تغییر پارادایم از «آموزش سینما» به «سواد سینمایی»

به گزارش گروه پژوهش و دانش خبرگزاری علم و فناوری آنا، استمرار نوآوری در حوزۀ فناوری‌های رسانه‌ای در قرن بیست و یکم و تغییر و توسعۀ موضوع‌های آموزشی منجر به بروز تغییرات عظیمی در مفهوم «آموزش سینما» و گستردگی استفاده از آن داشته است. در این دورۀ تازه، آموزش فی نفسه از موقعیت مسلط خود و از پارادایم آموزش عالی سینمایی کاملاً عبور کرد و به مفهوم عمومی‌تر و جهانی‌تر «سواد سینمایی» تبدیل شد. 

در سال 2018 کمیتۀ مرکزی حزب کمونیست چین و وزارت آموزش به طور مشترک مجموعه‌ای تحت عنوان «نظرات راهنما برای تقویت آموزش سینمایی و تلویزیونی در مدارس ابتدایی و متوسطه» منتشر کردند. این سند نشانه‌ای بود از آغاز رسمی تغییر پاداریم آموزش سینما در چین به پارادایم آموزش سواد سینمایی.

به منظور ترویج و بهبود پارادایم آموزش سواد سینمایی، موسسه‌های پژوهشی پرشماری در دانشگاه‌های تربیت معلم و دانشگاه‌های هنر تاسیس شد؛ از این میان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: مرکز پژوهشی برای آموزش هنرهای چینی در دانشگاه نورمال بیجینگ (Beijing Normal University) و مرکز پژوهشی برای آموزش تئاتر، فیلم و تلویزیون در مدارس ابتدایی و متوسطه در دانشگاه نورمال ژه‌جیانگ (Zhejiang Normal University).

این مؤسسه‌ها در زمینۀ سیاست‌گذاری، نظریه‌پردازی و ترویج آموزش سواد سینمایی دستاوردهای قابل توجهی داشته‌اند و در ارتقای آموزش سواد سینمایی در چین نیز اهمیت عملی زیادی داشته‌اند. هرچند آموزش سواد سینمایی در چین توانسته در حوزۀ پژوهش‌های نظری دانشگاهی موفقیت‌های چشمگیری داشته باشد، اما توسعۀ درازمدت آموزش سواد سینمایی در چین نیازمند گسترش مداوم و هم‌افزایی با دیدگاه‌های بین‌المللی است.

به همین دلیل، ژنگ ژو (Zeng, Zhu)، در این مقاله در مجلۀ بررسی‌های آموزشی (The Educational Review) به مقایسۀ رویکرد انگلستان و رویکرد چین به پارادایم آموزش سواد سینمایی پرداخته شده است.

به طور کلی این مقاله نشان می‌دهد، قبل از ورود به جامعه اطلاعاتی، آموزش سینما موضوعی نخبه‌گرایانه بوده که فقط اقلیت معدودی از جامعه با آن درگیر بوده‌‎اند. در عصر دیجیتال اما، آموزش فیلم کاملا از شناخت هستی شناسی فیلم فراتر رفته و کارکردهای اجتماعی و عمومی آن بیشتر شده است. 

 پژوهش حاضر از الگوی بریتانیایی آموزش سواد فیلم برای بهبود بیشتر سطح توسعه آموزش سواد فیلم چینی درس‌هایی استخراج کرده است و بر آن اساس از جامعه، مدارس و خانواده‌ها می‌خواهد که در تمرین آموزش سواد فیلم شرکت کنند.

از این رو در عصر فراگیر شدن فضای مجازی، آموزش سواد فیلم برای کل مردم چین را پیشنهاد می‌دهد و از آن به عنوان یک موضوع ملی یاد می‌کند.

تقویت کردن تبلیغات برای ایجاد یک جو قوی آموزش سواد فیلم در کل جامعه به گونه‌ای که آموزش سواد فیلم بتواند ترکیبی از تجاری سازی و رفاه عمومی را تحقق بخشد. تشکیل یک سازمان مدیریت ملی به طور خاص مرتبط با آموزش سواد سینمایی از دیگر پیشنهادهای این پژوهش است.