شاهدی از غیب برای اثبات اهمیت دارورسانی آنلاین

به گزارش گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ به‌تازگی در رسانه‌ها خبری مبتنی بر تماس یک پیرزن با پلیس 110 و درخواست وی از پلیس برای حضور در محل زندگی‌اش منتشر شده است که پس از حضور پلیس، پیرزن اظهار می‌کند که کسی را برای خرید داروهایش از داروخانه ندارد و به همین دلیل از پلیس کمک خواسته است و نیروی پلیس نیز، در اقدامی تحسین‌برانگیز درخواست آن پیرزن را برآورده می‌کند. بیشتر رسانه‌ها و مردم از زاویه‌ تحسین‌برانگیزبودن این اقدام پلیس به موضوع پرداخته‌اند؛ اما می‌توان این اتفاق و اتفاقات مشابهی را، که شاید هرگز توفیق رسانه‌ای شدن را پیدا نکنند، از بعد دیگری دید. بعدی پیشگیرانه که از تبدیل شدن نیاز افرادی شبیه این پیرزن به گرفتن دارو از داروخانه به استیصال و ناچاری جلوگیری می‌کند.

دارورسانی آنلاین، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر

بعد دیگر این ماجرا این است که اگر امکان تهیه دارو از منزل و بدون نیاز به حضور در داروخانه برای این پیرزن و امثال او و حتی سایر افراد فراهم بود، به این مرحله از ناچاری نمی‌رسید که برای تهیه داروهایش متوسل به پلیس شود اما؛ چگونه می‌توان این امکان را فراهم کرد؟ پاسخ این سوال را باید در مفهوم خدمات دارورسانی آنلاین با فروش اینترنتی دارو جست‌وجو کرد. 

خدماتی که دولت سیزدهم در صدد سازماندهی آن و سر و شکل قانونی دادن به آن برآمده است و در نظر دارد تا همانند 88 کشور دیگر، امکان استفاده از خدمات فروش اینترنتی دارو را برای مردم و به خصوص، بیماران سالمند و معلول و کم‌توان فراهم کند.

حال باید توضیح داد که فرآیند دارورسانی آنلاین یا فروش اینترنتی دارو چیست و چگونه انجام می‌شود. در دارورسانی آنلاین، همانند فروش حضوری دارو، عرضه دارو به وسیله داروخانه‌ها انجام می‌شود. به این صورت که متقاضی خرید آنلاین دارو، به یکی از سکوهای (پلتفرم‌های) عرضه آنلاین دارو مراجعه می‌کند و  این سکو داروهای مد نظر را از نزدیکترین داروخانه به محل زندگی فرد متقاضی تهیه کرده و آن را در اختیار او قرار می‌دهد. 

به عبارت دیگر، در دارورسانی آنلاین، سکوهای اینترنتی همانند پیک عمل می‌کنند و هیچ گونه نقش مجزایی از داروخانه‌ها در معامله دارو ندارند و صرفا واسطه‌ای برای تسهیل فرآیند رسیدن دارو به دست بیماران هستند.

در بیان ضرورت و اهمیت وجود امکان فروش آنلاین دارو همین بس که طبق آخرین آمار در کشور ما، حدود 10 میلیون سالمند و 3 میلیون معلول وجود دارد که برای هرکدام از آن‌ها ممکن است شرایطی مشابه شرایط پیرزنی که ماجرای درخواستش از پلیس در رسانه‌ها چرخید به وجود بیاید.

در حال حاضر در دنیا، حدود 88 کشور این امکان را برای مردم خود فراهم کرده‌اند و تنها کشور ما و 7 کشور دیگر از جمله قبرس، ساحل عاج و الجزایر هستند که فروش اینترنتی دارو در آن‌ها ممنوع است و همین موضوع نیز می‌تواند موید اهمیت عرضه آنلاین دارو باشد. چرا که اگر فراهم شدن این امکان مشکل ساز بود، اکثر قریب به اتفاق کشورهای دنیا به آن روی نمی‌آوردند.

از مهمترین دلایل روی آوردن کشورها به فروش اینترنتی دارو می‌توان به کاهش صف‌های انتظار برای تهیه دارو، کاهش هزینه بیمار، کاهش هزینه جستجوی داروها و افزایش دسترسی مناطق دوردست و محروم به دارو اشاره کرد.
از این رو دولت تصمیم گرفت تا با هدف ارتقای رفاه سطح بیماران و تسهیل دسترسی آن‌ها به دارو، خدمات فروش اینترنتی دارو را برای مردم و به خصوص، بیماران سالمند و معلول و کم‌توان فراهم کند.

وضعیت فعلی دارورسانی آنلاین در ایران

در حال حاضر در ایران، هنوز بازار متشکل فروش اینترنتی دارو شکل نگرفته است. طبق «دستورالعمل فروش اینترنتی اقلام غیر دارویی در داروخانه‌های کشور» مصوب 11/06/1397 سازمان غذا و دارو، عرضه اینترنتی دارو در ایران ممنوع بوده و صرفا عرضه اقلام غیردارویی همچون مکمل‌ها، داروهای گیاهی، تجهیزات پزشکی و لوازم آرایشی و بهداشتی از طریق داروخانه‌های دارای مجوز فروش اینترنتی مجاز است.

با گذشت چند سال از ابلاغ این دستورالعمل، داروخانه‌ها از این طرح استقبال نکرده و تا سال 1400 کمتر از دو درصد از داروخانه‌های کشور مجوز فروش اینترنتی اقلام غیردارویی را دریافت کردند. عدم استقبال از این دستورالعمل و خلا قانونی عرضه اینترنتی دارو مورد توجه سیاست‌گذاران قرار گرفته است. هیات وزیران در تبصره 2 ماده 8 آیین‌نامه حمایت از تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین در حوزه سلامت مصوب ۲۲/۰۳/۱۴۰۱ ، وزارت بهداشت را مکلف کرده است که زمینه عملیاتی شدن توزیع دارو از طریق سکو (پلتفرم)ها و کسب و کارهای اینترنتی را با همکاری وزارت ارتباطات و رعایت اصل رقابت و جلوگیری از انحصار، تا مدت دو ماه از ابلاغ این آیین‌نامه، عملیاتی کند.

این در حالی است که با گذشت بیش از یک سال، هنوز آیین‌نامه مذکور ابلاغ نشده است.به گفته وزیر ارتباطات در جلسه کمیسیون راهبری اقتصاد دیجیتال، این وزارت‌خانه با هماهنگی وزارت بهداشت جمع بندی موضوعات مرتبط با این آیین نامه را در چند روز آینده انجام خواهد داد تا مردم بتوانند از این خدمت تا قبل از دهه فجر سال جاری بهره‌مند شوند.