درباره جایگاه علم سخت‌افزار کامپیوتر چه می‌دانید؟/ سخت‌افزاری که راه‌حل نوآورانه ارائه می‌دهد
خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ با صدور حکمی از سوی دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، مرتبه علمی محمدعلی جبرئیل جمالی استادیار و عضو هیئت علمی تمام‌وقت گروه آموزشی سخت‌افزار کامپیوتر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر به مرتبه دانشیاری ارتقا یافت.
جبرئیل جمالی کارشناسی رشته مهندسی الکترونیک خود را سال ۷۳ از دانشگاه ارومیه اخذ کرد و همان سال در مقطع کارشناسی‌ارشد مهندسی برق در دانشگاه تبریز پذیرفته شد؛ اما رشته کامپیوتر را در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر انتخاب کرده و مشغول تحصیل شد.
وی سال ۸۲ تحصیل در دوره دکتری را آغاز و سال ۸۸ مدرک دکتری کامپیوتر را از دانشگاه علوم تحقیقات تهران اخذ کرد و از نظر حرفه‌ای، از سال ۷۴ به صورت پاره‌وقت و در ادامه به صورت تمام‌وقت عضو هیئت علمی تمام‌وقت دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر شد و عضو انجمن مهندسین برق و کامپیوتر ایران نیز هست.
خبرنگار خبرگزاری آنا به مناسبت ارتقای علمی جبرئیل جمالی، دانشیار و عضو هیئت علمی تمام‌وقت گروه آموزشی سخت‌افزار کامپیوتر دانشگاه آزاد شبستر درباره جایگاه علم سخت‌افزار کامپیوتر، گرایش‌ها و زیرشاخه‌های آن و چالش‌های پیش روی دانشجویان و علاقه‌مندان به این رشته گفت‌گویی را با دانشیار گروه آموزشی سخت‌افزار کامپیوتر دانشگاه آزاد شبستر ترتیب داده است.
هوش مصنوعی از سال ۲۰۲۲ پیشرفت‌های چشمگیری پیدا کرده است
آنا: علم سخت‌افزار و هوش مصنوعی در کامپیوتر چه جایگاه و اهمیتی دارد؟
جبرئیل جمالی: هوش مصنوعی از سال ۲۰۲۲ پیشرفت‌های چشمگیری داشته و برنامه‌های کاربردی نرم‌افزاری مبتنی بر هوش مصنوعی به طور فزاینده‌ای با ارائه راه‌حل‌های ابداعی، بخش‌های مختلف را متحول می‌کنند، از چت‌ربات‌های خدمات مشتری یکپارچه گرفته تا مولد‌های بصری خیره‌کننده، هوش مصنوعی تجربیات روزانه ما را بهبود می‌بخشد.
با این شرایط در پشت صحنه، سخت‌افزار هوش مصنوعی در تأمین سوخت این سیستم‌های هوشمند نقش اساسی دارد. سخت‌افزار هوش مصنوعی به سخت‌افزار کامپیوتری تخصصی اشاره دارد که برای انجام وظایف مرتبط با هوش مصنوعی به طور مؤثر طراحی شده است.
این شامل تراشه‌های خاص و مدار‌های مجتمع می‌شود که پردازش سریع‌تر و قابلیت‌های صرفه‌جویی در انرژی را ارائه می‌کنند.
علاوه بر این، آنها زیرساخت‌های لازم را برای اجرای مؤثر الگوریتم‌ها و مدل‌های هوش مصنوعی مهیا می‌کنند و نقش سخت‌افزار هوش مصنوعی در یادگیری ماشین بسیار مهم است؛ چراکه به اجرای برنامه‌های پیچیده برای مدل‌های یادگیری عمیق کمک می‌کند.
علاوه بر این در مقایسه با سخت‌افزار کامپیوتر‌های معمولی، سخت‌افزار هوش مصنوعی می‌تواند فرآیند‌های متعددی را تسریع کند و زمان و هزینه مورد نیاز برای آموزش و اجرای الگوریتم را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
تراشه‌های محاسبات لبه به طور خاص برای اجرای مدل‌های هوش مصنوعی در لبه شبکه طراحی شده‌اند با استفاده از این تراشه‌ها، کاربران می‌توانند داده‌ها را پردازش کرده و عملیات تحلیلی حیاتی را مستقیماً در منبع داده انجام دهند و انتقال داده به سیستم‌های متمرکز را از بین ببرند.
از این تراشه‌ها می‌توان در سیستم‌های تشخیص چهره، دوربین‌های هوشمند، خودرو‌های خودران، پهپادها، دستگاه‌های پزشکی قابل حمل و دیگر سناریو‌های تصمیم‌گیری در زمان واقعی نیز استفاده کرد.
علاوه بر این، می‌توان با به‌کارگیری سخت‌افزار کوانتومی در اجرای الگوریتم‌های هوش مصنوعی تحول شکرفی را ایجاد کرد.
به عنوان مثال، در کشف دارو، سخت‌افزار کوانتومی می‌تواند رفتار مولکول‌ها را شبیه‌سازی کرده و به محققان در شناسایی دقیق دارو‌های جدید کمک کند.
اینترنت اشیاء زیرشاخه رشته سخت‌افزار کامپیوتر است
سخت‌افزار «نورومورفیک» نشان‌دهنده پیشرفت قابل توجهی در فناوری سخت‌افزار کامپیوتر است که هدف آن شبیه‌سازی عملکرد مغز انسان است، این سخت‌افزار نوآورانه سیستم عصبی انسان را تقلید و زیرساخت شبکه عصبی را اتخاذ می‌کند که با رویکرد پایین به بالا عمل می‌کند.
این شبکه شامل پردازنده‌های به هم پیوسته‌ای است که به آنها نورون‌ها گفته می‌شود. برخلاف سخت‌افزار محاسباتی سنتی که داده‌ها را به صورت متوالی پردازش می‌کند، سخت‌افزار «نورومورفیک» در پردازش موازی برتری دارد.
این قابلیت پردازش موازی، شبکه را قادر می‌سازد تا چندین کار را به طور همزمان انجام دهد و در نتیجه سرعت و کارایی انرژی را بهبود بخشد. علاوه بر این، سخت‌افزار «نورومورفیک» چندین مزیت قانع‌کننده دیگر را ارائه می‌دهد و می‌توان آن را با مجموعه داده‌های گسترده آموزش داد که برای طیف گسترده‌ای از کاربردها، ازجمله تشخیص تصویر، تشخیص گفتار، و پردازش زبان طبیعی مناسب می‌سازد، علاوه بر این، دقت سخت‌افزار «نورومورفیک» قابل توجه است، چراکه به سرعت از مقادیر زیادی داده یاد می‌گیرد.
آنا: زیرشاخه‌های اصلی (تخصص خودتان) کدام موارد هستند؟
جبرئیل جمالی: اینترنت اشیاء، امنیت اینترنت اشیاء، محاسبات لبه، محاسبات مه و بلاکچین زیرشاخه‌هی اصلی هستند.
آنا: چالش‌ها و حوزه‌های کاربردی رشته کامپیوتر گرایش سخت‌افزار را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
جبرئیل جمالی: فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی این رشته می‌توانند در حوزه‌های کاربردی سازمان‌های دولتی و شرکت‌های خصوصی به عنوان طراح و تحلیل‌گر سیستم‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری، مدیر و پشتیبان شبکه، طراح صفحات وب، طراح بازی‌های رایانه‌ای، معمار نرم‌افزار، مهندس داده، مهندس امنیت نرم‌افزار، مهندس توسعه نرم‌افزار، مدیر پروژه نرم‌افزار، تولید محتوا، کارشناس سئو، تایپ، انجام تحقیقات دانشجویی، طراحی سایت، برنامه‌نویس، سرپرست «آی.تی»، سرپرست امنیت اطلاعات، مهندس رایانش ابری، طراح رابط کاربری و ارائه‌دهنده راه‌حل‌های جامع مبتنی بر فناوری اطلاعات برای رفع مشکلات و ارتقای فعالیت‌های جامعه مشغول به کار شوند.
همچنین می‌توانند در شرکت‌های تولیدکننده قطعات و دستگاه‌ها، مراکز صنعتی و تولیدی به فعالیت‌های طراحی و پیاده‌سازی سیستم‌های کامپیوتری سفارشی، ارتقای کیفیت سخت‌افزار موجود به وسیله اصلاح‌‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری، ارتقای کیفیت شبکه‌های موجود و ایجاد شبکه‌های کامپیوتری به فعالیت بپردازند.
همچنین تسلط دانش‌آموختگان دوره‌های تحصیلات تکمیلی مهندسی کامپیوتر بر آخرین یافته‌های علمی در زمینه تخصصی خود، تولید علم و تبدیل آن به ثروت، مشارکت در پروژه‌های پژوهشی و صنعتی مورد نیاز جامعه، ارائه راه‌حلی نوآورانه برای حل مسئله در مواردی که از قبل راه‌حلی برای طراحی یا پیاده‌سازی یک پروژه مهندسی کامپیوتر وجود ندارد، تحلیل و طراحی شبکه‌های کامپیوتری، شناخت تهدید‌ها و روش‌های امن‌سازی شبکه‌های کامپیوتری، فعالیت در دانشگاه‌ها با هدف تربیت نیروی کار متخصص و نیز تربیت پژوهشگران در زمینه‌های مربوط به مهندسی کامپیوتر است.
ایران؛ رتبه نخست خاورمیانه در رشته کامپیوتر
همچنین با گسترش روزافزون دانش و فناوری به‌کارگیری سیستم‌های کامپیوتری در پردازش، ذخیره‌سازی، انتقال داده‌ها و اطلاعات و نیز ارائه خدمات از طریق شبکه‌ها و برنامه‌های کاربردی، موضوع محافظت از این سیستم‌ها در مقابل حمله‌کنندگان که از بیرون یا درون سیستم قصد دستیابی و تغییر اطلاعات و داده‌ها یا تخریب و از کار انداختن خدمات را دارند، به زمینه‌ای علمی تبدیل شده و متخصصان این حوزه می‌توانند قابلیت‌های لازم را برای ارائه راه‌حل‌های نوآورانه و کاربردی در زمینه امنیت سایبری داشته باشند.
علاوه بر این، متخصصان هوش مصنوعی می‌توانند در تجزیه و تحلیل تصویربرداری پزشکی، تشخیص زودهنگام بیماری‌ها، کشف دارو، کمک به روش‌های جراحی و بهبود مراقبت از بیمار، کشف تقلب، تجارت الگوریتمی، ارزیابی ریسک، امتیازدهی اعتبار، چت ربات‌های خدمات مشتری و برنامه‌ریزی مالی، عملکرد خودمختار اتومبیل‌های خودران و هواپیما‌های بدون سرنشین خودران، تشخیص تهدید، تشخیص ناهنجاری و تجزیه‌وتحلیل رفتاری برای شناسایی و پاسخ به تهدیدات سایبری، نظارت بر محصولات کشاورزی، پیش‌بینی عملکرد، تشخیص بیماری و کشاورزی دقیق مشغول به کار شوند.
آنا: علاقه‌مندان به تحصیل سخت‌افزار کامپیوتر در کدام دانشگاه‌های کشور و در چه شرایطی می‌توانند ادامه تحصیل دهند؟
جبرئیل جمالی: علاقه‌مندان می‌توانند در واحد‌های دانشگاه آزاد و دانشگاه‌های سراسری دارای رشته کامپیوتر ادامه تحصیل دهند.
آنا: اکنون در رشته سخت‌افزار کامپیوتر در مقایسه با سایر کشور‌های جهان چه وضعیتی داریم؟
جبرئیل جمالی: کشور ایران براساس آخرین آمار در رشته کامپیوتر رتبه نخست خاورمیانه و رتبه هجدهم در جهان قرار دارد.
آنا: گروه آموزشی کامپیوتر و نحوه تدریس استادان کامپیوتر در دانشگاه آزاد اسلامی موفق بوده است؟
جبرئیل جمالی: استادان کامپیوتر در دانشگاه آزاد اسلامی جزء سرآمدان علمی کشور بوده و روز به روز در حال پیشرفت هستند.
آنا: و سخن پایانی...
جبرئیل جمالی: ضمن سپاس از خبرگزاری آنا آرزوی موفقیت و سربلندی برای تک‌تک هموطنان را دارم.
خدایا! مرا در کارم با صداقت وارد کن و با صداقت از آن خارج کن و از سوی خودت، حجتی یاری‌کننده برایم قرار ده.
انتهای پیام/