هوش مصنوعی در کنار جراحان/ موارد استفاده از هوش مصنوعی در اتاق عمل

زینب برزگر استادیار و مدیر گروه هوش مصنوعی دانشگاه علوم پزشکی ایران در گفت‌وگو با خیرنگار گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا درباره ورود هوش مصنوعی به عرصه جراحی و اتاق‌های عمل اظهار کرد: اتاق عمل یکی از مکان هایی است که هوش مصنوعی با قدرت وارد آن شده و با علم قابل توجه خود کمک‌های بسزایی در انواع جراحی‌ها کرده است.

وی افزود: با استفاده از هوش مصنوعی می‌توان مهارت جراحان، رزیدنت‌ها و دانشجویان را افزایش داد به طوری که با استفاده از واقعیت مجازی و واقعیت افزوده شرایط اتاق عمل و جراحی را شبیه‌سازی کرد تا بهترین تجربه را به صورت مجازی کسب کنند.

برزگر با توجه به پیشرفت‌های کشور در پردازش تصاویر پزشکی ادامه داد: از هوش مصنوعی می‌توان قبل از انجام عمل جراحی و حین انجام آن استفاده کرد. با تحلیل تصاویر پزشکی که از بیمار گرفته شده است می‌توان بافت‌های هدف، تومور، رگ‌ها و نقاط حساس را پیدا کرد. با این روش پزشک راهبرد مناسبی را در اختیار دارد و می‌تواند بهترین مسیر را انتخاب کند تا در نهایت بیمار کمترین آسیب و بهترین نتیجه را داشته باشد.

استادیار و مدیر گروه هوش مصنوعی دانشگاه علوم پزشکی ایران اظهار کرد: ربات‌های راهبر جراحی با استفاده از تصاویر پزشکی که قبل از عمل از بیمار گرفته شده و تطبیق آن با عکس‌های حین عمل، یک نقشه دقیق از بدن بیمار را در اختیار پزشک جراح می‌گذارد که با استفاده از آن‌ها بهترین تصمیم را بگیرد.

وی داده کاوی و تحلیل داده‌های بیمار را یکی دیگر از راه‌های استفاده از هوش مصنوعی در اتاق عمل دانست و گفت: تشخیص تداخلات دارویی، میزان اثرگذاری دارو همچنین عوارض آن روی قلب، کلیه، میزان استفاده از داروی بیهوشی و اثر آن بر دیگر نقاط بدن، میزان دارویی که باید بعد از عمل استفاده شود و میزان دارویی که حین عمل باید تزریق شود از موارد امدادرسانی هوش مصنوعی در اتاق عمل است.

برزگر به کنترل منابع و ابزار‌های موجود در اتاق عمل با استفاده از هوش مصنوعی اشاره کرد و ادامه داد: الگوریتم‌های هوش مصنوعی را می‌توان برای کنترل ابزار‌های موجود در اتاق عمل، میزان استفاده از نخ‌های بخیه، میزان داروی تزریق شده و میزان خون تزریق شده به بیمار استفاده کرد. این دستگاه مبتنی بر هوش مصنوعی در انتهای جراحی محل قرارگیری ابزار‌ها را مشخص و اتفاقات رخ داده در حین عمل را جمع‌بندی و به صورت گزارش ارسال می‌کند.

هوش مصنوعی جای پزشکان را نمی‌گیرد

استادیار و مدیر گروه هوش مصنوعی دانشگاه علوم پزشکی ایران عنوان کرد: سال‌هاست که در اتاق‌های عمل از تکنولوژی هوش مصنوعی استفاده می‌شود؛ اما به دلیل مسائل اخلاقی و تعهد کاری، پیش‌بینی اینکه هوش مصنوعی جای پزشک‌های جراح را بگیرد دور از ذهن است؛ زیرا اگر در حین عمل اتفاقی برای بیمار بیفتد چه کسی پاسخگو است و مسئولیت آن برعهده کیست؟

وی با اشاره به این موضوع که شاید در آینده هوش مصنوعی موجب تغییر وظایف کادر اتاق عمل شود، گفت: شاید هوش مصنوعی نتواند نقش پزشکان را کمرنگ کند، اما در واقع تغییر وظایف آن‌ها را به همراه دارد برای مثال احتمال اینکه پزشک، مسئول راهبری ابزار هوشمند شود، وجود دارد، زیرا آن‌ها بیشترین اطلاعات را نسبت به آناتومی بدن و مشکلات بیمار دارند.