجه قرار گرفته است.
اما تشکیل تعاونی‌های فرهنگ‌بنیان بر پایه مشارکت صاحبان کسب و کارهای فرهنگی نیز یکی دیگر از بهانه‌های تشکیل این نشست بود.
در همین ارتباط، معاون مدیرکل آموزش و ترویج و تحقیقات تعاونی‌های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان یکی از حاضران در این جلسه عنوان کرد: بزرگترین ضعف و چالش ما در نهادینه‌سازی فرهنگ تعاون این است که نتوانسته‌ایم دستگاه‌های اجرایی متولی فرهنگ را نسبت به اهمیت این موضوع متقاعد کنیم.
رحمت‌الله رحیمی عنوان کرد: خود این دستگاه‌ها هم نقش خودشان را نمی‌دانند. زمانی طرحی را آماده کرده بودیم که خردسالان در مهدکودک‌ها و دانش‌آموزان در مدارس با فرهنگ تعاون و فعالیت‌های مشارکتی بیشتر آشنا شوند. اما در مراجعه سازمان بهزیستی و آموزش و پرورش دیدیم که خیلی در جریان این موضوع نیستند و ارده‌ای برای همکاری وقی وجود ندارد.
وی افزود: حتی به دنبال این بودیم که موضوع تعاون به صورت مستقیم و غیرمستقیم در کتاب‌های درسی بیاید، اما مدیران سازمان تألیف کتاب‌های درسی گفتند ما نمی‌دانیم چگونه این مباحث را باید مطرح کرد و شما به ما کمک کنید. به صدا وسیما هم مراجعه کردیم و نتیجه‌ای نگرفتیم.
رحیمی گفت: تشکیل تعاونی فرهنگ بنیان با محوریت کسب و کارهای فرهنگی از این جهت برای ما مهم است که می‌تواند گام مهمی در پیدا شدن خلاء کار و حلقه مفقوده برای ما باشد. این تعاونی علاوه بر رسالتی که برای خود قائل است می‌تواند راهکار‌های علمی برای ارتقای فرهنگ تعاون را به ما نشان دهد، چون هنوز هیچ دستگاه فرهنگی این راهکار‌های موثر را به ما ارائه نکرده است. ما که در دفتر تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نمی‌توانیم به صورت مستقل تولید محتوا کنیم.
وی اظهار کرد: در ساختار جدید دفتر آموزش و ترویج تعاونی‌ها، ایجاد پنج گروه پیش بینی شده که در حوزه ترویج، تشکیل دو گروه «الگوسازی تعاونی‌ها (جشتواره تعاونی برتر)» و «تولید محتوا و اجرای رویداد‌های ترویجی» مدنظر قرار دارند.
رحیمی گفت: تعاونی‌های فرهنگ‌بنیان می‌توانند به ما برای ترویج فرهنگ تعاون هم کمک کند. ما این آمادگی را داریم که در ادامه مسیر هم درکنار ایده‌پردازان و صاحبان کسب و کارهای فرهنگی باشیم تا ان شاالله الگوی تعاونی در این فضا هم بتواند شرایط لازم برای شکوفایی اقتصادی را فراهم کند.
نفیسه شاهی نوری مدیرعامل «خانه خلاق ایلسا» و یکی از مدیران مجموعه تعاونی فرهنگ‌بنیان نیز گفت: امیدوارم تشکیل این تعاونی در یک چشم‌انداز پنج ساله به مجموعه‌ای از تعاونی‌های فرهنگ‌بنیان بیانجامد.
شاهی نوری افزود: یکی از کارکرد‌های اصلی ما درمجموعه ایلسا ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی بود. از دو سال پیش به این نتیجه رسیدیم که اگر به سمت طراحی شخصیت‌ها نرویم نمی‌توانیم در این فضا موفق باشیم برای همین سراغ ادبیات کهن رفتیم. فرهنگ و آثار ادبی کهن ما مثل شاهنامه، گلستان سعدی، کلیله و دمنه، مثنوی معنوی و ... سرشار از شخصیت‌هایی است که می‌تواند در تولیدات فرهنگی تأثیرگذار باشند.
وی گفت: ما در این پروژه کارمان را از یک بازی رومیزی آغاز کردیم. حجم گردش پول بازی رومیزی در دنیا در سال ۲۰۲۰ سیزده میلیارد دلار بود. ما در ابتدا پیش بینی درآمد ۹۰۰ هزار دلاری را داشتم که واقعا یک رویا است، اما وقتی سراغ طرح‌ها رفتیم متوجه شدیم که درحوزه شخصیت سازی خیلی هم درو از ذهن نیست؛ بنابراین در قالب یک طرح اقتصادی تجمیعی و در دو طرح سه ساله و پنج ساله کار را پیش بردیم.
این فعال حوزه کسب و کارهای فرهنگی عنوان کرد: هدفی هم که طراحی شده این است که در طول پنج سال سال، ۷ شخصیت را ازآثار ادبیات کهن کشف و بازآفرینی کنیم و برمبنای آن هفت زنجیره ارزشی شخصیت را ایجاد کنیم. امیدوارم شکل گیری این تعاونی مشارکتی با کمک دفتر تعاون و قرارگاه بازارپردازی فرهنگی و ستاد سند توسعه فناوری نرم به اتفاقت تاثیرگذاری در این عرصه بیانجامد.
انتهای پیام/