لغو سفر رئیس جمهور به ترکیه رویکردی سیاسی داشت؟

گروه سیاست و جهان خبرگزاری علم و فناوری آنا – سمانه مسلمی؛ جنگ رژیم اشغالگر قدس بر علیه مردم غزه در حالی وارد شصت و ششمین روز خود شد که با وجود کشتار وحشیانه مردم غیر نظامی از سوی این رژیم و رسیدن آمار شهدا به بیش از 17 هزار و 500 نفر همچنان کشورهای اسلامی در قبال این جنایت ها سکوت اختیار کرده و اقدام عملی در مواجهه با این نسل کشی از خود بروز نداده اند.

اتخاذ رفتار منفعلانه در سیاست خارجی از سوی کشورهای عربی و دیگر کشورهای اسلامی باعث شده تا گستاخی رژیم صهیونیستی در کشتار مردم مظلوم غزه به حد اعلاء خود رسیده و از هیچ گونه اقدامی برای ثبت و ضبط جنایتی جدید در این باریکه فروگذاری نکند.

اینکه چرا کشورهای اسلامی تا این حد در سکوت فرو رفته اند سوالی است که ذهن بسیاری از تحلیلگران را به خود مشغول کرده اما در میان تمامی این رویکردهای منفعلانه و رفتارهای ابهام آلود ترکیه به عنوان کشوری که در تلاش است تا نقش خود در پرچمداری بین کشورهای اسلامی پررنگ کند، از همه سوال برانگیز است.

این کشور بیش از آنکه اقدامی عملی علیه تجاوزات صورت گرفته از سوی رژیم صهیونیستی، نشان دهد صرفا به دنبال گفتار درمانی و خط و نشان کشیدن در پشت تریبون‌های خبری است.

ترکیه در شرایطی این رویکرد را اتخاذ کرده که رجب طیب اردغان در واکنشی دیر هنگام و پس از گذشت 10 روز از جنگ اقدام به موضعگیری دیر هنگام علیه جنایت های رژیم صهیونیستی کرد. حتی وزارت امور خارجه این کشور پس از جنایت تلخ بیمارستان الاهلی فلسطین صرفا با صدور پیامی برای شهدای این حادثه طلب رحمت و مغفرت کرد.

اردوغان در طی این روزها تلاش داشته تا رژیم صهیونیستی را به فریبکاری و سوء استفاده از حسن نیت‌ها متهم کند.

این موضع گیری های‌ترکیه و گفتار درمانی‌ها و تن ندادن برای کاربرد عنوان تروریست برای حماس باعث شد تا این موضوع به عنوان یک منبع نگران کننده در پایتخت‌های اروپایی و همچنین آمریکا به حساب آید.

در مقابل این جریان اما بخش قابل توجهی از مردم ترکیه بر این باورند که در شرایط کنونی که آمار تلفات در غزه به شکل فزاینده‌ای در حال افزایش است اما اردوغان در زمین سیاست تئاتر بازی می کند.

تئاتری که بیشتر در راستای مدیریت میدان و نمایش همراهی با اسلامگرایان ترکیه روی صحنه رفته است و آن را نمی‌توان یک رویکرد عمیق و تاثیرگذار در دیپلماسی و تغییر دهنده در معادلات میدانی به حساب آورد.

بر اساس نظر کارشناسان، ترکیه با توجه به حجم بالای مبادلات اقتصادی و نظامی با اسرائیل می توانست با تغییر رویکرد بازی را در میدان برای اسرائیل به مراتب سخت تر کند اما صرف تکیه به گفتار درمانی باعث شد تا این کشور نقش خود را در تحولات منطقه ای به پایین ترین حد نزول دهد.

ایران به دنبال تغییر روابط با ترکیه نیست

اخیراً نیز  خبری مبنی بر سفر ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران به ترکیه مخابره شده بود که بعدا این سفر لغو شد. تعدادی از کارشناسان بر این باورند که انجام نشدن  این سفر به رویکردهای دولت ترکیه در قبال مردم غزه مربوط است.

در همین خصوص حسن بهشتی پور استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین الملل در گفت‌وگو با آنا با بیان اینکه اول باید بدانیم که هدف از این سفر چه بوده و آیا روابط دو جانبه بوده و یا اینکه روابط چند جانبه بوده است، گفت: ایران و ترکیه باهم روابط دارند و در زمینه های مختلف و به ویژه مسئله فلسطین با یکدیگر ارتباط دارند.

وی ادامه داد: ترکیه هم مانند روسیه استراتژی های خود را در زمینه مسئله فلسطین دنبال می‌کند. 

همچنین مهدی مطهر‌نیا کارشناس مسائل سیاسی و بین الملل در گفت‌وگو با آنا اظهار داشت: ایران و ترکیه به مانند همه کشورهای همسایه دارای قدرت در منطقه هستند. ایران به عنوان کشوری که در آن حدود ۴۵ سال گفتمان انقلابی حاکم است ، همواره بر حسب مقتضیات زمان و میزان قدرت حاصله در تهران، ارتباط خود را با کشورهای همسایه و مواضع بین‌المللی به هر صورتی که باشد، حفظ می‌کند.

وی ادامه داد: در شرایط کنونی بنظر می‌رسد ایران در ارتباط با ترکیه مواضع خود را به مانند قبل حفظ خواهد کرد،  هرچند که رئیس جمهور با گزاره‌های انقلابی اردوغان را مورد خطاب قرار می‌دهد.

باید توجه داشت که ایران با وجود نقدهایی که به ترکیه در قبال موضوع غزه دارد اما به دنبال قطع ارتباط با ترکیه نیست لذا لغو سفر رئیس جمهور به ترکیه را نمی‌توان در این راستا تعبیر کرد اما اینکه اردوغان و دولت حاکم بر ترکیه بخواهد چنین تعبیری را ایجاد کند دور از تصور نیست.

این کارشناس مسائل بین‌الملل تاکید کرد: در شرایطی که یک جنگ شدید در منطقه جریان داشته و این احتمال می رود که به دیگر نقاط نیز سرایت کند افزایش ارتباطات بین پایتخت ایران و ترکیه به عنوان دو کشور مهم و تاثیرگذار در منطقه امری مهم و ضروری است اما در بین بین ایجاد اصطکاک دور از ذهن نیست.

وی تاکید کرد: در زمانی که دو کشور در حال جنگ با یکدیگر هستند در جبهه‌ای دیگر به مذاکره می پردازند لذا لغو سفر رئیس جمهور را نمی‌توان در این زمینه تعبیر کرد.

در همین خصوص نیز ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری خود با نمایندگان رسانه‌های داخلی و خارجی گفت: این سفر با توافق دو کشور و در چارچوب گفت‌وگوی تلفنی دو رئیس جمهور در چارچوب وضعیت در فلسطین و قرار بود بعد از دیدار وزرای خارجه دو کشور در سازمان ملل هماهنگی صورت بگیرد اما به دلیل عدم صدور به موقع روادید سفر اقای امیرعبداللهیان انجام نشد و تعویق سفر به یک بازه ی زمانی دیگری صورت گرفت و گمانه زنی ها موثر نیست.

سخنگوی وزارت خارجه با اشاره به اینکه خوشبختانه روابط ایران و ترکیه سازنده و مکملی است، افزود: مسئله فلسطین مسئله مهم است واز همه کشورهای اسلامی انتظار داریم با توجه به جنایات رژیم صهیونیستی نسبت به روابط خود با رژیم بازبینی و از ابزارهای موثر برای ایجاد بازدارندگی استفاده کنند.

وی افزود: اساساً انتظارمان از کشورهای اسلامی و غیر اسلامی این است که به عنوان اقدام انسانی در حمایت از ملت مظلوم از ابزارهای خود علیه صهیونیست استفاده کنند. یک انتظار کاملاً اخلاقی است و ما پنهان نمیکنیم.

کنعانی گفت : همواره سعی کردیم پژواک صدای حق طلبانه ملت فلسطین باشیم. ملت فلسطین انتظار دارند که کشورها از ابزارهای بازدارندگی استفاده کنند.

یقینا رویکرد و دیپلماسی اتخاذ شده از سوی جمهوری اسلامی ایران برای مطالبه حق بر زمین مانده مردم غزه و تعیین تکلیف مساله فلسطین روندی پیش‌رو و سازنده است و در این رویه یافتن راه های موثر برای رسیدن به نتیجه مطلوب در دست اقدام است که اقداماتی همچون قهر سیاسی و رویگردانی از کشورهای همسایه در این دایره نمی گنجد.
با این وجود ایران از کشورهای همسایه این مطالبه جدی را دارد که با استفاده از ابزارهای وجود که عموما در دایره اقتصاد می گنجند بهره برده و فضا را برای مقابله با نسل کشی بزرگ صورت گرفته در غزه از سوی صهیونیست ها فراهم آورند.