طرح توسعه شهری چیست؟

گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا - محمدعلیم الفتی‌راد؛ شهر ساخته پرداخته انديشه بشری و محصول تفكر اوست و از اين رو، شهر در جوامع مختلف سيما و منظری متفاوت را به نمايش می‌گذارد.

بر اين اساس، الگوهايی كه برای ساماندهی و برنامه‌ريزی شهرها تدوين می‌شود، نمی‌تواند معياری کاملاً استاندارد برای تمام شهرها با شرايط متفاوت فرهنگی و ويژگی‌های طبيعی، ارائه دهد.

در مرحله نخست درخصوص طرح‌های شهری بايد این موضوع مورد بررسی قرار بگیرد كه آيا طرح موردنظر و برنامه مورد عمل بر اساس مكانيزم خاص اقتصادی و بافت اجتماعی و نيز ارگانيسم فرهنگی شهر سازگار است يا خير؟ بنابراين، تصميم گيری در مورد شهر با خصايص منحصربه فرد آن در اقصی نقاط دنيا كه مكانيزم خاصی بر آن حاكم است، صرفاً بر مبنای نسخه از پيش نگاشته شده و بدون تعديل تئوريك و عملی، امکان پذير نيست.

ترديدی نيست كه طرح‌های توسعه شهری در هر شكل و قالبی که باشند، رشد و شكوفايی آينده شهر را بر مبنای موازين فنی، شهرسازی، بهداشتی و زيست محيطی و اصول شناخته شده پايداری، توازن، تناسب، هماهنگی و همسانی اجزا و اركان تضمين می‌کنند.

 به طوری كه نخستين پرسشی كه در هر شرايط و موقعيتی پيش روی مديران شهری قرار دارد، برخورداری يا عدم برخورداری شهر از سند و طرح توسعه است.

در واقع می‌توان گفت طرح توسعه، شناسنامه يا سند هويت هر شهر است و تولد، رشد و نمو، شكوفايی، موجوديت، موفقيت يا ناكامی شهر بسته به ميزان اجرا و پایبندی به ضوابط اين سند است، موضوعی كه متأسفانه به دليل موانع اساسي و چالش‌های بنيادی به‌رغم وجود طرح‌های توسعه شهری در بسياری از شهرهای كشور فرصت رشد و شكوفايی پيدا نكرده و موجوديت شهر با اندام واره‌های خود نتوانسته در چارچوب اين لباس فاخر خودنمايی كند و حتی فرصت اجرای اصول اوليه شهرسازی و معماری نيز برای آن فراهم نشده است.