مادران ائمه اثرات بزرگی در تاریخ داشتند/ کرامت و شرافت زن مورد تاکید اسلام است

به گزارش خبرنگار فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، اولین نشست تخصصی همایش منزلت و نقش مادران اهل بیت و امامان شیعه (ع) در تمدن اسلامی با حضور سکینه سادات پاد دستیار رئیس جمهور، دکتر زهرا ناظم بکائی رئیس دانشگاه الزهرا (س)، زهرا میرحسینی مدیرگروه مطالعات خانواده زنان دانشگاه الزهرا، حجت الاسلام حمید مطهری معاون نشست، سعید طاووسی دبیر جلسه، دکتر ناهید طیبی معاون نشست، مرتضی سعیدی‌زاده، معاون بین المللی بنیاد امام رضا(ع)، دقایقی پیش یکشنبه مورخ 30 مهرماه در مرکز همایش‌های بین المللی دانشگاه الزهرا (س) - سالن پروین اعتصامی آغاز شد.

مادران ائمه کارهای بزرگی کرده‌اند

در ابتدای نشست سعید طاووسی عنوان کرد: در ارتباط مادران و همسران معصومین و ائمه (ع) خیلی جای کار داریم، چرا که آنطور که باید به این حوزه خوب توجه نشده است. در تاریخ‌نگاری سنتی زنان نادیده گرفته شده‌اند، در تاریخ نجاشی تنها دو زن معرفی شده است که یکی دختر امام صادق(ع) هستند.

وی با معرفی کتاب بانوی اندلوس درباره مادر امام رضا(ع) پرداخت و گفت: در این کتاب کنیز بودن مادر امام نفی شده، اما این موارد در چاپ دوم اصلاح شده است، منظورم این است که ما نباید دچار بحث‌های انحرافی شویم و اینکه مادران اکثر ائمه کنیز بودند و از ملیت‌های مختلف برکات زیادی هم دارد و اصلاح با امر کنیز و غلام مواجهه فرهنگی داشت و این مسئله را حل کرد.

وی اظهار داشت: برخی مادران ائمه کارهای بزرگی کرده‌اند، مثل مادر امام حسن عسکری (ع) یا مادر امام رضا (ع)، لذا این جلسه فتح بابی است که نگاه علمی‌تری به این مسائل داشته باشیم و پژوهش‌های زیادی دراین رابطه در سال‌های اخیر صورت گرفته است و قرار است همایشی هم در این رابطه از سوی بنیاد امام رضا(ع) صورت گیرد که فراخوانش ارائه خواهد شد.

نخستین ارائه با عنوان جایگاه همسر در بینش و منش امامان شیعه توسط شهلا بختیاری عضو هییت علمی دانشگاه الزهرا صورت گرفت.

کرامت و شرافت زن مورد تاکید اسلام است

بختیاری در این صحبت گفت: نظام اندیشه‌های امامان شیعه به مسئله زنانگی همسر خیلی تاکید دارد، معمولا زنانگی در نقش‌های مادر، دختر و همسر تعریف می‌شود که تشخص خاص به بانوان می‌دهد. این وظایف قابل واگذاری نیست و کسی نمی‌تواند جایگزینش شود.

وی با تاکید بر نقطه محوری زن در کانون خانواده گفت: فضای حقوقی همسران هم مورد تاکید در اسلام قرار گرفته است، توصیه‌هایی شده که کرامت و شرافت زن مورد توجه قرار گیرد و یک رابطه و رفتار دوسویه است که علاوه بر فرد، جامعه هم برآن وارد می شود.

بختیاری با تاکید بر زنانگی کارآمد گفت: یک همسر چنان می‌تواند اثرگذار باشد که تاثیرات مهم در خانواده داشته باشد، مادرانی اندیشمند و همسرانی صاحب توان و فکر می‌توانند محیط خانواده را محلی برای رشد و بالندگی ایجاد کنند . یک مادر می‌تواند فضای خانواده را در چگونگی تعامل با جامعه و دیگران شکل دهد. تصویری که از جهاد زنان در اسلام تصویر شده بسیار خاص و همسو با جهاد مرد ترسیم شده، مثل همانی که امام علی(ع) برای فرزندآوری تاکید کرده است.

جایگاه مادران در غرب بسیار تنزل یافته است

در ادامه این نشست ناهید طیبی درباره فرضیه خودش مبنی بر ازدواج های بیناملیتی ائمه و همگرایی جوانی در عصر پیش‌ از ظهور گفت: آقای دکتر طاووسی گفتند وارد حاشیه‌های نشوید اینکه مثلا مادر امام رضا(ع) چه ملیتی داشته یا هر فرد دیگری، اما اینها خیلی مهم هستند، اساس کار من بر ملیت مادران ائمه است.

وی در ادامه افزود: امروزه جایگاه مادران در غرب بسیار تنزل یافته است، ما بااین مشکل مواجه هستیم و کشورهای اسلامی هم که واردات فرهنگی از غرب زیاد دارد، اما در برابر این نگاه ما ادبیات سنتی داریم که نگاه خوبی به نقش مادری زایش و تولید نسل دارد، هر چند ارزشمند است اما کافی نیست.

وی توضیح داد: بوسیله این همایش اتفاق خوبی رقم خواهد خورد تا مادران ائمه را آنطور که به واقع بودند، نشان دهیم اما به هرحال جهانی شدن حکومت حضرت مهدی(عج) از طریق شبکه مادران ائمه می‌تواند صورت بگیرد. سوال من این است که تنوع جغرافیایی و نژادی مادران ائمه با آینده ما و‌ حکومت حضرت مهدی با هم مرتبط هستند.

وی توضیح داد: امام زمان منتسب به مادرشان شدند، بعد مادر امام رضا(ع) یونانی تبار بودند، مادر امام کاظم(ع) آندولسی بودند و این ملیت‌ها ما را به جایی می‌رساند که حضرت حجت(عج) فرزند جهان است و این را در پژوهشمان ثابت کردیم.

راهبرد اصلی پیامبر تمدنی بود که با معیارهای دینی برای ساختن ارمانشهر اسمانی تطبیق داشت

در بخش دوم همایش حجت‌الاسلام مطهری درباره اهمیت و جایگاه زن در اسلام عنوان کرد: ما از همان ابتدای ظهور اسلام و‌ نخستین حرکت پیامبر(ص) فرآیندی را می‌بینیم که اسلام در جامعه ایجاد و بطور ویژه به زنان توجه کرد.

وی با اشاره به اینکه آرمان شهر پیامبر در مدینه شکل گرفت، گفت: راهبرد اصلی پیامبر تمدنی بود که با معیارهای دینی برای ساختن آرمانشهر آسمانی تطبیق داشت، اگر این آرمانشهر شکل می‌گرفت انسانیت شکل می‌گرفت و این راهبرد در ادامه زندگی دیگر ائمه هم همچنان نمود دارد.

وی با بیان اینکه یکی از مولفه‌های تمدن اسلامی تکریم انسان است، گفت: فارغ از رنگ، نژاد و دین این انسانیت مهم است علامه جعفری هم در تفسیر قرآن مراد از بنی آدم را تکریم جنس بشر می‌داند، پس در جامعه مسلمانان نگاه جالبی قبلا برای زن وجود نداشت اگرچه پیامبر سعی کرد این شرایط را عوض کند، اما مسیر تغییر کرد و همین سبب برخی انحرافات در جامعه شد ازدواج های ائمه با دیگرملیت‌ها نگاه به تکریم انسان بود.

حجت الاسلام مطهری توضیح داد: یک نکته مهم این است که زنان ائمه برای ازدواج آزاد نشدند، در همان کنیزی برای ائمه فرزند آوردند و مهمترین نکته تکریم انسان است، امام می‌خواهد بگوید فرد کنیز و غیرکنیز و مقام بالا قریشی و هاشمی فرقی ندارند.