تضاد منافع عامل کمبود داروی بیماران خاص!

به گزارش گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا - حسین دزفولی؛ اصطلاح کیفیت زندگی بیماران خاص از آن مفاهیمی است که عمر آن در کشورمان به حدود یک دهه قبل بر می‌گردد. زمانی که به بیماران خاص این اطمینان داده شد که با گذر از روز‌هایی که تامین نیاز‌های اولیه درمان و زنده ماندن آرزوی خانواده‌ها بود، امروز باید به موضوع کیفیت زندگی و موضوعاتی همچون تحصیل، شغل و ازدواج آنان توجه کرد.

این موضوع مایه خوشحالی بوده و است که در حال حاضر افراد مبتلا به تالاسمی و هموفیلی فراوانی داریم که زندگی در دهه چهارم و پنجم زندگی خود را تجربه می‌کنند و همانند افراد سالم در جایگاه‌های اجتماعی مختلف به هموطنان خود خدمت می‌کنند.

اما این روز‌ها اخبار نگران کننده‌ای از نبود یا بی کیفیتی برخی دارو‌های مورد نیاز بیماران خاص و به خطر افتادن جان آنان به گوش می‌رسد. موضوعی که ظاهراً کیفیت زندگی را باید فعلاً کنار گذاشت و به زنده ماندن فکر کرد.

محمود هادی پور دهشال در گفتگو با خبرنگار گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: در تامین داروی بیماران خاص با چند مساله روبرو هستیم. اول اینکه بیماران خاص قرار است که یک یا چند دارو را برای تمام عمر استفاده کنند، بنابراین موضوع کیفیت این دسته از داروها، اهمیت ویژه‌ای دارد.

وی افزود: این به آن معنی نیست که کیفیت سایر دارو‌ها اهمیت ندارند، بلکه باید بین توجه به کیفیت دارویی مانند یک آنتی بیوتیک که فرد بیمار ۵ روز مصرف می‌کند و تمام می‌شود با دارویی که فرد مبتلا به ام اس یک عمر مصرف می‌کند، تفاوت وجود داشته باشد.
هادی پور ادامه داد: موظف هستیم، دقت وسیعی انجام دهیم و استاندارد‌هایی که برای تولید یک داروی خاص نیاز است، از نحوه تولید، فضای تولید، کیفیت ماده اولیه و فرمولاسیون را با دقت رعایت کنیم.  

این داروساز با بیان اینکه کیفیت خیلی به تحریم ارتباطی ندارد، خاطرنشان کرد: خیلی مواقع می‌بینیم این موارد در تولید داخل رعایت نمی‌شود و مساله تحریم را پیش می‌کشند.

چرا باید داروی تولید داخل بی کیفیت تولید کنیم؟

وی افزود: به عنوان مثال یک دارویی را چند شرکت ایرانی تولید و قیمت خوبی هم بابت آن دریافت می‌کنند، اما می‌گویند به دلیل تحریم کیفیت دارو پایین است. اما سوال اینجاست وقتی می‌توان یک داروی با کیفیت را در منطقه حتی ارزان‌تر تهیه کرد، چرا باید داروی تولید داخل بی کیفیت تولید کنیم؟

هادی پور در ادامه گفت: دولت یک سبد بودجه‌ای برای بیماران خاص در نظر گرفته است و شاهد هستیم وزارت بهداشت برای یک گروه ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفره از افراد مبتلا به یک بیماری خاص، حدود ۳۰ تا ۴۰  از این سبد را هزینه می‌کند، درنتیجه با کمبود بودجه برای سایر بیماران خاص مواجه می‌شود.

وی افزود: در چنین شرایطی ممکن است دارو‌های بسیار گران یک گروه در دسترس باشد، اما دارو‌های حیاتی و ارزان‌تر برای گروه دیگر در دسترس نباشد.

این کارشناس بیماری‌های خاص تصریح کرد: این اتفاق ناشی از تضاد منافعی است که در کارگروه‌های تصمیم گیری وزارت بهداشت وجود دارد و برای حل این مساله باید روابط اعضای آن‌ها با شرکت‌های دارویی بررسی و شفاف شود.

هادی پور ادامه داد: مساله بعدی نحوه توزیع داروی بیماران خاص است. در حال حاضر تهیه این دسته از دارو‌ها در اختیار چند داروخانه خاص است، در حالی که برای توزیع دارو می‌توان از ظرفیت تمام داروخانه‌ها استفاده کنیم تا بیمار به راحتی از نزدیک‌ترین داروخانه محل زندگی اش داروی مورد نیاز را دریافت کند.

وی افزود: این نحوه انحصاری توزیع دارو به بهانه جلوگیری از قاچاق دارو انجام می‌شود، اما به نظر می‌رسد، برای ایجاد منافع برای برخی داروخانه‌های خاص و پوشاندن کمبود دارو نسبت به تقاضا است. درصورتی که با یک شبکه اینترنتی منسجم و سهمیه بندی درست می‌توانیم به راحتی دارو را به دست بیمار برسانیم.

این کارشناس بیماری‌های خاص گفت: عدم رعایت دستورالعمل‌های درمانی بیماران خاص از سوی پزشکان نیز از دیگر مسائل تامین داروی بیماران خاص است. در واقع پزشک خارج از اندیکاسیون‌های تائید شده، دارویی را تجویز می‌کند و بیمار برای پیدا کردن آن دچار مشکل می‌شود.

هادی پور با اشاره به خبر اخیر مبنی بر  جان باختن ۷۵۰ بیمار تالاسمی  به دلیل نرسیدن دارو، گفت: ادعا شده که مرگ و میر بیماران ناشی از بدعهدی شرکت خارجی در شرایط تحریم بوده است. اگر شرکت «نوارتیس» به بهانه تحریم بدعهدی کرده، وزارت بهداشت و انجمن حمایت از بیماران تالاسمی موظف هستند، برخورد کنند، نه اینکه هنوز این شرکت به عنوان حامی مالی انجمن‌های حمایتی و تخصصی نقش آفرینی کند.

وی تاکید کرد: باید در نوع رابطه با شرکت دارویی که در دسترسی بیمار به داروی حیاتی کوتاهی کرده یا با عرضه داروی غیر استاندارد جان بیماران را به خطر انداخته، تجدید نظر شود، چون این بدعهدی را حتی در شرایط جنگی هم نمی‌توان پذیرفت.

این داروساز افزود: خوشبختانه تولید کننده داروی آهن زدای دفراسیروکس در سطح بین المللی تنها یک شرکت سوئیسی نیست و شرکت‌های زیادی هستند. پس بروند و با آن‌ها مذاکره کنند، البته اگر واقعا مشکل این بوده است!

وی در پایان بار دیگر به تضاد منافع در حوزه بیماران خاص اشاره  کرد و یادآور شد: رابطه دستگاه‌های دولتی، پزشکان، نهاد‌ها و انجمن‌های حمایتی با شرکت‌های دارویی باید شفاف شده تا مساله تضاد منافع هم حل شود.