نکاح منقطع چیست و شرایط آن

مواد مرتبط به نکاح منقطع در قانون مدنی بر اساس فقه امامیه، قانون گذاری شده است. در مقاله ی «نکاح منقطع چیست و شرایط آن؟» با شرح چگونگی و شرایط ازدواج موقت تلاش بر آشکارسازی حقوق طرفین شده است؛ بدیهی است در صورت بروز مشکلاتی چون عدم پرداخت مهریه و مشابه آن، گزینه درخواست کمک از بهترین وکیل خانواده مشهد یا محل زندگی تان تصمیم هوشمندانه ای خواهد بود.

نکاح منقطع چیست؟

در این نوع نکاح همانطور که از نامش مشخص است، با پرداخت مهریه ذکر شده در صیغه نامه و فرا رسیدن موعد ابطال زندگی زناشویی، زن و مرد دیگر به هم محرم نیستند و ازدواجشن باطل می‌شود. درباره ی نکاح منقطع و شرایط اجرائی لازم و نکاتی وجود دارد که در ادامه ی مطالب این مقاله، به آن اشاره خواهد شد.

شرایط نکاح منقطع چیست؟

در این نوع ازدواج، شرایطی وجود دارد که اگر هنگام جاری شدن خطبه عقد رعایت نشود، باعث ابطال نکاح می شود. در مقاله ی «نکاح منقطع چیست و شرایط آن؟»، با تفسیر مواد قانونی مربوط به شرایط نکاح منقطع توسط بهترین وکیل مشهد، سعی بر آگاهی بخشی به زوجین شده است.

در ماده 1075 قانون مدنی در باب تعیین مدت زمان اعتبار نکاح‌ اینگونه قانون نگاشته شده است: «نکاح وقتی منقطع است که برای مدت معینی واقع شده باشد. »

1. در واقع این ماده به اساسی ترین تفاوت نکاح دائمی و‌ نکاح موقت اشاره کرده است؛ براساس این ماده یکی از شرایط اجرائی ای که برای شرعی و قانونی بودن نکاح منقطع لازم است، ثبت زمان اتمام محرمیت و نکاح در صیغه نامه بوده و در غیر این صورت، نکاح باطل است.

در ماده 1095 قانون مدنی در باب تعیین مقدار مهریه زوجه، چنین قانونی گذاشته شده است:«در نکاح منقطع عدم مهر در عقد موجب بطلان است.»

2. این ماده نیز به تفاوت های ازدواج دائمی و موقت می افزاید؛ چراکه در ازدواج دائمی عدم وجود مهریه نکاح را باطل نمی کند، اما بر اساس این ماده وجود مبلغ مهریه در صیغه نامه امری ضروری است و عدم وجود مهریه باعث ابطال عقد می شود.

قانون گذار در ماده 1070 قانون مدنی درباره اهمیت رضایت طرفین در امر نکاح گوشزد می کند: «رضای زوجین شرط نفوذ عقد است و هر گاه مکره بعد از زوال کُره عقد را اجازه کند نافذ است، مگر این که اکراه به درجه‌ای بوده که عاقد‌ فاقد قصد باشد.»

3. شباهت ازدواج دائمی و موقت در این مورد است؛ هم رضايت زوج و هم رضايت زوجه در امر ازدواج منقطع، حائز اهميت است و در غير اين صورت نكاح بى چون و چرا باطل است.

ماده 211 قانون مدنی اشاره به تکامل سن شرعی و قانونی و داشتن اهلیت دارد: «برای این که متعاملین، اهل محسوب شوند باید بالغ و عاقل و رشید باشند.»

4. در این ماده فردی که قصد تاهل دارد باید از نظر جسمی و روانی بالغ باشد؛ عاقل بر بلوغ روانی و رشید به بلوغ جسمی و جنسی تاکیید می کند. حداقل سن برای تاهل دختران 13 سال تمام و برای پسران 15 سال تمام است؛ البته طبق یکی از تبصره ها امکان ازدواج زیر این سنین در صورت اجازه دادگاه و تایید دادگاه مصلحت داده شده است.

پس در نتیجه این امر زمانی از اعتبار شرعی و قانونی برخوردار می شود که مهریه و زمان ابطال زوجت از قبل مشخص شده و زوجین بابد از اهلیت و رضایت برخوردار باشند؛ در غیر این صورت با جاری شدن خطبه عقد هم محرم و زوج شناخته نمی شوند.

نکات حائز اهمیت درباره‌ی نکاح منقطع

تا این بخش از مقاله به این پرداختیم که نکاح منقطع چیست؛ بدان معنا که زوجه قبول می کند تا در قبال دریافت مهریه، تا زمان مشخص با مردی زندگی زناشویی داشته باشد؛ اما نکات قابل توجه متعددی در این باره وجود دارد که این نکته ها نیز حول تفاوت ها و شباهت های ازدواج موقت و دائم می گردد:

نفقه در نکاح منقطع

نفقه به پولی گفته می شود که برای امرار معاش زوجه، از طرف زوج پرداخت می شود و عدم پرداخت آن در نکاح دائم حق طلاق را به میان می آورد؛ خوراک، پوشاک، هزینه های درمانی و… همه جزو نفقه زوجه محسوب می شوند. همانطور که پیشتر اشاره شد، یکی از دلایل نکاح موقت عدم استطاعت مالی بود، به خاطر وجود دلایلی از این قبیل قانون گذار پرداخت نفقه زوجه را در ازدواج منقطع ضروری ندانسته است، مگر اینکه در صیغه نامه شرط شده باشد.

ارث در نکاح منقطع

همانطور که می دانیم پس از فوت یکی از زوجین، همسر از اموال فرد فوت شده ارث می برد؛ در نکاح منقطع این قانون نقض شده و درصورت فوت یکی از زوجین در طول نکاح، هیچ حق الارثی‌ به دیگری تعلق نمی گیرد.

نحوه و شرایط جاری شدن صیغه

1. در نکاح موقت نیازی، به اطمینان از صحت ازدواج نیست؛ بنابراین نیازی به وجودین شاهدین هم نیست و تنها مشروط بر درست خواندن صیغه است.

2. بر اساس ماده 1063 قانون مدنی: «ایجاب و قبول ممکن است از طرف خود مرد و زن صادر شود و یا از طرف اشخاصی که قانونا حق عقد دارند.» در نکاح منقطع خود زوج و زوجه میتوانند صیغه را جاری کنند؛ بنابراین حضور عاقد نیز الزامی نمی باشد.

3. خطبه صیغه بدین شکل جاری می شود:ب عد از مشخص کردن مهریه زوجه و تاریخ ابطال ازدواج که تا صد سال متغییر است، زوجه می گوید: «زَوَّجتُکَ نَفسِی فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ، عَلَی المَهرِالمَعلُوم» و زوج پاسخ می دهد: «قَبِلتُ التَّزویجَ»

4. قانون گذار در ماده 1043 قانون مدنی درباره باکرگی زوجه در نکاح منقطع اینگونه امر کرده است: «در انعقاد نکاح منقطع، در صورتی که دختر باکره باشد، رضایت پدر حتما می بایست اخذ شود.» در غیر این صورت نکاح باطل است.

5. بر اساس ماده 1048، «مرد نمی تواند به طور همزمان، دو خواهر را به نکاح منقطع خود درآورد.» نمیتوان دو خواهر همزمان همسر یک مرد باشند حتی اگر صیغه به صحیح ترین روش توسط عاقد جاری شود.

زمان ابطال نکاح منقطع

همان طور که پیش تر اشاره کردیم تاریخ ابطال نکاح از شرایط لارم نکاح موقت بوده و می تواند از یک ساعت تا صد سال متغییر باشد، مگر اینکه «بذل» شود، بدان معنا که داشتن زندگی زناشویی توسط شوهر بخشیده شود. همچنین در صورت وجود شرایط خاص می تواند به ازدواج دائمی تبدیل شود که در ادامه مطالب به تفصیل به آن اشاره خواهد شد.

عده در نکاح منقطع

عده به فاصله زمانی بین ابطال نکاح یا فوت همسر تا به عقد فرد دیگری در آمدن گفته می شود؛ در این فاصله زوجه نباید با فرد دیگری رابطه جنسی‌ بر قرار کند. در صورت ابطال نکاح یا بذل، عده برای زوجه دوبار پاکی از عادت ماهانه است.

تبصره 1: اگر نکاح همچنان برقرار باشد، در صورت فوت همسر ، عده زوجه به چهار ماه افزایش می یابد.

تبصره 2: در صورت بارداری زوجه، مدت نگهداری عده تا پایان دوره بارداری افزایش می یابد.

در چه مواردی ازدواج منقطع باید ثبت قانونی شود؟

نکاح منقطع هنگام از رسیدن مهلت ابطالش منقضی می شود؛ اما در سه حالت زیر این ازدواج موقت باید به ازدواج رسمی تبدیل شده و ثبت شود:

• زوجه باردار شود

• شرط صیغه نامه باشد

• توافق زوجین بر امر نکاح دائم

کلام آخر

همان طور که مطالعه کردید، ما در این مقاله به طور کامل در رابطه با اینکه نکاح منقطع چیست صحبت کردیم و هر آنچه باید از شرایط این نکاح می دانستید را در اختیارتان قرار دادیم. حال اگر شما در انجام این نوع نکاح دچار مشکل شده اید و به کمک نیاز دارید، پیشنهاد ما به شما این است از بهترین وکیل مشهد مشورت بگیرید. یک وکیل خبره با مهارت و دانشی که دارد می تواند به شما در این زمینه کمک کند تا بدون ایجاد هرگونه مشکل، مراحل مربوط به این نکاح صورت گیرد.

منبع: مستروکیل