۲۸ آبان در دنیای علم چه خبر؟

خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۲۸ آبان برابر با ۱۹ نوامبر را ورق می‌زنیم.

سر جان رابرت وین

۱۹ نوامبر ۲۰۰۴ میلادی برابر با ۲۸ آبان ۱۳۸۳، سر جان رابرت وین، داروشناس انگلیسی درگذشت. وین در درک چگونگی ایجاد اثرات ضددرد و ضد‌التهابی آسپرین نقش مهمی ایفا کرد و کار او به ارائه درمان‌های جدیدی برای بیماری‌های قلبی و عروق خونی و معرفی مهارکننده آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین منجر شد. مهارکننده آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین به گروهی از داروها گفته می‌شودد که با مهار تولید یا عملکرد آنژیوتانسین دو در درمان فشار خون کاربرد دارد. جان وین در سال 1982همراه سونه بریسترم و بنگت ساموئلسون به‌خاطر کشفیاتشان درباره پروستاگلاندین و مواد فعال زیستیِ مرتبط با آن، برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی شد.

آیلین ماری کالینز

۱۹ نوامبر ۱۹۵۶ میلادی برابر با ۲۸ آبان ۱۳۳۵ خورشیدی، آیلین ماری کالینز فضانورد آمریکایی که به‌عنوان اولین خلبان و فرمانده شاتل‌های فضایی شناخته شد دنیا آمد. کالینز بعد از گذراندن دانشگاه وارد نیروی هوایی شد و خلبانی انواع مختلف هواپیماها را آموزش دید و در سال ۱۹۹۰ در برنامه فضانوردی پذیرفته شد. او در فوریه ۱۹۹۵ به‌عنوان اولین خلبان زن شاتل وارد ماموریت شد و طی این ماموریت از ایستگاه فضایی روسی میر هم بازدید کرد. دومین ماموریت فضایی او در می ۱۹۹۷ بود و سومین پرواز او با شاتل که طی آن فرمانده ماموریت هم بود در جولای ۱۹۹۹ رقم خورد که هدف از آن، مستقرکردن تلسکوپ فضایی پرتو ایکس چاندرا بود. کالینز درمجموع ۵۳۷ ساعت را در فضا گذراند.

فردریک سنگر 

۱۹ نوامبر ۲۰۱۳ میلادی برابر ۲۸ آبان ۱۳۹۲ خورشیدی، فردریک سنگر زیست‌شیمی‌دان انگلیسی درگذشت. او از معدود دانشمندانی است که دوبار جایزه نوبل شیمی را دریافت کرده‌اند. نخستین‌بار در سال 1958 برای تعیین توالی اسیدآمینه انسولین و پروتئین‌های متعدد دیگر برنده جایزه نوبل شیمی شد. سنگر در این فرآیند نشان داد که هر اسیدآمینه ساختار منحصر‌به‌فرد و مشخصی دارند و این کشفی اساسی برای شیمی و زیست‌شناسی مولکولی به‌شمار می‌رفت. سپس در آزمایشگاه تازه ساخته‌شده زیست‌شناسی مولکولی در کمبریج، او اولین تکنیک توالی‌یابی دی‌ان‌ای را توسعه داد و متعاقباً آن را اصلاح کرد. این توالی‌نویسی، تعداد آزمایش‌های امکان‌پذیر در زیست‌شناسی مولکولی را گسترش داد. به‌طوری‌که، امروزه این شیوه در سطح وسیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پیشرفت، جایزه نوبل شیمی 1980 را برای او به ارمغان آورد که با والتر گیلبرت و پل برگ به‌طور اشتراکی دریافت کرد.

ماموریت آپولو ۱۲

۱۹ نوامبر ۱۹۶۹ میلادی برابر با ۲۸ آبان ۱۳۴۸ خورشیدی فضاپیمای آپولو ۱۲ از سری ماموریت‌های برنامه فضایی آپولو پیت کنراد و آلن بین را روی دشت بازالتی «اقیانوس طوفان‌ها» در سطح ماه فرود آورد و این دو فضانورد را پس‌از نیل آرمسترانگ و باز آلدرین به سومین و چهارمین انسانی تبدیل که به سطح ماه قدم گذاشته‌اند. ماموریت فضاپیمای آپولو ۱۲ که از ۱۴ نوامبر تا ۲۴ نوامبر ۱۹۶۹ به‌طول انجامید ششمین پرواز سرنشین‌دار برنامه آپولو و دومین برنامه فرود بر سطح ماه بود.

شنزو ۱

۱۹ نوامبر ۱۹۹۹ میلادی برابر با ۲۸ آبان ۱۳۷۸ خورشیدی، جمهوری خلق چین اولین فضاپیمای شنزو را پرتاب کرد که اولین پرتاب غیرنشین این فضاپیما به‌شمار می‌رفت. شنزو۱ که به سامانه‌ حمایت حیات و سامانه فرار اضطراری مهجز نشده بود پس ۱۴ بار چرخش به زمین بازگشت و پس‌از بازگشت موفقیت‌آمیز، در فاصله ۴۱۵ کیلومتری شرق سکوی پرتابش فرود آمد. اولین فضاپیمای شنزو با نمونه‌های بعدی آن تفاوت داشت و به‌جای داشتن صفحات خورشیدی قابل‌ بازشدن، به سلول‌های خورشیدی ثابت مجهز بود و طی اولین پرواز هم هیچ تغییری در مدارش ایجاد نشد.