برای بیمه کردن مشاغل اینترنتی خلأ قانونی وجود دارد/ پلتفرم‌های اینترنتی هم بدون متولی‌اند هرچند متولی دارند!
به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، با ورود اینترنت به حوزه کسب‌و‌کار، فضای سنتی در بسیاری از بازارها نیز با تغییر و تحول مواجه شد و بسیاری از کسب‌و‌کارها به نوعی از بین رفت که در این رابطه، آژانس‌های کرایه اتومبیل از جمله این موارد است که جای آنها را تاکسی‌های اینترنتی گرفتند و یا استارت‌آپ‌هایی که انواع تعمیرات خدماتی از جمله لوله‌کشی، نجاری، تعمیرات انواع لوازم خانه و... را ارئه می‌دهند. حال در چنین فضایی بسیاری از افراد در این پلتفرم‌ها مشغول به کارند، اما مالکان این پلتفرم‌های بزرگ که هزاران نفر به نوعی برای آنها کار می‌کنند، حاضر به بیمه کردن آنها با توجیهات مختلف نیستند. به عنوان مثال؛ آنها می‌گویند بسیاری از این افراد حداقل هشت ساعت در روز در این پلتفرم‌ها مشغول به کار نیستند، بنابراین مشمول بیمه نمی‌شوند، در صورتی که این عده، ممکن است ساعات کار بیشتری را در این پلتفرم‌ها کار کنند. حال با توجه به ماهیت و نوع کار مشاغل اینترنتی، بر اساس ماده (31) قانون تأمین‌اجتماعی که عنوان می‌دارد: «در مورد بیمه‌شدگانی که تمام یا قسمتی از مزد و درآمد آنها به وسیله مشتریان یا مراجعان تأمین می‌شود، درآمد تقریبی هر طبقه یا حرفه مقطوعاً به پیشنهاد هیأت‌مدیره و تصویب شورای‌عالی تعیین و مأخذ دریافت حق‌بیمه قرار خواهد گرفت»؛ این مشاغل می‌بایست از طریق کارفرما بیمه شوند. حال در این رابطه، مهدی غیبی کارشناس کسب‌و‌کارهای نوین و اینترنتی در گفت‌وگو با خبرگزاری علم و فناوری آنا به بیان نقطه‌نظرات خود پرداخته است.
چگونه می‌توان انواع مشاغل اینترنتی در ایران را طبقه‌بندی کرد؟
در این زمینه می‌توان به دو طبقه‌بندی اصلی اشاره کرد؛ یکی اینکه خود فرد یک کسب‌و‌کار راه بیندازد و به اصطلاح «بنیانگذار» باشد که این کسب‌و‌کار خُرد خواهد بود و تعداد نیروی کمی را به کار می‌گیرد و بازار آن نیز مشخص است. دوم اینکه شما به عنوان یک نیروی متخصص برای استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های اینترنتی کار تخصصی انجام دهید، یا اینکه به عنوان مثال در مشاغل خدماتی که شرکت‌های بزرگ بسترهای آن را فراهم کرده‌اند به عنوان راننده مشغول شوید. این در حالی است که مباحثی مانند فروش مستقیم، واسطه‌گری، تولید محتوا و...، جزء طبقه‌بندی مشاغل اینترنتی در ایران محسوب می‌شوند.
تغییرات نظام کار در ایران در اثر مشاغل جدید بر چه مبنایی بود و نیازمندی‌های قانونی مشاغل اینترنتی چیست؟
در این رابطه یک خلأ قانونی ویژه‌ای در رابطه با بیمه کردن نیروهای اینترنتی وجود دارد. ما در دوره دورکاری شاهد بودیم که به عنوان مثال بازرس بیمه مراجعه می‌کرد به آدرس شرکت و شرکت می‌گفت من مثلاً 40 درصد، 50 درصد یا 70 درصد از نیروهایم دورکارند، اما به آنها حقوق می‌دهم و این هم لیست بیمه‌ای که برای آنان رد می‌کنم. جالب بود که بازرس بیمه این موضوع را قبول نمی‌کرد، چون اعتقاد داشت نیروها باید سرکار بیایند، بنابراین این نوعی ترک کار است و در آخر نیز لیست را تأیید نمی‌کرد. همه اینها ناظر به این است که بالاخره خلأ قانونی در این زمینه وجود دارد. موضوع دیگر بحث ساعات کاری است. شما در قوانین حمایتی حوزه کار می‌بینید در حوزه محاسبات، کارمند باید می‌بایست ساعت ورود و خروج داشته باشد، در صورتی که در حوزه مشاغل اینترنتی ما قائل به مکان خاصی نیستیم که بخواهیم چنین ترکیبی اتخاذ کنیم. بنابراین در این باره نیاز است یک اتفاق جدید، در بُعد قانونی بیفتد. در سایر نقاط دنیا خیلی وقت است که از این سیستمی استفاده می‌شود و در کشور ما نیز اکنون شرکت‌ها برای خود قوانین خاصی در این حوزه دارند.
چرا تا حدود زیادی پلتفرم‌های کسب‌و‌کار اینترنتی از نظر قانونی بی‌متولی هستند؟
بسیاری از مسائل در کشور ما بدون متولی است، به خاطر اینکه چند متولی در آن زمینه وجود دارد، یعنی مثلاً اگر در حوزه‌ای شما دست بگذارید، می‌بینید چند متولی در آن وجود دارد که در عین حال همه آنها هم حرفی در آن زمینه دارند، اما در موضوع تسهیل‌گری یا پاسخگویی، متولی خاصی نیست.
آیا مشاغل جدید اینترنتی مشتری‌محور و مبتنی بر نگاه واسطه‌ای قلمداد می‌شوند؟
به طور حتم واسطه بودن مشاغل جدید اینترنتی قابل نفی نیست و قابل اثبات است. این مشاغل البته که مشتری‌محورند. کاهش هزینه‌های متولی کسب‌و‌کار باعث شده که آنان بروند سراغ اتفاقات اینترنتی و از سمت مشتری هم صرفه‌جویی در زمان برای سفر درون‌شهری یا مدیریت زمان شخصی باعث شده بروند سراغ اتفاقاتی که سرویس روی بستر مجازی و اینترنتی ارائه می‌دهند. بنابراین عملاً ما می‌توانیم بگوییم مشتری‌محورند که اساساً این نیاز و این بازار ایجاد شده و حالا با این اتفاق تعبیر به یک واسطه می‌شوند، در صورتی که تعبیر درست آن به نظر من «پلتفرم‌گونه» است.
راه‌های بیمه کردن افرادی که در این کسب‌و‌کارهای اینترنتی مشغولند، از چه طریقی امکان‌پذیر است؟
یک تعریف سنتی در نگاه ما ایرانی‌ها است و آن این است که از قدیم می‌گفتند «یک آب باریکه‌ای باشد». نگاه و رویکرد ما همان اتفاق سنتی است و این برای همه اهمیت دارد که این موضوع بیمه در زندگی‌شان بسیار مهم است و کسب‌و‌کارهای اینترنتی نیز از این قضیه مستثنی نیستند. راهکار قانونی آن هم این است که در حال حاضر بیمه خویش‌فرما رد می‌کنند. به هر حال ما بسیاری از مشاغل را داریم، مثل رانندگان و خبرنگاران که اینها هم آمدند و بیمه‌های مشخص و مستقلی را ایجاد کردند؛ با توجه به شرایطی که دارند. مثلاً بیمه رانندگان به واسطه اینکه قابلیت بازدید کارگاه را ندارد، یا خبرنگاران به واسطه اینکه شخص ممکن است در چندین رسانه کار کنند یا قالیبافان و...، مشاغل اینترنتی هم با همین اصول می‌توان بیمه آنها را طراحی کرد و یکسری پارامترهای اعتبارسنجی برای آن گذاشت. نکته مهم این است که تمام کارگران اینترنتی می‌بایست مشمول چنین موضوعی شوند؛ چه کسانی که در پلتفرم‌های بزرگ اینترنتی کار می‌کنند که در حوزه خدمات هستند و چه آن‌هایی که در استارت‌آپ‌های دانش‌بنیان حضور دارند.
انتهای پیام/