«چشم اقیانوس»؛ کشف تنوع زیستی در اعماق ناشناخته اقیانوس‌ها

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، محققان دانشگاه فنی دانمارک (DTU) و دانشگاه آرهوس در اقدامی پیشگامانه پروژه «چشم اقیانوس» (Ocean Eye) را رهبری می‌کنند. براساس بیانیه مطبوعاتی دانشگاه، هدف از این اقدام انقلابی، تغییر درک ما از تنوع زیستی دریایی با استفاده از فناوری‌های پیشرفته نوری است.

محققان در این پروژه از دوربین‌های فراطیفی، لیزرها و هوش مصنوعی در یک کشتی مستقل برای جمع آوری داده‌های کتملی از آب‌های ساحلی استفاده می‌کنند و از محدودیت‌های روش‌های سنتی پیشی می‌گیرند.

به چالش کشیدن اعماق ناشناخته اقیانوس‌ها

۷۱ درصد از سطح زمین توسط آب پوشیده شده است و ۹۱ درصد از گونه‌های دریایی ناشناخته باقی مانده‌اند. این موضوع  در دانش ما از تنوع زیستی دریایی نقطه کور قابل توجهی را ایجاد می‌کند.

روش‌های سنتی به کارگیری غواصان و هواپیماهای بدون سرنشین چالش برانگیز و پر هزینه است. از این رو محققان دانشگاه فنی دانمارک پروژه چشم اقیانوس را شروع کردند.

کریستین پدرسن، پروفسور و رئیس پروژه چشم اقیانوس، بر دشواری‌های مستندسازی تنوع زیستی زیر آب تاکید می‌کند و می‌گوید: مستندسازی تنوع زیستی زیر آب واقعا دشوار و پرهزینه است. هدف این پروژه جایگزینی روش‌های سنتی با استفاده از یک کشتی مستقل مجهز به فناوری‌ حسگر پیشرفته است.

فناوری‌های حسگر انقلابی چشم اقیانوس

چشم اقیانوس (Ocean Eye)از یک دوربین فراطیفی ویژه با قابلیت ثبت همزمان ۳۰ تصویر در رنگ‌های مختلف بهره می‌برد.

در این بیانیه مطبوعاتی آمده است: این فناوری تصاویر واضح‌تری را فراهم می‌کند و تجزیه و تحلیل و طبقه بندی اشیا مانند جلبک قرمز، ستاره دریایی و مرجان‌ها را آسان‌تر می‌کند.

علاوه بر دوربین فراطیفی، چشم اقیانوس از یک سیستم لیزری برای اندازه‌گیری فلورسانس کف اقیانوس استفاده می‌کند. سیستم لیزری مشابه اثر انگشت فلورسنت عمل می‌کند و رنگدانه موجودات دریایی را آشکار می‌کند. این رویکرد نوآورانه امکان تجزیه و تحلیل دقیق و طبقه‌بندی زندگی دریایی را فراهم می‌کند.

چشم اقیانوس با توسعه یک سیستم «لیدار» (Lidar) شبیه به آنچه در خودروهای خودران برای اندازه گیری فاصله استفاده می‌شود، به بررسی زندگی لایه‌ای در اقیانوس می‌پردازد. این سیستم لیدار با تمرکز بر عمق‌های خاص میکروجلبک‌ها و زئوپلانکتون‌ها را شناسایی خواهد کرد. هدف، ایجاد یک سیستم لیدار با قابلیت تشخیص حیات دریایی به شیوه‌ای است که تا به حال انجام نشده است.

لیدار یا لایدار، یکی از فناوری‌های سنجش از راه دور است که با تاباندن لیزر به هدف و تجزیه و تحلیل نور بازتاب‌شده، فاصله را اندازه می‌گیرد.

کریستین پدرسن با اشاره به اهمیت این سیستم لیدار می‌گوید: تاکنون هیچ کس یک سیستم لیدار ایجاد نکرده است که بتواند حیات دریایی را به این شکل تشخیص دهد. این سیستم که در ابتدا برای آب‌های ساحلی با عمق حداکثر پنج متر طراحی شده بود، قصد دارد در سطوح عمیق تر فعالیت کند.

هوش مصنوعی داده‌های گسترده را کشف می‌کند

با جمع آوری حجم عظیمی از داده توسط سنسورهای مختلف، محققان در حال توسعه هوش مصنوعی برای تحلیل و تفسیر اطلاعات هستند. کریستین پدرسن توضیح می‌دهد که سه فناوری دوربین‌های فراطیفی، لیزر و هوش مصنوعی مکمل یکدیگر هستند و بینش دقیقی از داده‌های ثبت شده فراهم می‌کنند.

این تلفیق تکنولوژی‌های پیشرفته توانایی ما را در اندازه گیری زندگی دریایی تغییر خواهد داد و به درک عمیق تر اکوسیستم‌های دریایی کمک خواهد کرد. انتظار می‌رود نمونه اولیه چشم اقیانوس به یک پهپاد زیرآبی تبدیل شود که می‌تواند تنوع زیستی را در مناطق عمیق‌تر اندازه گیری کند و بینش‌های ارزشمندی را برای زیست شناسان دریایی، مقامات و تصمیم گیران ارائه دهد.