تدوین نقشه راه کوانتوم در شورای عالی انقلاب فرهنگی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، علی اسفندیاری در حاشیه چهاردهمین نمایشگاه نانو در جمع خبرنگاران با بیان اینکه ستاد اپتیک و کوانتوم تصمیم گرفت در این دوره از نمایشگاه نانو که همزمان با نمایشگاه صنعت برگزار شد، حضور داشته باشند، گفت: این نمایشگاه عرصه‌ای برای تعامل میان صنعتگران، دانشگاهیان و فناور است و از این رو بازه زمانی بازه بسیار جذابی بود.

وی با بیان اینکه این برای اولین بار است که شرکت‌های حوزه اپتیک و لیزر دز نمایشگاه نانو حضور دارد، ادامه داد: در سال های گذشته دستاوردهای شرکت‌ ‌های این حوزه در نمایشگاهی تحت عنوان اپتیک و لیزر مشارکت داشتند ولی فعالان این عرصه با تاکید بر فناوری‌های فوتونیک و لیزر و اپتیک همراه با فناوری‌های مبتنی بر کوانتوم که در حال حاضر اشتراکات زیادی با فناوری‌های نوری یا اپتیکی دارند، حضور یافته اند.

اسفندیاری با بیان اینکه در این نمایشگاه ۳ تا ۴ شرکت فعال در حوزه کوانتوم و ۱۵ شرکت در حوزه اپتیک، فوتونیک و لیزر دستاوردهای خود را در نمایشگاه نانو عرضه کرده‌اند، ادامه داد: در این نمایشگاه از تیم‌هایی با یک محصول تا شرکت های صادراتی حاضر شوند ولی نکته حائز اهمیت این تیم‌ها دارا بودن بخش‌های تحقیق و توسعه قوی است و می توانند میزبان بسیاری از پژوهشگران و فناوران و شرکت های کوچک باشند.

دبیر ستاد توسعه فناوری های اپتیک و کوانتوم یکی از چالش‌های موجود در حوزه دانش بنیان ها را تمایل شرکت‌های کوچک به تبدیل شدن به شرکت‌های پیشران عنوان کرد و یادآور شد: این در حالی است که برخی اوقات نیاز است که شرکت های کوچک با شرکت‌های بزرگتر که بازار تامین سرمایه و تجاری سازی را می شناسند، ادغام شوند از این رو ما در این نمایشگاه در کنار شرکت های بزرگ، شرکت‌های کوچک و متوسط را مستقر کردیم.

وی با بیان اینکه در حوزه فوتونیک و لیزر حدود ۸۰۰_ ۱۰۰ شرکت فعال در کشور داریم، خاطرنشان کرد: این شرکت ها دارای بخش های تحقیق و توسعه فعال هستند.

سطح فناوری های تولیدی اپتیک و فوتونیک 

دبیر ستاد توسعه اپتیک و کوانتوم در خصوص سطح فناوری‌های تولید شده در این حوزه گفت: TRL های محصولات فناورانه حوزه اپتیک ۶ تا ۸ و نزدیک به خط تولید و ارائه خدمات به صنعت است و نیاز است ابزار آن را به منظور کاربرد برای صنعتگران فراهم کنیم.

وی اضافه کرد: TRL های محصولات حوزه کوانتوم بین ۲ تا ۴ است و چون به تازگی آغاز شده است، از تولید نمونه‌های آزمایشگاهی و دانشگاهی به سمت تولید قائل ارائه در حرکتیم.

اسفندیاری تاکید کرد: ممکن است محصولات حوزه کوانتوم متقاضی صنعتی نداشته باشد ولی پتانسیل های آن وجود دارد و ما امیدواریم این نمایشگاه نقطه شروع برای حوزه کوانتوم باشد.

زیر ساخت‌های توسعه کوانتوم

وی در خصوص زیر ساخت‌های توسعه فناوری های کوانتوم گفت: حوزه کوانتوم به زیر ساخت‌های منحصر به فردتری نیاز دارد، ما در حوزه نانو، و حتی اپتیک، فوتونیک و لیزر نیاز به زیر ساخت‌هایی چون دانش و علم مواد، شیمی و یا الکترونیک نیاز بوده است.

وی ادامه داد: ولی در حوزه کوانتوم نیاز به یکسری دانش های پیشرفته فیزیکی، الکترونیک و آزمایشگاه های بسیار منحصر به فرد می طلبد چرا که فناوری کوانتومی در مقیاس تک اتم و یا تک فوتون کار می کند از این رو محققان این حوزه نیاز به ابزار الات بسیاز دقیق دارند.

اسفندیاری با بیان اینکه سایر حوزه‌ها الزامی برای کاربرد ابزارهای بسیار دقیق ندارند، خاطر نشان کرد: در حوزه کوانتوم به شدت نیاز به این ابزار ها دارد و این آزمایشگاه های حوزه کوانتوم به طور پراکنده در کشور وجود داشته است که در کنار هم، یه کار گرفته نمی شده ضمن آنکه این آزمایشگاه ها به روز رسانی نشده است.

وی دلیل این کمبود زیر ساخت‌های حوزه کوانتوم را نوپا بودن آن در کشور دانست و افزود: ما نیاز داریم این آزمایشگاه ها به روز رسانی و تجهیز شود.

دبیر ستاد توسعه اپتیک و کوانتوم با اشاره به تدوین سند کوانتوم گفت: این سند در شورای عالی انقلاب فرهنگی در حال تدوین است تا بر اساس آن نقشه راه کلی کشور در این حوزه تدوین شود.

به گفته وی نقشه راه کوانتوم بعد از تدوین سند خواهد بود و بر اساس آن تقسیم کار ملی در این حوزه صورت گیرد.

اسفندیاری در پاسخ به این سوال که چرا سند کوانتوم به جای ستاد در شورای عالی انقلاب فرهنگی تدوین می شود، توضیح داد: درتدوین این سند نمایندگانی از دستگاه‌های مختلف دانشگاه، صنعت، دفاعی و ستاد کوانتوم معاونت علمی حضور دارند و این گروه با تدوین این سند، تقسیم کار ملی خواهد شد.