۲۶ آذر در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۲۶ آذر برابر با ۱۷ دسامبر را ورق می‌زنیم.

****

تقویم آزتک

۱۷ دسامبر ۱۷۹۰ میلادی برابر با ۲۶ آذر ۱۱۶۹ خورشیدی، بزرگ‌ترین یادگار تمدن آزتک مکزیک که لوح سنگی از تقویم دوره پیش‌استعماری آزتک‌ها بود در مکزیکوسیتی کشف شد. این لوح که «سنگ خورشید» نام دارد سنگی ۲۴ تنی است که از نمادهای نجومی حکاکی‌شده منحصربه‌فردی برخوردار است و براساس حرکات ستارگان، دانش آزتک‌ها را از نجوم و ریاضیات منعکس می‌کند. از این تقویم برای پیش‌بینی فصول و رویدادهای طبیعی استفاده می‌شد و فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی و همچنین مراسم مذهبی را تنظیم می‌کرد. ساخت این سنگ که تقویم آزتک را به تصویر می‌کشد ۵۲ سال از ۱۴۲۷ تا ۱۴۷۹ طول کشید و ۱۰۳ سال قدیمی‌تر از تقویم میلادی گرگورین است که امروزه در بیشتر فرهنگ‌ها استفاده می‌شود. اسپانیایی‌ها این اثر عظیم را طی فتوحاتشان در محلی که امروز کلیسای جامع متروپولیتن در میدان اصلی مکزیکوسیتی قرار دارد، دفن کرده بودند و این تقویم به مدت ۲۵۰ سال گم شد تا اینکه در سال ۱۷۹۰ به‌طور تصادفی طی تعمیرات کلیسای جامع کشف شد.

اولین پرواز برادران رایت با هواپیما

۱۷ دسامبر ۱۹۰۳ میلادی برابر با ۲۶ آذر ۱۲۸۲ خورشیدی، برادران رایت با هواپیمای ساخت خودشان که یک هواپیمای تک‌نفره بود و آن را «پرنده» (The Flyer) می‌نامیدند اولین پرواز هواپیمای سرنشین‌دار، دارای موتور، پایدار و کنترل‌شده را انجام دادند. پرنده یک هواپیمای دوباله چوبی و پارچه‌ای بود که در کیتی هاوک، در کارولینای شمالی و باوجود باد شدیدی با سرعت ۲۷ مایل در ساعت، در ساعت ۱۰صبح با سرنشینی اورویل رایت به پرواز درآمد. این هواپیمای دوباله با نیروی ۱۲ اسب بخار به‌مدت ۱۲ ثانیه ۳۷ متر را پیمود. این اولین‌بار بود که ماشینی که انسانی را با خودش حمل می‌کرد با نیروی موتور خودش در آسمان به پرواز در می‌آمد. طی چندساعت بعد از آن این هواپیما سه پرواز دیگر هم انجام داد که آخرین آن را ویلبر رایت هدایت ‌کرد و طولانی‌ترین آنها بود و۲۶۰ متر را در ۵۹ ثانیه پیمود. و بعد باد شدید به پرنده آسیب زد و این اولین هواپیمای موفق دنیا دیگر هرگز پرواز نکرد و امروزه در موزه اسمیت‌سونیان در واشنگتن نگهداری می‌شود.

پایان دنیا

۱۷ دسامبر ۱۹۱۹ میلادی برابر ۲۶ آذر ۱۲۹۸ خورشیدی، روزی بود که براساس پیش‌بینی یک استاد هواشناسی دانشگاه میشیگان باید دنیا در ساعت ۸:۳۱ صبح به پایان می‌رسید اما این پیش‌بینی تحقق پیدا نکرد، اما سبب شد که یک‌هفته پیش‌از جشن‌های کریسمس آمار سکته و خودکشی بالا رود و بعدها مشخص شد که این فرد که پروفسور آلبرت اف. پورتا نام داشت هیچ آموزشی در حوزه هواشناسی ندیده بود و بدتر آنکه هیچ ارتباطی با دانشگاه میشیگان نداشت. آلبرت پورتا پیش‌بینی خودش را به‌دلیل همسویی و هم‌ترازی ۶ سیاره نپتون، زحل، مشتری، مریخ، زهره و عطارد انجام داد و عنوان کرد که این ترسناک‌ترین فجایع آب‌وهوایی از آغاز تاریخ بشر رخ خواهد داد و انفجار عظیمی از گازهای شعله‌ور در خورشید رخ خواهد داد و این گازها صدها هزار مایل به فضا خواهند پرید. این پیش‌بینی درحالی باعث ترس عمومی شده بود که هم‌ترازی سیارات و انفجار شراره‌های خورشیدی پدیده‌های بسیار رایجی هستند.

خودروی موشکی

۱۷ دسامبر ۱۹۷۹ میلادی برابر با ۲۶ آذر ۱۳۵۸ خورشیدی، یک راننده بدلکار به نام استن بارت، اولین خودروی موشکی را که ادعا می‌کرد دیوار صوتی را در زمین می‌شکند در یک مسیر آزمایشی ۳ مایلی در کرانه دریاچه راجرز، در پایگاه نیروی هوایی ادواردز هدایت کرد و این خودرو را به‌سرعت ۷۳۹.۷ مایل در ساعت (سریع‌تر از سرعت صوت) رساند. این خودرو یک وسیله‌نقلیه سه‌چرخ دماغه‌باریک با قدرت ۴۸هزار اسب بخار بود که موشک ۱۲هزار اسب بخار آن را تقویت می‌کرد و با یک چتر نجات متوقف می‌شد. این خودروی دماغه‌باریک که حدود ۸۰۰هزار دلار ارزش داشت هرگز نتوانست رکورد سرعت خودش را به‌طور رسمی ثبت کند زیرا برای ثبت رکورد دست‌کم دو دور حرکت لازم بود و این خودرو به‌دلیل اتمام سوخت هرگز به دور دوم نرسید.

ویلیام کلوین

۱۷ دسامبر ۱۹۰۷ میلادی برابر با ۲۶ آذر ۱۲۸۶ خورشیدی، بارُن ویلیام تامسون کلوین، فیزیکدان، ریاضیدان و مهندس ایرلندی درگذشت. نقش کلوین به‌حدی در فیزیک تاثیرگذار بود که او را با لقب «نیوتن عصر خود» می‌شناسند. او به‌مدت نیم‌قرن استاد دانشگاه گلاسکو در اسکاتلند بود. شهرت کلوین بیش‌از نامگذاری مقیاس درجه حرارت از نام او بود. او کارهای مهمی در تحلیل ریاضی الکتریسیته و ترمودینامیک انجام داد و تلاش‌های زیادی برای وحدت بخشیدن به حوزه‌های مختلف فیزیک به شکل مدرن آن کرد. اما آنچه باعث شهرتش شد، کار دومش یعنی مهندسی تلگراف بود. طرح جالب او یعنی انتقال اطلاعات به آن سوی اقیانوس اطلس ازطریق کابل‌های زیردریایی برای زمان خودش بسیار نوآورانه و دور از دسترس بود. شهرتی که از این راه به‌دست آورد حتی با کسب کرسی استادی علوم طبیعی دانشگاه گلاسگو در سن ۲۳ سالگی به دست نیاورده بود.