متادون‌درمانی، تهدید بیماران معتاد یا فرصتی برای تجارت پول‌ساز
گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا- فرزانه فراهانی؛ برای درمان بیماران معتاد به مواد مخدر روش‌های درمانی مختلفی در سراسر دنیا به کار برده می‌شود و نتایج این روش‌ها و میزان موفقیتی هم که به دست می‌آید نتایج متفاوتی است.
از معنویت‌درمانی گرفته تا روش‌های علمی و روانشناسی به روز و جدید تا عرضه متادون به خیال قدم برداشتن به سوی دنیایی بدون مواد، همه در مراکز ترک اعتیاد در کشور ما هم مورد استفاده قرار می‌گیرند و هر کدام از روش‌ها نیز موافقان و مخالفان بسیاری دارند.
سال‌های اخیر در مراکز ترک اعتیاد و به‌ویژه در مراکز اجباری که شمار بیماران معتاد بیشتر است و فرد باید مدت زمان بیشتری را در این مراکز سپری کند، متادون‌درمانی روشی است که بیش از هر روش دیگری مورد استفاده قرار گرفته است.
شاید کنترل تعداد زیادی مددجوی معتاد در مراکز اقامتی اجباری (مراکز ماده ۱۶) که درد خماری امانشان را بریده و ممکن است برای رهایی از این درد دست به هر کار خطرناکی بزنند، یکی از دلایلی است که متادون را به سفارش پزشک و مسئول فنی مرکز در انواع دُزهای پایین و بالا و شاید مثل نقل و نبات به معتادان عرضه می‌کنند.
آنچه درمانگران دلسوز، باتجربه و متخصص عرصه مبارزه با اعتیاد می‌گویند، چیزی خلاف واقعیت این مطالب است و این افراد نه تنها تجویز متادون برای درمان اعتیاد را توصیه نمی‌کنند؛ بلکه نسبت به عوارض بی‌شمار این روش درمانی غلط نیز هشدار می‌دهند.
درمان اعتیاد با متادون، راهکاری منقضی‌شده!
محمدحسین شیخ مددکار اجتماعی و درمانگر اعتیاد در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری آنا، اظهار کرد: مصرف متادون چه قرص و چه شربت آن در بین سایر روش‌های درمانی اعتیاد، بیشتر در مراکز اجباری ترک اعتیاد برای معتادان تجویز شده و البته این روش به ظاهر درمانی در بسیاری از نقاط دنیا یک راهکار منقضی شده محسوب می‌شود.
وی اضافه کرد: معمولا بعد از مصرف ۴۰ روز تا ۲ ماه پس از مصرف متادون علائم اعتیاد به آن ظاهر شده و مواردی، چون تنگی تنفس، بدن درد شدید، حالت تهوع، تورم پوست به ویژه در ناحیه صورت و دست و پا را در افراد مصرف کننده شامل می‌شود و در این میان با پیدایش بدن درد و حالت تهوع فرد مصرف‌کننده فکر می‌کند که باید مجددا متادون بخورد تا این حالات تسکین پیدا کند.
این درمانگر اعتیاد خاطرنشان کرد: فرد مصرف کننده متادون با هر بار مصرف شدت درد و حالت تهوع خود را کم می‌کند و این در حالی است که در کمتر از ۱۰ تا ۱۵ ساعت همه علائمی که گفته شده مجددا برمی‌گردد.
شیخ یادآور شد: مصرف متادون علائم دیگری، چون کاهش ضربان قلب، پوسیدگی لثه و دندان و علائمی از این دست را که مشابه عوارض مصرف موادمخدر هستند را برای فرد مصرف کننده متادون ایجاد می‌کنند و نشان دهنده این هستند که متادون یک ماده دارویی در درمان اعتیاد نیست و یکی از موادمخدر بسیار خطرناک به شمار می‌آید.
وی اضافه کرد: بیشتر از آنکه متادون با جنبه درمان وارد چرخه مبارزه با اعتیاد شده باشد، امروزه بیشتر رنگ و بوی تجارت دارد و ظاهراً روابط تجاری بیشتر باعث می‌شود تا این روش درمانی غلط و البته منقضی شده در عرصه اعتیاد همچنان مورد استفاده و اجرا باشد و ذینفعان آن هم کسانی جز شرکت‌های داروسازی و حامیان این روش به ظاهر درمانی نیستند و بیشترین ضرر نیز متوجه معتادانی است که مخصوصا در مراکز اجباری یا کلینیک‌های ترک اعتیاد تحت درمان قرار دارند.
این درمانگر اعتیاد تأکید کرد: از آنجا که همه پزشکان متخصص و درمانگران حوزه اعتیاد متادون را یک ماده مخدر معرفی می‌کنند، ترک آن را هم یکی از سخت‌ترین ترک اعتیاد‌ها از لحاظ جسمانی برای مصرف کنندگان این ماده تلقی می‌کنند.
متادون‌درمانی، روش ترک اعتیادی که امتحانش را خوب پس نداد!
شیخ در ادامه با اشاره به این مطلب که سخت‌ترین ترک اعتیاد به لحاظ روحی و روانی برای مخدر شیشه است، خاطرنشان کرد: ممکن است فرد مصرف کننده شیشه تا ۱۵ الی ۲۰ روز هم هیچ نوع علائمی از درد و خماری و ناراحتی نداشته باشد، اما تأثیر روانی آن بین ۳ تا ۶ ماه ممکن است فرد را با حالت مسخ شدگی و درخواست مجدد مصرف به سمت این مخدر بکشاند؛ اما متادون درگیری جسمانی بسیار بیشتری را برای فرد به وجود می‌آورد.
وی اضافه کرد: عوارض ترک متادون در فرد باعث ایجاد یبوست، آبریزش بینی، استخوان درد شدید و درد مفاصل و دیگر عوارض جسمانی شده و در ماه اول نیز فرد را دائما به مصرف مجدد متادون سوق می‌دهد و درگیری شدیدی را در بعد جسمانی فرد مصرف کننده متادون ایجاد می‌کند.
این درمانگر اعتیاد تصریح کرد: مصرف متادون مثل مصرف مخدرهایی چون هروئین یا تریاک نیست که در عرض یک هفته الی ۱۰ روز عوارض جسمانی آن کاهش پیدا کند و حداقل بین ۴ تا ۶ هفته برای فرد مصرف کننده درگیری جسمانی به دنبال خواهد داشت.
شیخ خاطرنشان کرد: به عنوان درمانگری که تجربه ترک متادون را در بین افراد مختلف شاهد بوده‌ام، باید بگویم که بعضی از مصرف کنندگان متادون بعد از ۱۰ الی ۱۲ روز بدن آن‌ها با افت فشار شدید مواجه می‌شود و در برخی هم فشار خون به حدی بالا می‌رود که هر لحظه بیم از سکته کردن آن‌ها وجود خواهد داشت.
وی تأکید کرد: در بسیاری از مراکز اقامتی بلند مدت اجباری نگهداری از معتادان با عرضه متادون، فرد مصرف کننده موادمخدر را از هر مخدری که قبلا استفاده می‌کرده جدا می‌کنند و یک مخدر جدید به نام متادون را جایگزین آن می‌کنند و این باعث می‌شود اگر فرد معتاد در آینده اگر نتواند مسیر بهبودی را پیدا کند، علاوه بر مصرف موادمخدر قبلی به سراغ متادون برود؛ یعنی به عنوان مثال بعد از خروج از مراکز فوق هم مخدر شیشه مصرف کند و هم متادون بخورد.
این درمانگر اعتیاد اظهار کرد: وقتی که با مراجعه کنندگان به مراکز تمایل محور گفتگو می‌کنیم، از نوع مصرف متادون در مراکز اجباری که قبلا بوده‌اند و از انتقال دهانی متادون و همچنین انتقال متادون جیره خودشان به بیرون از فضای توزیع متادون و خرید و فروش آن بین معتادانی که دُز مصرف بالاتری در این مراکز دارند سخن می‌گویند و به تبع این رفتارها انتقال بیماری‌هایی چون هپاتیت و اچ‌آی‌وی در صورت زخم بودن دهان فرد می‌گویند.
شیخ اضافه کرد: عرضه متادون در مراکز بازپروری معتادان یعنی ادامه بیماری اعتیاد و تغییر نوع وابستگی معتاد از مخدرهایی چون تریاک، شیشه، هروئین و ... به مخدری دیگر به نام متادون که در برخی مواقع این وابستگی به مخدر بیشتر از قبل هم می‌شود.
این درمانگر اعتیاد یادآور شد: فرد حاضر در مراکزی که برای درمان به آنجا منتقل شده و اعتیاد او به موادمخدر با دریافت متادون کنترل شده ایت، بعد از ۶ ماه الی یکسال که از مراکز خارج شود، در خوشبینانه ترین حالت با یک ماه ترک متادون از مرکز ترخیص خواهد شد و این وابستگی به مخدری به نام متادون بعد از مدتی دوباره خود را نشان خواهد داد.
شیخ تأکید کرد: پس از خروج افراد از مراکز اجباری ترک اعتیاد که از روش متادون درمانی استفاده می‌کنند نخستین گام فرد ترخیص شده، در پیش گرفتن راه مصرف موادمخدر خواهد بود و اینگونه است که می‌گوییم متادون درمانی روشی ناکارآمد بوده که امتحان خود را خوب پس نداده است.
اقدام شهرداری تهران در ساماندهی معتادان متجاهر در مراکزی با عنوان «یاورشهر» زمانی موثر خواهد بود که مدیران این مراکز از روش‌های علمی و اجتماعی موثر در درمان معتادان بهره‌مند شوند و از اجرای متادون درمانی و درمان‌های مخرب مشابه جلوگیری کنند.
کاهش آسیب‌های اجتماعی و در رأس آن کاهش آمار معتادان متجاهر و ساماندهی آن‌ها از جمله مواردی است که همواره مورد تأکید رهبر معظم انقلاب است و این امر جز با بکارگیری روش‌های درست در حوزه اجتماعی محقق نخواهد شد.
استفاده از تجربیات افراد آگاه و متخصص در حوزه آسیب‌ها و بهره‌مندی از نظرات کارشناسانه و دلسوزانه‌ای که دارند، می‌تواند نور امیدی در شرایط بحرانی آسیب‌های اجتماعی امروز کشور بتاباند و قامت آن‌هایی که غول هفت سر اعتیاد خم کرده را دوباره راست کند و به زندگی برگرداند.
انتهای پیام/