۹ آذر در دنیای علم چه خبر؟

تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۹ آذر برابر با ۳۰ نوامبر را ورق می‌زنیم.

قلب مصنوعی

۳۰ نوامبر ۲۰۰۱ میلادی برابر با ۹ آذر ۱۳۸۰ خورشیدی، رابرت تولز، 59 ساله، اولین فرد در جهان که یک قلب مصنوعی کاملاً مستقل دریافت کرد، در لوئیزویل، کیو درگذشت. این قلب مصنوعی به‌مدت ۱۵۱ روز در سینه این بیمار کار کرد اما درنهایت او بر اثر خونریزی داخلی درگذشت. پزشکان علت مرگ را ناشی از مشکلات دستگاه قلب مصنوعی که AbioCor نام داشت ندانستند و خونریزی شدید شکمی و مشکلات طولانی مربوط به سلامت عمومی بدن را علت مرگ عنوان کردند. برخلاف قلب‌های مصنوعی مدل‌های قدیمی‌تر، AbioCor هیچ سیم و لوله‌ای نداشت که از قفسه سینه بیرون زده باشد و به یک کمپرسور بزرگ متصل شده باشد. این قلب، درواقع یک دستگاه پلاستیکی و تیتانیومی کوچک در اندازه یک توپ سافت‌بال بود که با باتری کار می‌کرد.

انتقال عکس فرااقیانوسی با رادیوفکس

۳۰ نوامبر ۱۹۲۴میلادی برابر با ۹ آذر ۱۳۰۳ خورشیدی، اولین عکس‌هایی که یک‌روز قبل، از طریق رادیوفکس از انگلستان و آن‌سوی اقیانوس اطلس ارسال شده در نیویورک دریافت شده بود در روزنامه نیویورک هرالد تریبون منتشر شد. این تصاویر عکس‌هایی از مقامات، پیروزی تیم آکسفورد در مسابقه دوی امدادی در کمبریج، کشتی بخار در سواحل تیمز و تصویر ضرب‌المثل «یک عکس هزار کلمه ارزش دارد» را شامل می‌شد. رادیوفکس یا فکس HF یک حالت آنالوگ برای انتقال تصاویر تک‌رنگ ازطریق امواج رادیویی با فرکانس بالا (HF) است. از دهه 1930 تا اوایل دهه 1970 این روش اولیه ارسال عکس از نقاط دوردست (به ویژه جزایر) بود. هنوز هم برای انتقال نمودارهای آب و هوا و اطلاعات به کشتی‌ها در دریا این شیوه به‌صورت محدود استفاده می‌شود.

اولین رصدهای هواشناسی در هوای آزاد

۳۰ نوامبر ۱۷۸۴ میلادی برابر ۹ آذر ۱۱۶۳ خورشیدی، جان جفریس، پزشک و دانشمند آمریکایی، اولین داده‌های علمی را برای هوای آزاد انجام داد. طی یک پرواز با بالن در لندن، پایتخت انگلستان، او به ارتفاع ۹هزارو۳۰۹ فوت (۲هزارو۸۳۷متر) رفت و داده‌هایی شامل دوازده مشاهده دما، فشار و رطوبت را ثبت کرد. دستگاه‌های جفریس با دستگاه‌های هواشناسی امروزی مطابقت دارد. جفریس دماسنج، فشارسنج، الکترومتر، رطوبت‌سنج و ساعت را برای این رصد فراهم کرده بود. او همچنین از ارتفاعات مختلف در کاوندیش نمونه‌برداری کرد و بعد تحلیل شیمیایی هوا را هم انجام داد. این اولین پرواز از دو پرواز بالن بود که جفریس آنها را تامین مالی کرد. او با ژان پیر بلانچارد فرانسوی که تجربه پرواز با بالن را داشت این پروازها را انجام داد. در ۷ ژانویه ۱۷۸۵ آنها اولین عبور بالن از کانال مانش را انجام دادند.

نقاشی گالیله از ماه

۳۰ نوامبر ۱۶۰۹ میلادی برابر با ۹ آذر ۹۸۸ خورشیدی گالیلئو گالیلئی، تلسکوپش را در شهر پادوا در ایتالیا سمت ماه چرخاند و با دقت بر بی‌نظمی‌ها و فرورفتگی‌های سطح دو نیمه ماه چهره‌ای جدیدی از تنها قمر زمین را نقاشی کرد. او طی ۱۸ روز بعد از آن، دست‌کم پنج طرح دیگر از ماه کشید، و بعد نقاشی‌های آبرنگی دقیقی از این طراحی‌ها تهیه کرد و سپس، چهار مورد از آنها را انتخاب کرد تا برای «پیام‌رسان ستارگان» که کتابی جسورانه و متحولانه بود که مارس بعد منتشر شد استفاده شود. رساله گالیله به مردم شگفت‌زده اعلام کرد که ماه قطعه‌ای از عناصر است و نه کره‌ای از کمال اولیه. درواقع، ماه سرزمین جدیدی بود که باید کاوش، ترسیم و نامگذاری می‌شد.